Ek het nie tyd om in supermarkte te staan of strykysters reg te maak of enige sulke onsin nie. Normaalweg kom ek eers agtuur saans by die huis. Ek was seker ses jaar laas met vakansie.”
“Jy’t ’n vrou nodig,” sê sy.
“O, ja,” sê hy sarkasties en drink sy glas leeg voordat hy die bottel oplig en die glas weer volskink. “Maar dis makliker gesê as gedaan. Om ’n vrou te kry, moet jy iemand leer ken en haar uitneem en baie aandag aan haar bestee – en selfs al sê sy ja, gaan sy gou suur word as sy agterkom ek het net met haar getrou sodat ek my nie meer aan die huis hoef te steur nie. Ek het nie tyd om iemand die hof te maak nie.”
Die glas wyn laat hom effens lighoofdig voel omdat hy dit so vinnig gedrink het, maar hy gee nie om nie. Dis die eerste keer in weke dat hy stilsit en hy voel hy verdien dit. “Ek het dit ook al oorweeg om te adverteer: ‘Vrygesel soek eggenote om frustrasies van huishouding te hanteer. Goeie salaris, gratis inwoning, eie motor.’ ” Hy gee ’n onplesierige laggie. “O, en natuurlik die versekering dat sy geen emosionele eise mag stel nie.”
“Hoekom nie?” vra sy kalm.
“Ek het nie tyd daarvoor nie,” sê hy saaklik. “Ek wil nie een stel irritasies verruil vir ’n ander nie. Dis al erg genoeg dat Eva my inwag met stories van die suiker wat op is, of die stofsuier wat verstop is. Ek wil nie boonop ’n vrou hê wat my staan en verwyt dat ek haar afskeep nie.”
Sy sê niks nie, drink net ’n klein slukkie wyn.
“Dink jy dit sal werk?” vra hy en drink sy tweede glas leeg.
“Ek sou so reken,” sê sy kalm. “Ek het geadverteer in die koerant; dis waar ek my eerste kliënte vandaan gekry het. Nou is dit nie meer nodig nie, want mense vertel vir mekaar van my. Of hulle maak soos jy; iemand is ’n gas by ’n ete wat ek gekook het en hulle hou van my kos en vra my om hul ete ook te doen. ’n Kettingreaksie.”
“Maar nie op my van toepassing nie,” sê hy. “Ek wil nie ’n string vrouens hê nie, net een.”
“Kry ’n goeie huishoudster,” stel sy voor. “Sy sal mos alles doen en ’n oog oor die huis hou.”
“Ja, maar ek het meer as dit nodig,” sê hy moedeloos.
Sy draai haar kop skuins. “Jy’t dan nou net gesê juis nie. Geen emosionele eise nie.”
“O ja,” stem hy saam, sy tong glad te los na die tweede glas. “Dis ook nie wat ek bedoel nie. Ek het ’n metgesel nodig. Miskien moet ek dit ook in die advertensie noem?”
“Ken jy dan nie meisies wat saam met jou kan uitgaan nie?”
“Ja, maar hulle word een of ander tyd suur. Ek blameer hulle nie. Elke keer as ek na ’n geleentheid genooi word waar ’n metgesel benodig word, bel ek een van my vriendinne, maar hulle wil nie net gebruik word as dit my pas nie. Jy moet saamstem, dis onregverdig. Hulle weet ek gebruik hulle net en geen meisie hou daarvan nie.”
“Stel dit so in jou advertensie,” stel sy behulpsaam voor. “Sê: ‘Applikante moet bereid wees om reg te staan as ek hulle nodig het, maar die res van die tyd moet hulle uit my pad bly.’ ”
Hy lag. “En ek sal seker oorval word deur aansoeke, nè?”
“Ek is seker jy sal,” sê sy ernstig. “Maar ek dink dit sal moontlik die verkeerde soort meisie wees – fortuinsoekers. Ek het self aan die begin ’n stel of twee afgetrap.”
“Ja?” vra hy. “Soos wat?”
“Mans wat my gebel het en kwansuis wou hê ek moet vir hulle ’n ete kook, en as ek daar kom, vind ek uit hulle het iets heeltemal anders in gedagte en daar is geen ander gaste nie. Dis eintlik hoekom ek nie meer adverteer nie. Tensy ek die persoon ken, vra ek deesdae ’n verwysing. Hulle moet vir my sê waar hulle van my gehoor het, of by watter ete hulle teenwoordig was, en ek bel daardie gasvrou om te hoor watse soort mens die persoon is.”
