Geloof anderkant Sondag. Julian Müller

deur twyfel na geloof te begelei. Geloof staan egter nie teenoor twyfel nie.

      In plaas daarvan om ’n soort kliniese, twyfelvrye geloof voor te hou as die ideaal, moet die kerk mense eerder help om in groter eerlikheid met hul geloofslewe om te gaan. Die kerk behoort lidmate te begelei tot die eerlike verwoording van hul diepste ervaring van menswees. Die tyd van reg of verkeerd glo bestaan nie meer nie.

      Tog kry Christelike kerke wêreldwyd dit skynbaar reg om steeds ’n noemenswaardige rol te speel en voort te bestaan. Vir ’n groep mense, in sommige samelewings die meerderheid, speel die kerk steeds die rol van die instelling wat verklaar, beheer en ’n gemeenskap voorsien. Die bedoeling van dié boek is ook nie om die kerk vir sulke mense te diskrediteer nie. Ek is ook dankbaar vir aanduidings dat sekere kerke hard daaraan werk om ’n nuwe identiteit te ontwikkel en om hulself te herskep om ’n nuwe rol in die samelewing te vervul.

      Ondanks goeie pogings van die kerk se kant, is daar steeds ’n groeiende groep mense wat hulself toenemend “anderkant Sondag” bevind en wat skynbaar nie meer bereid is om die kerk te verdedig nie of selfs ’n kans te gee nie. Gelowiges wat hulself as post-kerklik sal beskryf, individue wat nie meer geraak voel deur kerklike retoriek nie en vir wie die kerk eintlik irrelevant geword het.

      Hoewel hulle post-kerklik is, het hulle egter steeds erns met hul geloof.

      Ek glo as die Christelike kerke voortgaan om ’n oorvereenvoudigde boodskap te verkondig wat van lidmate verwag om twyfel agter te laat en ’n soort onbevlekte geloof te hê, gaan die stroom mense wat stilweg verdwyn en die kerk nie meer ernstig neem nie, net vergroot. As die kerk dit nie gaan regkry om self ’n bietjie na die anderkant van Sondag te beweeg nie en gaan vassteek by die tradisionele rigiede hantering van twyfelvrae, gaan meer en meer lidmate die kerk uit radeloosheid verlaat. Kortom, die kerk sal homself ook buite die kerk moet ontdek en leer om dáár te funksioneer, anders gaan hy terminaal siek word.

      Die navorser Alan Jamieson beskryf gelowiges wat hulle anderkant Sondag bevind as “disillusioned”.5 Hy haal een so ’n ontnugterde persoon aan: “I’m a lot more hesitant now, because I don’t know what’s right and wrong any more. When I was in church and doing all the churchy things I felt I knew the answers to everything. There was always an answer and always a way of looking at things. Things were very black and white in those days. Now I feel that I don’t know the answers to anything. I know there’s a God but that’s about all I know.”

      Dié “leavers” of kerkverlaters is nie langer met oppervlakkige antwoorde tevrede nie. Die “don’t know” wat deur hulle uitgespreek word, is eerder die gevolg van nuwe ontdekkings en insigte as wat dit die gevolg is van ’n onbelangstellende nie-weet. Die blootstelling aan die wyer wêreld en die ontdekking van wetenskaplike insigte maak net dat hulle nie meer met die kluitjie in die riet weggestuur kan word nie. Hoe dieper dié gelowiges delf, hoe meer bewus raak hulle van die ingewikkeldheid van die werklikheid, ook die geloofswerklikheid.

      Waar die Sondag-geloof goed gestruktureerd is en ’n bekende omgewing bied danksy vaste rituele, ’n bekende taal, kerklike instellings en ander godsdienstige praktyke, wag daar grootliks ’n onbekende woesteny op diegene aan die anderkant van Sondag. In dié onbekende geestelike landstreek is geen definitiewe aanwysers nie. Ek gaan egter probeer aandui hoe so ’n geestelike omgewing kan lyk en wat gedoen moet word om gestalte te gee aan geloof anderkant Sondag.

SONDAG	ANDERKANT SONDAG
Kerk onder druk weens sekularisasie.	Kerk is buigbaar en oop om veranderinge in die samelewing te hanteer.
Gaping tussen kerk en lidmate.	Kerk ten nouste ingestel op behoeftes van sy lidmate.
Kerk probeer mag behou.	Kerk bepaal hom by bediening, eerder as by sy posisie in die samelewing.
Geslote “oop gesprek”.	Ware “oop gesprek”.
Óf geloof óf twyfel.	Geloof en twyfel in harmonie met mekaar.