Barend Vos

Uit die Beek 2019


Скачать книгу

my geen plesier ontsê nie” (v. 10).

      Maar ook dít – silwer en goud, en “wine, women and song” – het hom op die lange duur nie bevredig nie. Trouens: “In hierdie wêreld bevredig niks nie” (v. 11).

      Wat wíl jy dan hê? sal ons hom vra. Ons, wat net kan begeer om bloot ’n fraksie van hierdie welvaart te beleef. Maar Bybellesers sal weet dat daar nooit ’n antwoord kom nie. Die skrywer sal in hierdie trant voortwoed, skoorvoetend toegee dat daar darem vrede en selfs vrolikheid te vinde is. Soms.

      Op dié manier, kla-kla, kopskuddend en meewarig, onoortuig­baar en by voorbaat skepties en dikwels so bitter soos gal, herinner hy ons aan onsself. Aan die manier waarop ons, witbrood onder die arm, die wêreld met ’n frons betrag, en sug. En mor. En nóg wil hê. En die hele tyd vol wrewel rondloop omdat die meetsnoere vir ons nie op ander plekke geval het nie.

      So hou hierdie ou suurpruim vir ons ’n spieël op. En die gesig wat na ons toe terugkyk, is helaas nie mooi nie.

      ____________________

      Goeie Gewer, hou my dankbaar vir alles wat U my so ruimskoots gee, so oorvloedig.

      Saterdag 12 JANUARIE 2019 Lees 1 Korintiërs 2:11-16

      Gees van genade

      Die Gees wat ons ontvang het, is … die Gees wat van God kom. So weet ons wat God ons uit genade geskenk het (v. 12).

      Daar is nogal baie wat ons van God se genade moet weet. On­be­rekenbaar baie. Ja, ons kop is heeltemal te klein en ons gees gans te bekrompe om die volle omvang van die Goddelike genade te begryp. Daarom het ons iets anders nodig om dit te bepaal. Of, beter gesê, iemand anders. Iemand Gans Anders.

      En ons het Hom gekry. Ontvang. Uit God se hart: sy Heilige Gees.

      Dit is hierdie Gees wat ons help om, onder meer, God se genade te verstaan. En Hy het, met respek gesê, ’n groot taak om ons hier­van te leer. Daar is immers soveel wat ons eers moet afleer. Al die genadeloosheid wat ons in hierdie wêreld aantref en self uitstraal, byvoorbeeld. Al die verstokte ongevoeligheid, al die onbetrokke liefdeloosheid. Die meedoënloosheid wat ongesiens in ons hart kom nesskop het.

      Boonop moet die Gees ons van al die voorwaardes verlos wat dikwels eerste in ons kop kom wanneer ons die woord “genade” hoor. Daardie lysie wat deurlopend só begin: Ás ek so en so maak, dán sal God …

      Dit is hierdie foutiewe inligting wat ons gees met die jare ver­samel het wat God se Gees eers moet verdryf. Dan moet Hy ons, soos kinders, leer wat “geskenk” (v. 12) beteken, en “aanvaar” (v. 14). Hy moet ons leer hoeveel “onsin” (v. 14) ons in ons gees ronddra.

      Hierdie Gees leer ons nuwe waardes (vgl. v. 15), en nou kyk ons ’n tweede keer na hulle wat ons pad kruis. En verwonder ons, soos dit by begenadigdes hoort, aan Hom wat hulle oor ons pad stuur.

      ____________________

      Leer my, o Gees, van God se genoegsame genade. Wys my hoe om dit te vier.

      Sondag 13 JANUARIE 2019 Lees Jesaja 43:1-7

      Naamdraer

      … Ek het jou op jou naam geroep, jy is Myne (v. 1).

      Is hierdie klompie teksverse nie dalk, saam met Psalm 23, die bekendste en straks die mees troosvolle gedeelte in die hele Ou Testament nie? Word dit nie in tye van groot seer, swaarkry en selfs die dood aangehaal en geglo nie?

      Sonder twyfel. Bloot by die lees hiervan sal almal saamstem: Met hierdie teks spring ek oor ’n muur, loop ek ’n bende storm.

      Jesaja se trooswoorde aan sy mense in hul angs en vernedering eggo deur die geslagte, tot vandag toe. Ook Christengelowiges eien hulle dit toe – en tereg so. Die Here se waarheid het nie grense nie, dit ken nie tyd en omstandighede nie. Dit vloei oor sy kinders se lewe en gaan lê in hul hart.