“As ek my dus swak gedra, sal jy vir Esmie opskroef?” vra hy.
“Soort van, ja.”
Hy strek sy lang bene voor hom uit en kyk somber oor die tuin, wat nou versag in die skemerte. “Ja,” sug hy. “Ek weet dit sal nie werk nie. Dis net dat ek aan geen ander oplossing kan dink nie. Jy is natuurlik reg, die soort meisie wat sal reageer op so ’n advertensie sal glad nie die soort meisie wees wat ek wil hê nie.”
“Dit sal mý pas,” sê sy kalm.
Hy stik effens en vee oor sy mond met die agterkant van sy hand. “Wat sal jou pas?”
“So ’n pos.”
“Hoekom?” vra hy belangstellend, asof hy regtig wil weet. “Jy kan tog regtig trou, ek bedoel …”
“Ek weet wat jy bedoel,” sê sy rustig. “Maar ek het ook al my vingers verbrand, by wyse van spreke. Ek dink jou advertensie is eerliker. Die maanskyn en rose wat die ander mans aanbied, kom tog neer op dieselfde ding. Hulle soek iemand om hulle wasgoed te was en te sorg dat daar kos op die tafel is.”
“Jy’s sinies.”
Sy haal haar skouers op en drink haar wyn klaar. Hy gooi dadelik weer haar glas vol en syne vir die derde keer. “Soos ek sê,” herhaal sy, “ek het al ’n stel of twee afgetrap. Daai mooi woorde hou nie lank nie, dan begin hulle vir jou jok, of hulle begin vatterig raak, of hulle probeer jou verander, of …”
“Ek sal dit nie doen nie,” sê hy. “Ek is nooit lank genoeg by die huis om dit te doen nie.”
“Dis goed,” sê sy. “Dis hoekom ek sê jou advertensie sal eerliker wees. Jy sê reg van die begin af wat jy soek. Jy verdoesel dit nie onder valse woorde en beloftes nie. Sentimentele praatjies wat niks beteken nie.” Haar stem het ’n bitter klankie.
Hy bekyk haar meer intens, maar hy kan nie goed sien nie. Die buiteligte is nog nie aan nie en die derde glas wyn het beslis sy sig aangetas. “Sou jy dus reageer op so ’n advertensie?”
“Miskien.” Sy gee ’n laggie. “Nie dat ek koerantadvertensies lees nie. Ek sal dit nie raaksien nie.”
“Ja,” sê hy koppig. “Maar ás jy dit nou sou raaksien?”
“H’m,” sê sy. “Mits ek kan ophou werk.”
“Dit spreek vanself. Wil jy dan ophou werk?”
“Ek het jou mos gesê, ek vind dit baie vervelig. Ek wil by die huis bly en nes ek genoeg geld kan maak uit die spyseniering, los ek die ander werk.”
Sy besef blykbaar nou eers dat die son nie meer skyn nie en haal die verflenterde hoed af. Haar hare is platgedruk, behalwe ’n paar slierte wat teen haar voorkop vasgesweet het waar die hoed haar gedruk het. “Ek is nie die soort mens wat daarvan hou om elke dag in die verkeer uit te gaan nie. Ek wil by die huis bly. Ek hou van kosmaak en in die tuin werk en naaldwerk doen en …’n outydse meisie.”
Hy knip sy oë ’n slag en is bly toe die buiteligte skielik outomaties aanskakel, want hy voel beslis ’n bietjie dof in sy kop. “As jy met my trou, hoef jy nie meer te werk nie.”
“Oukei,” sê sy en lig haar pols om bysiende na haar horlosie te tuur. “Haai, dis laat. Ek gaan die blomme hier los, maar ek wil vanaand al die komkommersop maak. Dis altyd beter as dit behoorlik koud geword het en die geure van die knoffeluitjies deur die mengsel getrek het. Dan hoef ek net die room by te gooi voor ek dit opdien.”
“Oukei?” herhaal hy asof hy nie die laaste deel van die gesprek gehoor het nie. “Wat beteken dit? Sal jy op hierdie voorwaardes met my trou?”
Sy staan op. “Jy’t nog nie die advertensie geplaas nie.”
“Maar as jy gewillig is, hoef ek dit nie te doen nie. As jy die pos aanvaar …” Hy maak keel skoon. “Want dit is wat dit is, ’n pos. Jy moet die leisels in die huis oorneem, jy moet die kruideniersware koop en sorg dat loodgieters of tuiniers of wie ook al doen wat hulle veronderstel is