trek van teleurstelling wys op haar gesig. “Nee dankie, meneer. Dit is vriendelik van u om my te vra, maar nee dankie.”
Hy kyk haar oorbluf aan, maar ruk hom vinnig reg en hou sy gesig net so uitdrukkingloos soos hare. “Dis in orde … Is u klaar met die briewe?”
Sy gee die briewe vir hom en hulle gaan voort met hulle werk asof die klein persoonlike insident nooit plaasgevind het nie. Hy sit nietemin en wonder waarom sy teleurgestel gelyk het toe hy haar gevra het en sy sit en dink dat sy hom verkeerd opgesom het – hy is maar net soos alle ander mans wat sommer binne die eerste week hulle werksverhouding wil verander na iets meer intiem. Sy is regtig jammer hieroor, want met hom as werkgewer is sy tevrede.
Die Vrydag net voor middagete bel Ben hom om verskoning te maak dat hy nie soos gewoonlik saam met Frans sal kan gaan eet nie omdat hy ’n kliënt moet spreek.
“Terloops,” voeg hy by, “ek hoop nie jy neem my kwalik nie, maar ek het jou juffrou Nel genooi om ook môreaand te kom. Sal jy haar kan gaan oplaai?”
Frans kyk na die gehoorstuk asof hy sy ore nie kan glo nie. “Jý het haar gevra?”
“Ja,” sê Ben. “Hoekom klink jy so geskok? Ons het ’n hele paar mense genooi en ek het gedag sy is nuut en miskien eensaam en …”
“Het sy gesê sy sal kom?” vra Frans verbysterd.
“Natuurlik. Maar blykbaar het sy nie ’n motor nie en … jammer, ek moet nou aflui. Sal jy sommer self met haar afspreek?”
Frans hoor die klikgeluid en sit die gehoorstuk stadig neer. Wat is die vroumens se speletjie? Waarom het sy vir hóm nee gesê en vir Ben ja? Hy kners op sy tande. Dis ook sy eie skuld. Ná Elaine moes hy geweet het om nie weer ’n vroumens te vertrou nie. Hulle is almal eenders: hou jou aan ’n lyntjie, speel met jou asof jy ’n vis aan ’n hoek is en geniet niks meer as om jou in die verleentheid te plaas nie.
Toe Kristien ’n ruk later klop en binnekom, sit hy agteroor en kyk haar koud aan. “Juffrou Nel,” sê hy en sy stem is bytend. “Ek is aangesê om jou môreaand op te laai. Sal jy my asseblief jou adres gee?”
Sy kyk vinnig na hom en hy sien sy het darem die ordentlikheid om te bloos. “Ek is jammer,” sê sy. “Meneer Louw was so vriendelik en het so aangehou en toe ek nog weier, het hy vir mevrou Louw gevra om my te bel. Ek het toe maar ingestem.”
Sy byt op haar onderlip en verwens Ben. Sy weet sy het verkeerd opgetree, maar sy weet nie wat sy anders kon doen nie. Sy kon nie aanhou weier toe die mense so vriendelik was nie en aan die ander kant kon sy ook nie teruggaan na meneer Fourie en vir hom sê sy het van plan verander en wil saam met hom gaan nie! “Ek hoop om een van die dae my eie motor te hê.” Daaroor verwens sy haarself ook. Sy moes lankal haar eie ryding aangeskaf het. Gedurende die jare toe sy en Neels nog saam gewoon het, het hulle albei die motor gebruik en daarna, die volgende paar jaar, was Pierre altyd by om haar te neem waar sy ook al wou wees. Maar hierdie vernederende insident het haar nou vasbeslote gemaak om nie van ander mense afhanklik te wees nie. Met ’n byna onhoorbare stem verstrek sy dus haar adres.
“Ek sal jou so kwart oor sewe kom oplaai,” is al wat hy sê voordat hy weer oor sy lessenaar buig om haar duidelik te laat verstaan dat sy maar kan gaan.
Saterdagaand is sy lank voor die tyd gereed en sit met klein Neelsie en speel voordat sy hom in die bed sit. Lina belowe om wakker te bly en Kristien skakel die klein televisiestel aan sodat sy daarna kan kyk. Toe Frans presies om kwart oor sewe aan die deur klop, is sy gereed en sy nooi hom ook nie binne nie. Sy is nie lus om vrae te beantwoord nie en die sitkamer lê nog vol babaspeelgoed.
Behalwe om “goeienaand” te sê, praat Frans ook nie verder nie. Hy kyk haar net onderlangs aan en keur goed wat hy sien. Haar hare is nie weer in haar nek vasgebind nie; dit hang los en blink tot op haar skouers. Sy het ’n roomkleurige rok aan met ’n rooierige seintuur en rooi sandale en toe hy agter haar by die hysbak uitstap, kan hy nie help om op te merk dat sy baie mooi bene het nie.