      Dit is jammer dat net vers 1 so bekend is, want saam met die volgende ses verse vorm dit ’n allertroostende eenheid. Ja, dit dui spesifieke beloftes vir ’n spesifieke groep mense aan, maar dit ver­klap ook soveel van die Here se hart vir sy kinders, ál sy kinders.

      Deurentyd is daar die klem op herstel, en deurgaans dié refrein: Moenie bang wees nie, Ek is by jou. Ag, en dan hierdie woorde wat geen Godskind genoeg kan hoor nie: “Omdat jy vir My kosbaar is, omdat Ek jou hoog ag en jou liefhet …” (v. 4).

      Só is God. So was Hy van altyd af, en so sal Hy altyd wees. Hy is begaan oor sy handewerk, Hy waak jaloers oor die lewe wat Hy geskep het. Die Naam wat Hy aan sy seuns en dogters gegee het, laat Hom sonder ophou roep en soek, en verseker: Jy is Myne.

      ____________________

      Dit is my grootste trots, Here, dat ek u Naam dra. En my enigste troos dat ek aan U behoort.

      Maandag 14 JANUARIE 2019 Lees Psalm 106:1-12

      ’n Geskiedenisles

      Ons het gesondig, net soos ons voorvaders … (v. 6).

      Die hele lange Psalm 106 (48 verse lank) bied ’n oorsig van die Ou Israelvolk se geskiedenis. Al die groot en goeie dinge, al die minder groot en minder goeie tye word in herinnering geroep.

      Daar kom egter telkens iets by: Dit word ’n geskiedenisles met ’n verskil.

      ’n Vername verskil. Want die digter sien die Here in elke hoof­stuk van hierdie geskiedenis raak. Hy stip sy rol in elke episode aan. Ent-ent praat hy sommer met Hom. Sê hy dankie dat die Here nie sy voorouers behandel het soos hulle verdien het om behandel te word nie. Loof hy Hom vir sy redding uit ellendige situasies, ten spyte van die volk se halsstarrige verset. Uiteindelik, sê hy, het die volk die Here se beloftes geglo “en sy lof besing” (v. 12). Uiteindelik.

      Net in die daaropvolgende vers, egter, wat met ’n “maar” begin, hervat die siklus opnuut: die volk se skandelike gedrag teenoor die Here se liefde; die volk se ongeloof versus die Here se vergifnis. ’n Skynbaar nimmereindigende kringloop …

      Wie is dit tog wat gesê het ons leer net een les uit die geskie­denis en dit is dat ons nooit enigiets uit die geskiedenis leer nie? In Psalm 106 leer ons dit opnuut. Ook in ons eie mense se geskiedenis, én in ons persoonlike verhale. Ons storie met die Here lê mos besaai met ons verbreekte beloftes, ons krokodiltrane, ons gejammer en geasseblief, ons uitgesnikte ek-sal-dit-nooit-weer-doen-nie.

      En om die eerste hoek en draai doen ons weer wat ons wil. Sê ons wat in ons kop opkom. Dink ons soos ons nog altyd gedink het. Ontken ons dat ons aan die Here behoort.

      Ons leer nie.

      ____________________

      Here, tog! Keer my, maak my stil, moet my net nie los nie!

      Dinsdag 15 JANUARIE 2019 Lees Rigters 5:12-21

      Volkslied

      “Hou moed! Wees sterk!” (v. 21).

      Dit is jammer dat die meeste van ons nie die ou Bybelse Hebreeus magtig is nie. Dink net hoeveel ekstra plesier ons dan uit hierdie lied sou put! Nou moet ons tevrede wees met die verskillende vertalings daarvan. En dikwels is dit so onmusikaal, so poësieloos, dat ons bloot daardeur waad, dikwels worstel. Ag, en soms liefs verby­blaai na iets anders, iets meer opwindends. Minder name, minder on­bekende beelde.

      Dit sal jammer wees. Want selfs in sy vertaalde gedaante is hier­die rigterslied van Debora en Barak vol bemoediging, die ene troos. Bloot ’n vinnige kykie na die name in hierdie lied vertel ’n hele storie – een van dapperheid en heldemoed, maar ook van onbegryplike weifeling. Van mense wat bly wonder of hulle die regte ding doen, en sterre wat uit die hemel tot die stryd toetree.

      Ten slotte sou die vertellers sing-sing uitroep: Moenie moed ver­loor nie! Sou hulle vol oortuiging jubel: Moenie vergeet dat julle die Here se eiendom is nie!

      Mense soos ons – met ’n geskiedenis wat ook deur ’n ver­skei­den­heid halfvergete name bevolk word én deur ’n klomp oorvertelde