my ouers se eie vlees en bloed – met my ma se blou oë, my pa se blonde hare en my oupa aan vaderskant se maniertjies. Ek onthou hoe sy tong altyd by sy mondhoek uitgesteek het wanneer hy by die kombuistafel sit en prentjies uitknip het. Nes Oupa. Robbie was goed vir my. Hy het my beskerm. Eenkeer het hy my onder die trap weggesteek terwyl ons gewag het vir Moeder om te kalmeer nadat ek nat toiletpapier teen die plafon gegooi het – groot klonte toiletpapier wat aan die plafon vasgeklou het. Toe Moeder haar asem terugkry, het Robbie vir haar vertel hy het dit as ’n eksperiment gedoen. En in Moeder se oë kon Robbie niks verkeerds doen nie.
Wanneer ons wou ontsnap, het ons die boomhuis in die boekenhoutboom aan die onderpunt van die tuin opgesoek. Pa het dit vir Robbie gebou – elke seun moet ’n boomhuis hê – maar dit was eerder mý spesiale plek as Robbie s’n, veral nadat hy siek geword het. Ek het nie geweet hoe om op te tree nie, daarom het ek my meestal onsigbaar probeer maak. Sodat my ouers kon vergeet dat die verkeerde kind aan die doodgaan was.
Volmaakte, goedhartige, pragtige Robbie, wat in die badkamer opgooi en wie se hare in klosse oral in die huis uitval totdat hy so bles is soos ’n babaeekhoring.
Ons huis was soos een van daardie ou myndorpe nadat al die goud opgeraak het. Ek het geleer om vir myself kos te maak: Bovril- of grondboontjiebotter-en-konfyttoebroodjies en yslike koppies rooibostee met melk en lepelsvol suiker. Wanneer my ouers vas geslaap het, sou ek in die gang afsluip en met ’n versigtige handjie aan my ouboet se duvet pluk.
“Thea?” Ek kon hoor hy glimlag in die donker.
“Ja.”
“Nagmerries?”
“Ja.”
Hy sou wegrol om vir my plek te maak en ek sou by hom in die bed glip asof, as ek hom styf genoeg vashou, ek sou kon keer dat hy van my af weggaan.
Wanneer my ma ons so saam opgekrul onder Robbie se duvet aantref, het sy niks daarvan gehou nie. Glad niks.
“Uit hier! Robbie het sy slaap nodig, Thea. Hoeveel keer moet ek jou nog sê?” het sy geskree.
“Ontspan, Veronica, jy oorreageer,” sou my pa walgooi.
“Dis onvanpas, Stuart. Jy weet dit tog.”
“Moenie belaglik wees nie. Hulle is kínders. Hy’s haar bróér.”
Dit was eers baie, baie later dat ek besef het waarvoor sy bang was.
*
My ma het ’n gevoel gehad vir wat fatsoenlik was en wat nie. Dit was fatsoenlik om ’n romp kerk toe te dra. Dit was fatsoenlik om ’n eenstukbaaikostuum te dra, nie ’n bikini nie. Meisies het nie voor hulle sestien was saam met seuns disko toe gegaan nie. Om iemand se hand in die openbaar vas te hou, selfs wanneer twee mense getroud was, was verregaande vertonerigheid. Tatoeëermerke was onuitspreeklik vulgêr. ’n Romp sonder broekiekouse? Nooit! En om te huil? Wel, dit was doodeenvoudig nie iets wat jy gedoen het nie – tensy dit agter ’n toe deur en in volslae stilte geskied het.
Namate Robbie weggekwyn het, het sy al hoe harder op haar lip gebyt, en ek het haar fatsoenlikheid met elke greintjie van my liggaam gehaat.
Maar Robbie was ’n vegter, en doodgaan het nie vanself gekom nie. Ek onthou hoe hy in die hospitaal in sy blou pajamas met die personeel gesit en grappies maak het.
“Knock, knock,” sou hy vir ’n verpleegster sê.
“Who’s there?” sou sy vra.
“Isabel.”
“Isabel who?”
“Isabel out of order? I had to knock.”
Vir my was hy skreesnaaks.
Pa wou my nie daaraan blootstel nie – die opgooiery, die medikasie, die drupsakke en die piep-piep van die hartklopmonitors. Moeder het gereken dit sou goed wees as ek verstaan waardeur Robbie moes gaan. Ek sou dus langs sy bed sit en dinosourusse teken, wat hy met Prestik op die mure rondom sy bed vasgeplak het.
Toe Robbie op sy siekste was, het Moeder eendag vergeet om my by die skool te kom haal.
