sal soek. Nie dat die seun onaardig is nie. So ’n bietjie groot vir sy skoene en pronkerig soos alle tweedejaarstudente maar is. Tog . . .
Die donkie staan rustig op die bakkie en wag. Johann kyk na oom Festus en die kinders. Oom Festus lyk besonder streng, maar hy kan sweer hy is meer ongemaklik as streng. Die dogter . . . Sy oë vernou. ’n Dekselse oulike meisiekind, daardie poniestert ten spyt. Sy lyk soos ’n wasbleek feetjie. Die seuntjie, rooi kuif omhoog en elke sproet afgeëts op sy gesig, staan asof hy ’n laaistok ingesluk het. Johann glimlag effens. Die kannetjie probeer baie moedig wees, maar hy gaan die stryd verloor. Hy steek ’n bewende handjie uit en Festus neem dit stewig in syne. Met die ander hand druk hy ’n geldnoot in die bosak van die kind se baadjie.
“Totsiens, Poens. Ons sien jou weer volgende vakansie as jou ma sal toelaat dat jy kom. Soet leer, hoor?”
“Ja, oom. Dankie, oom . . . vir alles. Totsiens, oom.” Hy kyk met betraande oë na Katryn, draai dan om en hardloop na die bakkie toe. Festus knik vir Johann en dié spring agter die stuurwiel in. Toe Festus omdraai, is Katryntjie al die huis in en hy besluit om maar liewer dadelik kantoor toe te gaan. Dis nie nou die tyd vir gesels nie.
Toe hulle net ’n entjie daarvandaan ’n lap bome bereik, sê Poens iets wat Johann dadelik van die pad af laat swenk.
“Hoekom het jy nie by die huis klaargemaak nie?” raas hy.
“Daar was nie tyd nie.”
“Luister, kannetjie, jy moet gou maak. Hier is ook nie juis plek nie.”
“Ek sal bome toe hardloop.”
“Nou toe, maak gou. Ons het nie die hele dag tyd nie.”
Minute later besef hy dat Poens ’n nood van ’n heel ander aard gehad het. Twee gesigte verskyn by die venster. Die deur gaan oop en sy klim in.
“En wat dink jy doen jý? Jou oom het nie gesê jy kan saamgaan nie.”
Sy kyk hom uit die hoogte aan. “Hy is nie my oom nie. Hy is niks van my nie. Ek ry saam plaas toe.”
Johann glimlag. Regtig ’n oulike meisiekind. Nou wel ’n bietjie jonk vir hom, maar so vir ’n vakansie . . . “Festus Dumas sal my velle aftrek. Katryn, ek kan jou nie saamneem nie.”
Sy draai haar blou oë vol op hom, glimlag verleidelik en druk so effens teen hom aan. As ’n laaste oorredingsaksie lê sy haar hand op sy bobeen en steel dit liggies. “Ag toe, Johann! Ek sal soet wees! Ek belowe! Ons kom môre al weer terug. Wat is een ou naggie en daggie dan nou? Ag toe, wees ’n skat . . .” Sy sien die onsekerheid in sy oë. “Ek belowe ek sal al die blaam op my neem. Ag toe, Johanntjie.”
“Meisiekind . . .” Dan glimlag hy. “Nou goed. Maar onthou, dis jou . . . en Poens se dinge hierdie. Ek het niks hiervan geweet nie.” Hy kyk met glinsterende oë op haar af. “Ek moet sê ek hou van ’n meisiekind wat ’n bietjie durf in haar het. Hoe lyk dit? Gaan ons mekaar hierdie vakansie baie sien?”
“As jy wil!” koketteer sy skaamteloos.
Poens kyk oopmond toe. Hy hou nie baie van die manier waarop die jongetjie vir Katryn glimlag nie, maar as dit al manier is om op die plaas te kom . . . Die doel heilig die middele, sê die spreekwoord. Net verlede kwartaal was dit een van sy eksamenvrae. Vandag begin verstaan hy eers die betekenis daarvan.
Ongelukkig verloop alles nie volgens plan nie. Halfpad plaas toe raak die bakkie onklaar en Johann is verplig om huis toe te bel. Op sy pa se navraag is hy verplig om eerlik te antwoord. Ja, Katryn is by hulle. Ja, hy weet oom Festus gaan vreeslik kwaad wees, maar toe hy sien, klim Katryntjie net in en sy weier om weer uit te klim. O, Pa sê oom Festus is al rasend en het die hele polisiemag aan die soek? Nee, Pa kan maar vir hom sê sy is veilig en, ja, goed, hy sal wag dat hulle ’n ander bakkie stuur. Reg, Pa.
