in die ou dae. ’n Netwerk, ’n weerstandsbeweging, driehonderd-en-twaalf, die leiers …”
“En die SVR wil hulle uithaal?”
Hy knik. “Ek het dokumente … gebêre. Nou weet hulle waar om dit te kry. Anders maak hulle Grethe, Lucien, die kinders dood …” Hy sweet, elke woord nou ’n inspanning. Hy gaan nie lank hou nie.
Ek gryp die mikrofoon. “Lucien, kom in, Lucien.”
Hy antwoord onmiddellik. “Ek’s hier.”
“Ek het vir Jürgen, hy’s veilig, maar hy is gewond. Ons moet hom by ’n hospitaal kry, dadelik. Ek het iemand nodig …”
“Waar is jy?”
“Visgat, by die groot grondpad.”
“Ry oos, dis net dertig kilo’s Loxton toe, dan vat jy die …”
“Nee, Lucien, luister, stuur iemand om hom te kom haal.”
“Hoe bedoel jy?”
“Ek moet die Hummer keer, Lucien.”
“Nee, vergeet hulle, Lemmer …”
Jürgen gryp die mikrofoon met ’n bewende, bebloede hand. Hy praat Duits, kort, kragtig, ’n Stasi-offisier se bevele.
Stilte oor die eter. Dan praat Lucien. “Ry solank Loxton se kant toe, ek stuur iemand om vir Pa te kom haal.”
3
Net ná vier in die môre, vyftien kilometer van Loxton af, sien ek die ligte aankom. Ek kyk na Jürgen. Hy rus sy kop teen die kussing, sy oë toe, sy gesig doodsbleek. Sy regterhand bewe effens waar dit my haastige drukverband op die bloeiende beenwond hou.
Ek flits die Ranger se ligte vir die aankomende voertuig, hou stil langs die pad.
Hulle trek langs my in. Oom Joe van Wyk agter die stuur, langs hom sit oom Ben Bruwer, haelgeweer tussen die voete.
“Haai, ou Lemmer, jong, vir wat lyk jy so verbaas om ons te sien?” vra oom Joe terwyl hy haastig uitklim.
“Seker gedink ons is te oud,” sê oom Ben. “Ewenwel, roer jou, daai man lyk sleg.”
Ek kom tot verhaal, spring uit, hardloop om, maak die deur oop en vat Jürgen, dra hom met moeite na waar oom Joe die Isuzu Frontier se agterdeur oophou.
“Skietwond,” sê oom Ben.
“Groot kaliber,” sê oom Joe.
Kenners. Van alles.
“Druganov SVD,” sê ek en laai vir Jurgen in. “Sewe-komma-ses-twee.”
“Nogal, nè?” sê oom Joe.
“Ken hom nie,” sê oom Ben. “Verkies die Duitse skietgoed.”
Jürgen maak sy oë oop. “Jy moet hulle stop,” ’n pleidooi, in Engels.
“Ek sal,” sê ek, klim uit.
“Nou vir wat wil jy nou agter daardie gemors gaan staan en aanjaag?” vra oom Ben.
Ek wys na my Ford. Daar’s ’n gat in die voorruit, die wielpaneel links voor het ’n diep duik, lelike skrape. “Dis hoekom,” sê ek vir die twee gryskoppe.
“Jinnetjie, Lemmer, en dis jou nuwe bakkie,” sê oom Joe.
“Nog nie eens tweeduisend op die klok nie, oom.”
“Kry hulle, broer,” sê oom Ben. “Watse soort mense neuk met ’n man se ryding?” Dan spring hulle in die Isuzu, oom Joe se “Versigtig, jong, Lemmer” amper verlore in die wiele se tol op die grondpad.
Ek draai terug na my geskende Ranger toe met die skielike besef dat ek nie die vaagste benul het wat om volgende te doen nie. Die Hummer kan enige plek wees in die uitgestrektheid van die Bo-Karoo.
En dan hoor ek die radio se frenetiese gekwetter …
* * *
Chaos op die eter, stemme wat opgewonde roep, antwoord. Die storie kom broksgewys deur wanneer ek noord jaag, op pad na die aksie toe.