Ek was toe in sub B en ek het by die hek op my boeksak gesit, gekyk hoe die son sak en gewonder wat Robbie sou gedoen het as hy ek was. Hy sou seker huis toe geloop het, het ek gedink. Hy sou ’n plan gemaak het om by die huis te kom.
Ek het die bakens geken, maar dit het baie hard gereën.
Ek het ’n afdraai gemis en verdwaal. ’n Man sonder voortande met ’n Pick ’n Pay-trollie, hoog gelaai met sy besittings, het my gekry waar ek huilend langs ’n reusevullishouer, tot oorlopens toe vol stukkende glasbottels, staan. Hy het na bier en sweet geruik en ek was bang vir hom, maar hy het my versigtig op sy trollie getel en my na die naaste polisiekantoor geneem.
Wie is jy en waar kom jy vandaan?
Ek het nie toe al geweet dis ’n vraag wat my die res van my lewe sou agtervolg nie.
My ma het om verskoning gevra, met afgryse vervul oor haar vergeetagtigheid. Sy het vir my my eie aardbol gekoop om my beter te laat voel, en vir my al die lande gewys waar sy al was: Frankryk, Duitsland, Nieu-Seeland.
Maar sy was nie regtig teenwoordig nie. Haar oë was wasemrig, en alles wat sy gesê het, was deurmekaar en verdraaid, asof sy nie heeltemal haar gedagtes kon orden nie.
Wat as dit ék was? wou ek haar vra, maar ek was te bang om haar antwoord te hoor.
*
Robbie het vasgebyt, taai soos staalpuntstewels. Toe sy immuunstelsel erg aangetas was, is ek nie naby hom toegelaat nie. Nie met my asma en snotneus nie, om nie eens te praat van ’n geneigdheid om maagvirusse by die skool op te tel nie. Ek het smiddae saam met Pa in sy bakkie rondgery en gekyk hoe sy werkers krane en toilette installeer en vrot, stinkende dreine oopmaak.
Dit het gelyk asof my ma haar skaam vir my pa se werk. Wanneer iemand haar vra, het sy gesê hy is ’n entrepreneur.
“Ek’s ’n lóódgieter, Veronica. Dis hoe ek ons rekeninge betaal.”
“Wel, dis nie nodig om so te kere te gaan nie, Stuart. Jy’s die eienaar van ’n suksesvolle besigheid, dis al wat belangrik is.”
“Ja. ’n Loodgietersbesigheid, wat vir jou halfjaarlikse vakansies en die kinders se privaat skole betaal.”
Wanneer Pa die dag vergaderings met sy kliënte gehad het, het ek by die huishulp gebly. Nie Sophie nie; sy was reeds weg. Pa het vir my plastiekelmboogstukke en -waterpype gelos om aanmekaar te sit. Ek het van die simmetrie gehou. Ek het ingewikkelde ontwerpe prakseer, wat die hele slaapkamervloer vol gelê het, want dit was te mooi om te breek.
“Dis nie verfynd nie, Stu. Ek het vir haar poppe gekoop om mee te speel.”
“Dis net plastiekbuise, in vadersnaam. Dis nie asof dit al gebruik is nie.”
Ek was die baba van die gesin, maar ek wou nie met ’n babapop speel nie. Kinders het my nie geïnteresseer soos hulle vir Joe gefassineer het toe hy nog maar ’n kleuter was nie. Om die waarheid te sê, ek het hulle heeltemal geïgnoreer. Ek wou baie graag ’n troeteldier hê – ’n hond, ’n hamster. Selfs sywurms.
“Onsindelik,” het Moeder gesê. “Dit sal nie goed wees vir Robbie nie.”
Sy het vergeet hoe ons, wanneer hy gesond genoeg gevoel het, onder Kirstenbosch se eikebome verdwyn het om erdwurms uit te grawe. Eenkeer het ons ’n halfontbinde suikerbekkie gekry, vol maaiers en bloed, en Robbie het dit opgetel.
“So dis wat met my gaan gebeur,” het my ouboet gesê. “Tensy hulle my veras.” Hy het bedoel ons ouers. Moeder sou hom stilgemaak het as hy so praat, maar ek het nie. “Ek wil ’n bank hê,” het Robbie gesê, “met my naam daarop. Net hier, onder die bome.”
Natuurlik is Robbie nooit toegelaat om daaroor te praat nie. Nooit nie. En toe die tyd aanbreek, het hy nie sy bank gekry nie, want my ma het op haar lip gebyt, wat reeds vol plooie was, en anderpad gekyk.
Maar