Annetjie van Tonder
Sonligdroom
Lux Verbi
Hoofstuk 1
’n Krieweling gly teen Marcella se rug af. Twee vlymende blougroen oë bestudeer haar intens; hulle skil haar behoorlik af, laat haar byna soos ’n skoudier voel. Miskien eerder ’n weerlose ooi op ’n vendusieveiling.
Wie op aarde is hy, hierdie man wat op haar voorstoep staan asof dit aan hom behoort?
“Lukas de Lange,” kom dit in ’n roomryke, sensuele stem. Hy steek sy hand uit om te groet. “Ek het net kom kennismaak.”
Sy hand vou koel en ferm om hare. Haar mond word droog. Dié Lukas de Lange. En natuurlik het hy alle reg op hierdie voorstoep. Sy sluk. “Marcella de Waal, aangename kennis.”
Dus is hy uiteindelik terug van oorsee en kan sy die byna legendariese wese in lewende lywe sien. Volgens wat sy in die wandelgange verneem het, gaan dit allesbehalwe ’n aangename kennismaking wees en sedertdien broei dit byna gedurig in haar binneste; hou haar selfs uit die slaap. Waarin het sy haar begeef? Sy het tog vooraf gebid om leiding; geglo dit is die beste besluit, glo dit nog steeds. Wegtrek uit die stad het nie beteken dat sy weghardloop nie, want wegkom van jouself is onmoontlik. Sy is steeds Marcella de Waal met wie al die skrikwekkende dinge gebeur het. Verandering van omgewing kan wel help om die herinneringe te versag, het sy gedink, al sal sy nooit kan vergeet nie. Maar sy sal nie dat hierdie man, al is hy wie, die nuwe lewe kom versuur wat sy hier vir haar wil kom skep nie. Sy sal die nodige wysheid en krag ontvang.
“Kom gerus binne,” nooi sy nogtans hartlik en raak bewus van ’n vae speserygeur wat saam met hom in die huis in kom. Dis nie haar gewoonte om vreemde mans binne te nooi nie, maar dit is nou nie gewone omstandighede nie. Al ken sy hom van geen adamskant nie, behoort die huis wat sy huur aan hom. Dis seker sy goeie reg om die nuwe huurder te kom deurkyk.
“Dankie,” antwoord hy stug. “Daar’s een en ander waaroor ons moet praat.”
Hy voldoen aan alles wat sy van hom gehoor het. Lank, lenig, aantreklik, met donkerbruin hare wat effe lank tot op sy hempskraag rus. Netjies, dog gemaklik geklee. Lyk soos ’n model in ’n modetydskrif, besluit Marcella. Maar stroef. Besonderse kleur oë wat haar steeds skandeer asof hy hoop om iewers ’n swak plek te kry.
Ag ja, sy weet haar hare krul natuurlik weer ontembaar om haar kop. As sy tog nou maar blond was, sou dit ’n lieflike stralekrans kon gewees het. Maar sy is nie blond nie; dit vertel haar spieël haar elke oggend. Sy het donkerbruin krulhare waaruit koper vlamme spat wanneer die son daarop skyn. Haar Ierse erfenis.
Aan die manier waarop hy haar bekyk, kan sy sweer hy dink ook, soos die meeste mense wat haar nie ken nie, dat sy nooit haar hare kam nie. Wel, hy moet maar dink wat hy wil. Net mense met krulhare verstaan hierdie stryd teen die natuur.
“Sit gerus,” nooi sy aangesien hy die klein sitvertrek so vol staan. Sy sien hoe sy blik vlugtig oor alles gaan en wonder wat hy van haar karige meubels dink. Wetende dat sy haar intrek in ’n klein meenthuis gaan neem, het sy haar swaar meubels in Pretoria verkoop en dié ligte rottangstel aangeskaf.
Hy gaan sit op een van die leunstoele met die vrolike bont kussings in avokadogroen, roes- en roomkleur, en sy merk hoe blink gepoets sy skoene op die terracotta-vloerteëls vertoon.
’n Baie netjiese man, moet sy toegee. Sy neem oorkant hom op die tweesitplekbank plaas.
“Waaroor moet ons praat?” vra sy reguit. Hy moet tog nie kom moeilikheid maak nie. “Ek kan net sê ek bly baie lekker hier.” Dalk streel dit hom om dit te hoor. “Dis stil en rustig.”
Toe hy nie daarop reageer nie, bly sy stil. Hy stel duidelik nie belang in die persoonlike redes waarom sy lekker bly nie. Sy het hierheen gekom om ’n nuwe begin te maak, om die verlede in die stad agter te laat. Dit was vir haar ’n uitkoms toe sy die advertensie vir ’n leraarspos op Skoonstroom gesien het, en sy het dadelik aansoek gedoen. Maar nou ja, dit het niks met hom te doen nie.
“Soos jy seker weet, verhuur ek nie deur ’n agentskap nie. Hier is my bankbesonderhede en ook ’n huurkontrak,” sê hy saaklik en hou ’n koevert na haar toe uit. “Huurgeld moet stiptelik binne die eerste drie dae van die maand in my bankrekening inbetaal word.”