Dat Katryn veilig is in die gebreekte bakkie, is seker. Toe Johann van die plaas terugkeer waarheen hy noodgedwonge moes loop om huis toe te bel en sy hoor die nuus wat hy mee te deel het, besef sy dat haar lewe in die baie nabye toekoms nie meer so veilig gaan wees nie. Tot dusver was oom Festus nog altyd baie toegewend en vergewend, maar . . .
Die ander bakkie en ’n motor hou gelyktydig langs hulle stil. Dis reeds lank ná middernag. Sy het net tyd om baie vlugtig vir Poens te fluister: “Ek sal weer ’n plan maak, Poenie. Gaan nou maar eers soet huis toe. Ek belowe jou ons sien mekaar binnekort weer. O ja! Stuur van my klere saam met Johann terug. Tata.”
Dan word sy deur ’n sterk hand uit die bakkie getrek, beslis by die motor ingehelp en vir die res van die lang rit terug stad toe word daar nie ’n enkele woord gepraat nie.
Ook toe hulle tuiskom en die ligdag net-net wil breek, word Katryntjie steeds stilswyend geleide gedoen na haar kamer. Ook toe hy met haar bed toe marsjeer, kom sy nog niks agter nie. Sy weet weliswaar dat hy so kwaad is soos wat sy hom nog nie gesien het nie, maar . . .
Dis eers toe hy skielik gaan sit en haar oor sy skoot trek dat die skokkende besef tot haar deurdring wat hy in sy kop het. Sy snak van skok en ongeloof toe die eerste hou val. Sy kan nie glo dit gebeur werklik nie! Maar dis beslis aan ’t gebeur, vertel ’n sekere deel van haar anatomie haar.
“O, jou bees! Jou . . . Hoe durf jy my . . .”
Nog twee stewige houe beland op die regte plek en dan skuif hy haar van sy skoot af, kyk vas in die stormagtige, natblou oë. “Dis ’n skande dat ’n kind van jou ouderdom nog ’n pak slae moet kry, maar as jy jou dan soos ’n stout dogtertjie wil gedra, sal jy so behandel word.”
Toe Festus gereed is om kantoor toe te gaan ná ’n slapelose nag, loer hy versigtig om die deur en sien dat sy aan die slaap geraak het, die traanmerke nog op haar wange. Hy glimlag skielik teer en skud sy kop. Nee a! Waar kom sy vandaan om sommer van hom af weg te loop! Baie saggies lê hy sy hand ’n oomblik op daardie deeltjie waar hy weet dit nog baie seer moet wees. Sy eie hand het behoorlik gebrand. Dit was drie van die bestes, drie wat sy sal onthou – hopelik . . .
Dis egter aan Bes te danke dat Festus nie ’n dikmond aantref toe hy die middag van die kantoor af kom nie. Dis eerder ’n baie skaam en skuldige dogtertjie wat voor hom staan. Bes het dit goed ingevryf hoe haar meneer byna rasend van kommer was.
“Ek is jammer, oom Festus. Ek het regtig nie so ver gedink nie . . . Ek is baie jammer.”
Hy glimlag op haar af, druk haar dan teen hom vas. “Toe nou maar. Dit moet net nooit weer gebeur nie, Katryntjie. Ek was byna van my verstand af. Is ons nou weer maats?”
Sy kyk op na hom en glimlag. Sy wou verskriklik graag weer op die plaas gekom het, maar terselfdertyd is sy vreeslik bly om terug te wees by hom.
Johann laat nie gras onder sy voete groei toe hy terug in die stad is nie. Daardie meisiekind het beloftes gemaak. En beloftes maak skuld.
Festus gee teësinnig sy toestemming dat Katryntjie die aand saam met sy vriend se seun kan uitgaan.
“Jy ry versigtig. Ek wil my dogter nie in stukke kom optel nie. Ek draai jou nek om, mannetjie!”
“Nee, oom. Natuurlik nie, oom. Ek sal versigtig wees, oom.”
“Jy waag nie kanse op draaie en hoogtes nie, hoor? En luister, mannetjie, Katryntjie is ’n ordentlike kind. Ons moet mekaar liewer uit die staanspoor duidelik verstaan. Jy gedra jou!”
“Ja, oom. Natuurlik, oom!”
Waar Katryntjie op die trap tot stilstand kom, kan sy kwalik haar lag bedwing. Die arme Johann lyk klaar spyt. Sy beweeg vinnig na hom toe, glimlag gerusstellend.
“Waar kom jy aan daardie rok wat jy aanhet? Ek dog dan jy het nie klere nie.” Festus klink sommer van voor af omgekrap.
Poens het gelukkig onthou en van haar klere saam met Johann gestuur. En vol bravade het sy vanaand die poniestert losgemaak. Sy weet haar hare is haar grootste bate. Sy het selfs kleursel aan haar lippe. “Johann het vir my klere van die plaas af gebring,” sê sy heel liefies.
Hernieude onrus laat Festus hom weer vinnig tot Johann wend. “En