ver na die grens nie en hulle drome is nie meer so onbereikbaar soos wat dit voorheen was nie.
Ná ’n paar uur se slaap die aand van die agtste dag, val hulle weer in die pad. Nog net twee dae se stap en hulle sal die grens bereik het. Die nuwe dag bring ’n opgewondenheid in hulle. Nog net twee dae skei hulle van vryheid.
“As ons ’n perd te koop kan kry, sal dit vinniger gaan,” sê Louis, maar Bérenice skud haar kop.
“Ons het reeds besluit dat ons dit nie moet doen nie. Ons kan nie ons drome nóú in gevaar stel nie, kan ons?”
Hy glimlag skeef.
“Jy het gelyk, maar ek hou nie daarvan om jou in hierdie toestand so te sien stap nie.”
“Ek kom reg.”
Dis ’n afgeleë deel van Frankryk waardeur hulle beweeg en dus is hulle ook nie buitengewoon goed op hulle hoede nie. Die omgewing is byna verlate, behalwe vir ’n paar plaashuisies wat wyd versprei lê.
Hulle loop en praat oor hulle nuwe lewe, en toe die vier soldate onverwags hier voor hulle om ’n draai in die smal koetspad verskyn, neem dit ’n paar sekondes voordat hulle hul penarie besef.
Die soldate is eweneens verbaas om iemand te voet in hierdie weer te sien, maar besef baie gou dat die twee net Protestantse vlugtelinge kan wees.
“Bly net waar julle is!” roep die een en die ander lig hulle pistole dreigend.
Bérenice se bene voel lam onder haar. In hierdie wit landskap sal hulle nie ver kan vlug nie.
“Wat is die probleem, monsieur?” hoor sy Louis langs haar vra.
“Wie is julle en waar gaan julle heen?” wil die offisier bars weet.
“Ons is boere en ons gaan vir vriende kuier. Is dit nou so ’n groot sonde?” wil Louis weet.
Die offisier lag.
“Boere? Met daardie deftige pelse? Dink jy nou ek moet jou glo?” Hy kyk om hom rond en dan terug na Louis en Bérenice. “Soek hulle deur, manne!”
Louis aarsel net ’n oomblik. Met ’n skok besef hy dat hy en sy jong vrou nou die einde van hulle tog bereik het. Hy draai om na Bérenice.
“Ek het jou lief … vlug ter wille van ons kind!”
Voordat sy kan antwoord, draai hy om en hardloop na die beskutting van die naaste bome.
“Louis!” gil sy agterna en dan klap die skote. Sy sien hom struikel en handeviervoet tussen die sneeubedekte bome in verdwyn. “Louis!” Nog ’n paar skote klap en dan hardloop sy blindelings na die plek waar sy hom sien val het.
Sy sak in die sneeu langs hom neer. Snikkend draai sy hom op sy rug. Sy oë staar leweloos na die grys lug, na ’n kolletjie ver bokant die wolke waar niemand kan sien nie.
Sy verberg haar gesig in haar hande; haar skouers ruk van geluidlose snikke. Sy wil nie meer lewe nie … sy wil nie die donker toekoms alleen tegemoetgaan nie. Saam met Louis was daar nog hoop, maar nou het alles om haar in duie gestort. Dit was alles tevergeefs.
Bérenice word nie toegelaat om ’n brief aan die koning te skryf nie. Sonder verhoor word sy binne dae na ’n klooster geneem waar die swaar houtdeur finaal agter haar toegemaak word. Vir die buitewêreld bestaan sy nie meer nie. Sy is so goed as dood, want uit dié koue klooster sal sy nooit weer kom nie. Sy sal die daglig nog net deur die smal vensters sien en die drome wat sy en Louis gehad het, sal blote drome bly en ’n stadige dood sterf.
In haar het daar ook iets gesterf. Dis nog net die skoppende kind in haar wat haar daaraan herinner dat daar iewers lewe is. Sy wil die kind haat, maar sy kan nie. Dis ’n stukkie lewe van Louis, dis ’n stukkie van die man wat sy so intens liefgehad het.
Op ’n ysige nag vroeg in Januarie word die baba gebore. Bérenice vergeet vir die oomblik van alles behalwe die pyn wat die geboorte bring en toe dit eindelik verby is en sy uitgeput op die smal katel lê, kom die ander pyn van verlange weer en sy begin onkeerbaar huil.
