gekry het in daardie boek wat sy gisteraand gelees het! Dis kompleet of iets hom wil wurg.
Hy sug beswaard. Hy sou nooit kon dink kind grootmaak is so ’n moeilike taak nie. En veral ’n dogter so oulik soos Katryntjie . . .
Die atmosfeer is die volgende oggend wonderbaarlik normaal, en albei mansmense slaak ’n sug van verligting. Een ding het hulle die afgelope dag of wat geleer: Die geluk en vrede in hierdie huis hang grootliks van Katryntjie af. Albei glimlag breed terug toe sy vriendelik môre sê.
“Ek sal vanmiddag vroeg huis toe kom en dan gaan ons mallemeule toe,” sê Festus roekeloos.
Katryn glimlag en Poens fluit hard. Tevrede dat die vrede weer herstel is in sy huis, staan Festus op, krap Poens se rooi kuif deurmekaar, en Katryn kry ’n innige kus op die voorkop.
“Soet wees, julle twee – tot vanmiddag.”
Hulle hoor hom fluit-fluit aanstap motor toe en Katryn en Poens glimlag vir mekaar. Die lewe is sommer weer lekker.
Dit word ’n aand om te onthou. Nie een van Festus se vriende sou hom herken het nie. Hy het vroegmiddag die werk op kantoor weggeskuif en hom teruggehaas huis toe. Daar het hy ’n ou trui en ’n broek uit sy studentedae uit die bêrekas uitgekrap en toe het hy met sy twee kinders afgesit mallemeule toe. Poens lyk naderhand soos Kersvader met die sak goed wat hy oor sy skouer dra wat hulle by al die stalletjies gewen het. Al drie voel skatryk. Later moet Katryn waarsku: “As jy nog één spookasem eet, gaan jy in ’n spook verander, Poens!”
“Ag, laat hom maar eet. Dis tog net wind,” doen Festus voorspraak en druk hulle in die rigting van die spieëlsaal. Hulle kry Poens kwalik daar weg en al drie voel half siek van al die lag toe hulle in die groot wiel klim.
“Eers iets kalms voordat ons die ander goed aandurf. Ek weet nie hoe lank my maag gaan hou nie,” laat Festus hoor.
Dis twee doodmoeë kinders wat hy laat daardie aand terugneem huis toe. Poens het klaar op die agterste sitplek omgedop, totaal gedaan. En hier langs hom, merk hy, sak sy dogter ook sywaarts. Teer trek hy haar teen hom vas sodat haar kop teen sy skouer kan rus. Eers toe hy voor die huis stilhou, word sy wakker en kyk hy glimlaggend op haar af.
“Ons is tuis. Die dag geniet, kleintjie?”
“Ja, dankie. Dit was ’n wonderlike dag . . . die wonderlikste . . .” Hy voel haar hand om sy nek kruip. “Dankie, oom Festus.”
Vir die eerste keer voel hy haar lippe teen syne druk en hy soen haar teer. Dan is dit of haar lippe skielik meer dringend teen syne druk en ’n oomblik lank voel hy verward. Maar dan is sy besig om uit te klim en hy hoor haar sê: “Ek weet nie hoe ons vir Poens bo gaan kry nie. Hy slaap soos ’n klip.”
“Ek sal hom bring. Kry solank sy bed reg.”
Festus is weer peinsend toe hy later in sy bed lê. Iets in verband met Katryntjie se soen hinder hom. Natuurlik glo hy nie vir een oomblik sy het iets daarmee bedoel nie, maar dit het hom ontstig, want dit het ’n baie belangrike feit duidelik by hom tuisgebring. Katryntjie het ryp geword, groot genoeg vir die dinge wat deel van die grootmenswêreld is. Sestien is nog baie jonk, maar nie té jonk nie. Sy is al amper groot. Tog kan hy nie help om hartseer te voel nie. Hy sou haar graag vir nog ’n rukkie kind wou gehou het – sy kaalvoet Katryntjie van die plaas.
Wat gaan hy doen as sy op ’n dag skielik met kêrels begin lol? Hy roer onrustig. Een ding is seker – hy sal nie elke Jan Rap en sy maat hier toelaat nie. O nee! Hulle sal gekeur word. Maar al is dit ook wié se seun wat hier kom vlerksleep, bloot die gedagte ontstel hom, en hy wens in alle opregtheid sy was maar nog net so oud soos Poens. Dan het daar nog járe van suiwer, onbekommerde vreugde vir hom voorgelê. Maar nou . . .
Die volgende oggend voel Katryn dadelik iets in die atmosfeer aan. Dis al of oom Festus hulle vanoggend nie in die oë wil kyk nie, en sy stem klink half kortaf.