Jan Wiese en Bob Meintjes het by Gansfontein op die R308-grondpad gestaan toe die Hummer sonder ligte uit die nag opdoem. Hulle het geskiet, die Russe het die vuur beantwoord met outomatiese gewere – en toe breek hulle deur, Carnarvon se kant toe. “Kan sweer ek het iets getref,” sê Wiese.
“Is julle O.K.?” vra Lucien, sy stem nou kalmer vandat sy skoonpa teruggevind is.
“Ons is reg, maar daar’s ’n klomp gate in my Toyota,” sê die groot boer.
“Jan, dis Lemmer,” val ek hulle in die rede. “Kan jy my hoor?”
“Ek hoor jou.”
“Ek is op pad van die Loxton-kant af, jy behoort my ligte te kan sien.
“Ek sien jou.”
“Hoe groot is hulle voorsprong?”
“Vier minute, dalk vyf … Maar ek sê jou, ek het daai ding raakgeskiet. Daar was rook toe hy verbykom …”
“Dan sal ek hulle vang,” sê ek.
’n Koor van stemme op die radio, almal met een boodskap: “Kry hulle.”
* * *
Die breë grondpad lê oop voor my, vyftig kilometer van pylvakke met skelm draaie tussenin voor jy die teer net duskant Carnarvon tref. Hulle sal nou wil wegkom, hulle het gekry wat hulle wil hê, ’n wedren tussen hulle en my. Maar ek sal hulle moet inhaal voor die volgende groot afdraai, anders is hulle weg, ingesluk deur dié wye wêreld.
Maar waarom noord? Hoekom nie af N1 toe nie? Het hulle gedink Lucien sal die lang arm van die gereg inroep? Padblokkades op die hoofroetes, helikopters, ’n grootskaalse soektog? Die slimmer opsie sou wees om nog ’n voertuig iewers te versteek, iets wat na ’n plaas-ryding lyk, los die Hummer in ’n klofie …
Nee. Die slimste opsie is om nie padlangs te reis nie. Jy skud jou agtervolgers af wanneer jy ’n onvolgbare roete vat. En hier is net een: Jy vlieg uit. Maar van waar af? Dan snap ek: Carnarvon se vliegveld. Die grootste in die omgewing, hulle hou ’n jaarlikse lugskou daar. Dit lê duskant die dorp, skaars vyf kilo’s nadat jy die teerpad tref.
En dan sien ek die Hummer se rooi truligte, ver en vaag. Ek versnel met die wete dat daar net een opsie is: Ek sal hulle moet keer voor hulle by die vliegveld kom.
* * *
Stof.
Die groot bande van die haastige Hummer maak ’n haanstert daarvan, dig, verstikkend. Maar daar is nog iets: ’n Blou damp wat hang, die vae reuk van oorverhitte olie – en die feit dat ek hulle maklik ingehaal het. Jan Wiese was reg. Hy het iets getref. Maar dit help my niks, want hulle ry kruis en dwars oor die pad, sorg dat die sluier van stof en rook my sig van die pad byna heeltemal versper.
Die teerpad is nog twintig kilometer ver, maar ek sal moet wag daarvoor, sorg dat ek baie naby is wanneer ons daar kom.
En dan skiet hulle, wild, met ’n outomatiese wapen. Ek sien die vurige blitse by die Hummer se agtervenster, blinde swaaie van die loop, mog-het-troffe, maar hulle tref, dowwe slae teen my Ford, twee gate in die enjinkap, nog een by die voorruit in, by die Supercab se agterste ruit uit.
Ek rem instinktief. Fok. Hulle wil die enjin tref, die verkoeler, wil van my ontslae raak.
Ek kan nie bekostig om agter te raak nie.
Ek val terug, draai die venster oop, haal die Glock uit my baadjiesak. Ysige wind, die reuk van stof en olie, ek druk die pistool by die venster uit, trek drie, vier skote af in die hoop dat dit hulle sal ontmoedig om op my te skiet.
Dit werk nie.
Nog ’n sarsie klap oor my Ranger, my nuwe silwer bakkie, ek skree op hulle,