Dit duur ’n lang ruk voordat sy bewus word van die vrou in die wit gewaad by haar bed. Sy sluk die trane weg en staar na die stil gelaat van die moederowerste.
“Was dit ’n seun of ’n dogter?” vra sy hees.
Die vrou lê haar hand gerusstellend op Bérenice s’n.
“Dis beter dat jy nie weet nie. Jy sal die kind nooit sien nie.”
Nog ’n skok, dink Bérenice dof, en tog kan ek dit nie meer absorbeer nie. Ek sal Louis se kind nooit weer sien nie; dit sal van my weggeneem word soos wat hy van my weggeneem is …
Sy sluit haar oë en die moederowerste se stem dring vaag tot haar deur.
“Jy het ’n groter straf gekry as wat werklik nodig was.” Haar stem is kalm en rustig. “Selfs God kan nie soveel wraak neem nie.”
Bérenice se ooglede fladder oop en sy frons liggies.
“Hoe kan u weet hoeveel straf ek verduur het?”
Die ander vrou glimlag.
“Ek is ook ’n vrou. Ek het ook eens verlangens gehad, maar ek het dit stil gemaak deur al my aandag aan my werk te wy. Tog sluit ’n mens jouself nooit heeltemal af nie. Die geboorte van ’n kind is nog altyd vir my ’n wonder. Dis die grootste geskenk wat God aan ’n vrou kan gee.” Sy kyk weg en ’n ligte fronsie verskyn tussen haar sagte, grys oë. “Ek kan die wette van die land nie verander nie, maar ek kan tog bewys dat God nog barmhartig is.” Sy kyk weer na Bérenice. “Jy het by die geboorte van jou kind gesterf. Die ontberings en uitputting was te veel vir jou. Jou graf sal hier in die kloostertuin wees en niemand sal my woord in twyfel trek nie.”
Bérenice se oë rek groot.
“Gaan … gaan julle my dan doodmaak?”
Die moederowerste skud haar kop vinnig.
“Jy gaan verdwyn en ek sal jou klein kindjie grootmaak. Jy sal weggaan uit die klooster en jy sal ’n nuwe lewe in ’n ander land begin.” Sy byt op haar onderlip. “Jy sal selfs jou jas met die juwele kan saamneem. Daarsonder sal jy nie ver kan kom nie.”
Bérenice lig haarself op haar elmboog.
“Hoekom doen u dit?”
“Miskien omdat ek meer begryp as wat jy dink. Ons is nie van dieselfde geloof nie, maar ek veroordeel jou nie daaroor nie. Dis vir my genoeg dat jy en jou man julle lewens gewaag het ter wille van julle godsdiens. So ’n daad kan ek nie veroordeel nie.”
“En die baba? Mag ek dit dan nie saamneem nie?”
Die moederowerste skud haar kop treurig.
“Dit kan nie gedoen word nie. Rus nou eers. Oor ’n paar dae sal jy sterk genoeg wees om die lang reis te kan aanpak.” Sy staan op en gaan na die deur. “Suster Gabrielle sal jou alles vertel wat jy hoef te weet.”
Dan is sy uit en lê Bérenice alleen in die koue, klam kamer.
Die dae gaan traag verby. Bérenice is dikwels alleen in die kamer en dink na oor alles wat gebeur het. Alles wat sy liefgehad het, moet sy hier in Frankryk agterlaat. Selfs die kind wat sy in haar saamgedra het, sal sy hier moet laat bly. Sy sal alleen haar toekoms tegemoetgaan. Kan sy werklik nog elders geluk vind?
Gabrielle kom die kamer binne. Sy glimlag toe Bérenice opkyk.
“Voel jy goed genoeg om te reis?”
“Só gou al?” Bérenice kyk weg. “Ek het gehoop dat ek my kind net een keer sal sien.”
“Moederowerste doen reeds meer as wat veilig is vir haar.” Gabrielle hang Bérenice se pelsjas oor die enigste stoel in die vertrek en kom dan by die jong vrou staan. “Jy kry geen oefening nie. Hoe kan jy die lang pad aandurf as jy nie gewoond is aan loop nie?”
Bérenice se oë skiet vol trane.
“Sal