“Katryntjie, jy sal Poens se klere moet regkry en inpak. Oom Pieter het gister laat weet Johann – dis sy seun – sal môre die donkie vir ons terugneem plaas toe. Dis ’n ideale geleentheid vir Poens om terug te gaan. Kyk dus dat sy goedjies bymekaarkom.”
Doodse stilte heers. Hy hou hom besig met sy koffie, maar sien hoe Poens se blou oë smekend na die onderpunt van die tafel draai. Ook Katryn lyk bleek en gespanne. Net vlugtig lig haar pleitende oë na die bopunt van die tafel. Dan antwoord sy gedemp: “Goed, oom Festus.”
Daar word egter meer as Poens se klere ingepak, hoewel alles in ’n swaar, doodse stilte geskied. Later kan Katryn dit nie meer uithou nie.
“Poenie, asseblief, moenie so na doodgaan lyk nie. Ons het mos geweet die vakansie kan nie vir ewig duur nie.”
“Maar ek moet alleen teruggaan . . .”
“Jy gaan nie alleen terug nie. Hier sien jy dan ek pak my klere ook in.”
Maar Poens is nie onder ’n kalkoen uitgebroei nie. “Oom Festus het niks van jóú klere gesê nie. Hy het net van myne gepraat.”
Katryn pers haar lippe opmekaar. “Dit maak nie saak nie. Ek sê ek gaan saam met jou terug. Wat moet ek langer hier maak? Ek moet teruggaan plaas toe.”
“Oom Festus sal nie dat jy teruggaan nie,” sê hy met oortuiging, want hy weet wie is eintlik die baas.
Katryn probeer haar stem so beslis moontlik hou. “Oom Festus is nie my baas nie. Ek gaan saam met jou terug en basta.”
Maar Festus wil nie kopgee nie.
Haar oë staan stokstyf in haar kop. “Ek wil teruggaan plaas toe. Ek gáán terug plaas toe môre.”
Festus probeer geduldig wees. Hy voel self ontstig en ontsenu en nou moet Katryntjie dinge vir hom nog moeiliker maak. Hy probeer verduidelik. “Kindjie, luister, dis nie wat jý wil en nie wil nie. Jy kan nie teruggaan plaas toe nie. Jy kan nie alleen daar gaan woon nie. En moenie vir my sê Poens sal snags by jou kom slaap nie, want dit beteken niks nie. Jy gaan nie terug plaas toe nie en dis finaal.”
“Ek het hom belowe ek sal by hom bly.”
“Ja, ek weet. Ek het gehoor toe jy daardie belofte gemaak het, maar jy het geen reg gehad om so iets te belowe nie. Dis net nie moontlik dat jy en Poens altyd bymekaar sal kan wees nie, Katryntjie. Die kind moet teruggaan na sy ma toe en skool toe gaan. Oor jóú toekoms sal ons binnekort besluit, maar ek kan jou nou al sê jy sal hier in die stad bly.”
Haar blik sak voor syne. Dan kyk sy weer op. “Ek kan darem seker saamry . . .”
“Nee.”
Ook sy moet nou haar humeur met alle mag beteuel. “Hoekom nie? Ek wil maar net saamry.”
“Nee. Ek laat nie toe dat jy saamry nie – nie met daardie Johann nie. Hy is ’n klein windlawaai wat nie weet hoe om hom agter ’n voertuig se stuurwiel te gedra nie. Hy sal jou verongeluk.”
“Maar Poens ry dan saam!”
“Dis iets anders.”
“Hoe kan dit iets anders wees? Poens se –”
“Katryn, ek het nou klaar gepraat!” Hy bring sy vuis met geweld tussen hulle op die tafel neer. “Jy ry nie môre saam nie en Poens gaan terug huis toe. Uit en gedaan.”
Soos dit so baie keer in die verlede al gebeur het, kom lê Poens die nag styf in Katryn se arms. Hulle hou mekaar vas soos twee bang, hartseer kinders.
“Jy het belowe!” kom die gedempte verwyt.
“Ek sal my belofte nakom, Poenie. Luister, ek het aan ’n plan gedink.”
Festus, diep ongelukkig, sit en speel rusteloos met ’n pen tussen sy vingers in die studeerkamer. Hy kon vanaand die vyandigheid van die twee kinders duidelik aanvoel en met die gemompelde leuen dat hy werk het om te doen, het hy maar liewer gemaak dat hy in sy studeerkamer kom. Die hele tyd sit en beraam hy planne, maar nêrens sien hy ’n ligstraal nie. Poens moet huis toe en daar sal oor Katryn se toekoms besluit moet word. Sy kan