die omtrek is. As daar enige probleme is, kan hy hom roep. Maar die beampte is nêrens te sien nie.
“Kom ek help met jou bagasie,” bied Lwazi aan.
“Nee!” blaf Buyi en gryp die trollie.
“Jy is bang,” sê Lwazi.
“Ek is . . . versigtig.”
“Dit is altyd ’n goeie ding. Veral in Suid-Afrika . . .”
“Jy is hier!” hoor Buyi ’n meisiestem uitroep.
“Buyisiwe!”
’n Seun en meisie kom aangehardloop. Hulle is omtrent Buyi se ouderdom. Hulle glimlag en hulle gesigte verhelder asof hulle hom al ’n leeftyd ken. Buyi staan terug toe hulle naderkom.
“Jammer ons het jou gemis,” sê die seun met die sproetgesig en rooi hare. Buyi is dankbaar hulle praat Engels, anders het hy weer nie ’n woord verstaan nie, soos toe Lwazi hom gegroet het.
“Simoshile moes badkamer toe gaan en ek moes keer dat sy nie verdwaal nie. Sy het glad nie ’n sin vir rigting nie.”
Die meisie se oë rek. “André! Sies vir jou!”
Die seun groet hom met die hand en sit sy arm om Buyi se skouer. Dit voel vreemd. Moet hy net die arm afskud, of sal dit ongeskik wees?
“My naam is André,” kom dit opgewek.
Die meisie glimlag. Haar donkerbruin oë is vriendelik toe sy sê: “En ek is Simoshile.” Sy kyk ’n ruk lank na hom sonder om ’n oog te knip, toe kyk sy skamerig af.
“Buyisiwe,” sê hy, “maar hulle noem my Buyi.”
“Ek sien jy het vir Lwazi ontmoet,” sê André.
“Ek dink Buyi het gedink ek is ’n tsotsi!” lag Lwazi.
Buyi frons vir die vreemde woord tussen die Engels. “ ’n Skelm,” help die vriendelike man hom reg.
“As daar nou een mens is wie jy altyd en met alles kan vertrou, dan is dit Lwazi,” sê André. “Maar oor Simoshile is ek nie so seker nie.”
Die meisie se wenkbroue lig gevaarlik. André se oë blink ondeund toe hy byvoeg: “Sy mag dalk net jou hart steel!”
Simoshile stamp André weg. Hy lag speels en knipoog vir Buyi.
“Ek gaan jou terugkry!” dreig Simoshile kamtig vies vir André.
“Genoeg van hierdie speletjies,” sê Lwazi toe hy die trollie vat. Omdat hy nou meer gerus voel, laat Buyi hom begaan. “Ek is seker Buyi is moeg. Ons moet aan die gang kom. Daar lê nog ’n lang pad voor.”
6
BUITE DIE LUGHAWEGEBOU kies Lwazi koers na die parkeergarage. Hy betaal by ’n parkeerpunt en lei hulle na die motor.
Buyi sien hoe Simoshile elke nou en dan vinnig in sy rigting kyk. Is iets verkeerd? Hy kyk af om seker te maak sy gulp is toe. Dit is. Hy skud sy kop. Miskien is dit niks nie.
André praat aanmekaar. Sy Engels is goed, maar ook hy het ’n vreemde aksent.
“Ek is Afrikaans,” verduidelik André. “Dit is my huistaal. Maar ek praat ook Engels. En ’n bietjie isiZulu. Net genoeg om my in die moeilikheid te kry,” grinnik hy.
“Dis nog niks,” sê Simoshile. “Ek praat isiZulu en Engels. En ’n bietjie Afrikaans, isiXhosa en siSwati.” Sy het ook ’n vreemde aksent, maar dit verskil van André s’n.
“Hoeveel tale het julle dan in Suid-Afrika?” vra Buyi.
“Elf amptelikes,” sê Simoshile nog voordat André kan antwoord.
“Wysneus,” is al wat hy kan uitkry.
Buyi praat net Engels. Hoe kom hierdie mense oor die weg met soveel tale sonder om deurmekaar te raak? Geen wonder hulle het sulke snaakse aksente nie. Noudat Buyi daaraan dink, sy Engels klink dalk vir hulle ook vreemd.
Toe hulle by die motor kom, sien Buyi dis ’n veldvoertuig, een van daardie 4x4’s wat hy al in tydskrifte gesien het. Lwazi pak sy tasse agterop en Buyi en André klim agterin. Simoshile spring voorin, langs Lwazi.