In die motor draai sy skielik na hom. “Ek is regtig jammer oor die deurmekaarspul,” sê sy eenvoudig. “Maar ek kón nie teruggaan na u en sê ek het van plan verander nie.”
“Kom ons vergeet daarvan,” is sy koel opmerking. “En noem my gerus Frans.”
“Ek hou nie daarvan om my werkgewer op sy naam te noem nie,” sê sy, net so koel.
Hy knik en kyk vlugtig na haar. “Laat vanaand ’n uitsondering wees.”
“Goed, op voorwaarde dat dit net vanaand is.” Sy huiwer vir ’n oomblik. “My naam is Kristien.”
“Vir vanaand,” sê hy en sy gee skielik skiet en lag.
“Dit klink na Aspoestertjie wat net een nag lank ’n prinses mag wees,” sê sy laggend.
Hy kyk waarderend na haar. Wanneer sy lag, is sy heeltemal anders as die streng sekretaresse. “Hoe gaan dit met jou tante?” verander hy die gesprek.
“Goed, dankie. Sy is nou weg vir ’n lang kuier op haar seun se plaas. Ek dink dit sal haar goed doen.”
“Ja,” stem hy saam en wens skielik dat sy nie weer moet terugkom nie. Hy sou veel eerder haar niggie wou behou. Toe hy besef wat dit is wat hy dink, is hy verbaas. Wat wil hy met ’n jong meisie as sekretaresse doen?
Ben en sy vrou, Elsa, groet hulle vrolik en Frans probeer die vonkel in sy vriend se oë mis kyk. Hy weet Ben is besig om planne te smee en hy wens hy kan sy vriend oortuig hoe verkeerd hy is. Hy wat Frans is, wil onder geen omstandighede weer betrokke raak nie en dit lyk vir hom asof Kristien presies dieselfde voel. Dit pas hom uitstekend.
Soos dit maar gebeur, gaan staan Frans by die mans om die vuur en Kristien sit by die vrouens onder die groot skaduboom. Elsa Louw, Ben se vrou, staan met haar arm om hulle jongste, ’n dogtertjie, en vertel vir ’n vriendin hoe sy sukkel dat die kind moet eet. Kristien glimlag vir die kind en sy staan weg van haar ma en loop met waggelstappies na Kristien.
“Koel,” sê sy en wys na Kristien se glas koeldrank. Kristien kyk vraend na Elsa en toe sy knik, gee sy vir die kleintjie ’n paar slukkies koeldrank. Daarna aanvaar die kind haar en sit op haar skoot terwyl Kristien speletjies met haar speel.
Net toe sy die skaterende kind onder die kennetjie kielie, kom Frans aangestap om by haar aan te sluit en hy kyk haar intens aan. Elsa kom ook nader en glimlag moederlik.
“Jy het ’n slag met kinders, Kristien,” sê sy. “Jy gee nie om dat ek jou Kristien noem nie?”
“Nee,” antwoord Kristien en trek ’n gesig toe die kind haar hardhandig onder die ken kielie, maar eintlik krap. “Ek hou van kinders.”
Frans kyk haar deurborend aan. Dit was ’n onskuldige opmerking, dink hy, maar hoeveel steek sy weg? En wát steek sy weg?
Elsa tel die dogtertjie op. “Sy moet nou gaan slaap,” sê sy. “Haar boetie slaap lankal en hy is ouer as sy.” Sy kyk op na Frans. “Hoe gaan dit met Maryke?”
“Goed, dankie. Sy geniet haar kunsklasse geweldig. Ek weet nie hoeveel sy leer nie, maar sy geniet dit in elk geval.”
“Bly sy nog in die hostel?”
“Nee,” lag hy. “Jy ken haar mos. Sy het nie lank daar uitgehou nie en deel nou ’n woonstel met ’n medestudent. My ouers is nie baie gelukkig daaroor nie, maar hulle het blykbaar besluit ek is naby genoeg en kan ’n oog oor haar hou. Sy kom kook vir my as sy nie kos het nie en dis omtrent die enigste kere dat ek haar sien.” Hy kyk af na Kristien wat beleef in die verte staar. “Maryke is my suster. Sy het die telefoon geantwoord toe jy nou die aand gebel het. Jy kon seker aflei dat sy ’n onmoontlike entjie mens is.”
Kristien glimlag net en ná Elsa die kind in die bed gesit het, help sy haar om die slaaie na buite te dra. Die geselskap bly algemeen en Ben dra vleis aan en sorg dat almal bedien word. Toe Kristien se bord byna leeg is, kom Elsa uit die huis en roep na haar.
“Telefoonoproep vir jou,” sê sy en beduie waar die