Die koevert voel koud en styf in haar hand. Die woorde van Olga Botha wat die kerkkantoor in stand hou, ofte wel Ollie, soos almal haar noem, klink weer helder in Marcella se kop: Aantreklike derduiwel en vrouehater soos min, maar ’n meester agter die orrel. “Ek hou self van stiptelikheid. Dis nie vir my ’n probleem nie,” antwoord sy styf. Kan so ’n bot lummel regtig mooi musiek maak? Dit sal sy sowaar eers moet hoor.
Dominee Theuns Verwey, haar medeleraar, het haar vroegtydig verwittig dat die gemeente die pastorieë verkoop het en nou ’n huistoelaag by die leraarspakket voeg sodat die predikante hul eie huise kan koop. Hy het haar Pretoria toe gebel en aangeraai om voorlopig eers te huur en dan op haar tyd die kat uit die boom te kyk voordat sy koop. Gelukkig het dokter De Lange, wat ook die orrelis is, ’n meenthuis te huur, het hy vertel. Die dame in die kerkkantoor behartig solank die verhuring vir dokter De Lange terwyl hy oorsee is. Sy kan haar gerus bel vir besonderhede, het dominee Theuns aanbeveel.
“Lees die kontrak deeglik deur,” onderbreek hy haar gedagtes, “parafeer elke bladsy en bring jou handtekening op die laaste bladsy aan. My paraaf en handtekening is reeds daar. As daar enige onduidelikheid is, moet jy asseblief vra. Ek het nie lus vir misverstande nie.”
“Indien dit in gewone Afrikaans geskryf is, behoort daar nie onduidelikhede te wees nie,” glip dit oor haar lippe. Te laat besef sy sy het gepraat sonder om te dink. Katterigheid was nog nooit deel van haar menswees nie; dis die man se houding wat haar so omkrap en verkeerde dinge laat sê. Hy is onuithoudbaar arrogant.
’n Stywe trek verskyn om sy mond. “Dis ’n transaksie, geskryf in die keurigste Afrikaans. In elk geval, indien daar enige klousule in die dokument is wat jou nie aanstaan nie, ek bly reg langs jou en sal onmiddellik aandag kan gee.”
Ag nee, dít ook nog. Die ou suurknol sal gedurig kan loer of sy die plek goed oppas.
“O ja, net voordat ek loop,” sê hy terwyl hy opstaan en in sy volle lengte oor haar troon, “gee die lys liedere wat tydens die diens gesing moet word stiptelik Woensdagoggende by die kerkkantoor in. Ek hou daarvan om dit vroegtydig deur te werk. Jy moet jou voorbereiding ook reeds vroeg doen.”
Dit verg al haar selfbeheersing om hom nie iets onbehoorliks toe te voeg nie. Aardetjie, wie dink hy is hy? Sy het nog nooit so ’n onaangename mansmens teëgekom nie. “Ek sal so maak,” antwoord sy styf.
“Dan groet ek weer. Wou in elk geval die nuwe dóminee kom ontmoet.” Hy skud sy kop en ’n bedenklike uitdrukking vliet oor sy gesig. “Toe loop ou dominee Theuns weer bo-oor die kerkraad wat hul ore vir hom uitleen, en stel sowaar ’n vroumens aan. Ongelukkig was ek daardie tyd oorsee, anders het ek die ou spulletjie mooi vertel wat hulle moet doen.”
Sy bal haar vuiste en voel hoe dit agter haar oë begin klop. Hoe op aarde gaan sy dit met hierdie man uithou? “Hier was heelwat aansoeke, asook onderhoude. Ek glo ek was die beste kandidaat.” Sy sluit haar lippe ferm opmekaar en kyk hom uitdagend aan.
Geamuseerd gly die blougroen oë oor haar, en sy kan sweer hy lag in sy binneste. Daar en dan neem sy haar voor dat hy kort voor lank sal agterkom met wie hy te doen het.
Buite op die stoep steek hy vas, en sy sien hoe hy die tuin kopskuddend bekyk. “Het maar baie agteruitgegaan terwyl ek weg was. Moenie jou kop oor die tuin breek nie, my tuinman sal dit behartig, en ek is naby genoeg om ’n oog te hou.”
Onvergenoeg kyk sy hom agterna toe hy wegstap. Daar is nie ’n heining tussen hulle nie en die twee huise is so naby aan mekaar dat hy binne ’n paar treë by sy eie plek is en voor haar oë verdwyn toe hy sy huis binnegaan. Sy fynkam die tuin met haar oë. Sy tuinman het so getrou hier gewerk dat sy regtig geen agteruitgang kon merk in die maand wat sy reeds hier bly nie. Dit is nou net om nog ’n steek in te kry. Beteken seker ook dat sy nie self iets in die tuin mag plant nie, en haar hande het juis so gejeuk. Sy was tog te ingenome