Toe Lwazi die voertuig aanskakel, voel Buyi ’n moegheid oor hom spoel. Binne hom woel nog steeds ’n vae vrees. Vrees vir die onbekende. Maar daar is ook ’n sprankie van opwinding.
Hulle baan hulle weg deur die lughaweterrein en beland onmiddellik in die gewoel van Johannesburg se swaar verkeer. Buyi is verlig om te sien hulle bestuur in Suid-Afrika ook aan die linkerkant van die pad, nes in Engeland.
Hulle is op pad noord, sien Buyi op die groot kennisgewingbord bo-oor die snelweg. Ná hulle ’n ruk gery het, verander die omgewing skielik. Die geboue val weg. Om hulle is nou meer oop ruimtes van grasveld, en met bome hier en daar. Weer verskyn daar geboue, en toe iets wat sy keel laat toetrek.
“Dis ’n plakkerskamp,” sê Simoshile en wys na die verwaarloosde gehuggies. Buyi het hulle vanuit die lug gesien, voor hulle geland het. Die krothuisies is van sinkplate en stukke hout gebou. Plek-plek span stukke plastiek oor klein vensters. Party huise het nie eens vensters nie. Dakke word in plek gehou met klippe. Vanwaar hy sit, lyk dit maar sleg. Hoe kan mense elke dag in sulke omstandighede bly?
Hoekom is dit so morsig en oorbevolk? Hoekom laat mense toe dat dit gebeur?
Toe tref ’n gedagte Buyi skielik: hy weet nog nie presies waarheen hulle op pad is nie. Wat as hy hier afgelaai word? Wat as sy pa in een van hierdie gehuggies bly? Dis ’n skrikwekkende gedagte.
Hy bid saggies dat die veldvoertuig nie hier moet stop of selfs spoed verloor nie. Ry verby! Ry net verby! skree ’n stem in Buyi se kop.
Toe die plakkerskamp agter hulle verdwyn, voel Buyi skaam. Hy het hierdie aaklige armoede gesien en wou niks daarmee te doen hê nie. Maar hy weet ook hy is nie die enigste een wat so voel nie. Die wêreld is vol mense soos hy. Mense wat nie ’n duiwel omgee nie, want hulle hoef nie elke dag daarteen vas te kyk nie.
7
DIT WAS ’N uitputtende dag en Buyi kan later nie meer sy oë oophou nie. Met die sagte dreuning van die 4x4 se enjin in sy ore raak hy aan die slaap en skrik eers laatmiddag wakker met die son se strale in sy gesig. Hy hoor stemme. André en Simoshile stry oor iets.
“Aa, kyk! Die slapende prins het wakker geword!” terg André. “En ook net betyds. Ek gaan iets kry om te drink. Wat wil jy hê?”
Buyi sien hulle het by ’n winkelsentrum gestop. “Wag, ek kom saam met jou,” sê hy en gaap. “Ek moet my bene rek.”
“Dan kom ek ook.” Simoshile spring saam met die seuns uit.
“Moenie te lank draai nie,” sê Lwazi toe hy ’n ander rigting inslaan. “Ek moet net ’n paar goed kry vir Mama Unathi se kombuis. Sorg dat julle binne vyftien minute terug is.”
“Die dorp se naam is Bela-Bela. Dit is bekend vir sy warmwaterbronne en dis ’n baie gewilde toeristeoord,” sê André.
Hulle gaan by ’n winkel in. Dit is baie kleiner as die Tesco waaraan Buyi gewoond is. Die produkte op die rakke is ook anders, maar nie almal nie . . .
“Coke reg vir jou?” vra André. Hy staan by die oop yskasdeur.
Buyi knik en geniet die koel luggie wat uit die yskas draal. Die Suid-Afrikaanse somers is beslis baie warmer as Londen s’n.
André koop vir hom ’n tydskrif oor speletjies, rekenaars en nuwe tegnologie. Buyi kyk toe hy die geld vir die kassier gee. Dis nog iets waaraan hy gewoond sal moet raak: ’n nuwe geldeenheid.
Hulle is gou weer op die pad. Ná ’n lang ruk kom hulle by ’n grondpad wat afdraai uit die teerpad.
“Sien jy daar?” André wys na die bergreeks in die verte.
Buyi knik.
“Dis die Waterberge.”