sy pad is oop na die eetsaal toe, het hy eenvoudig soontoe gehardloop en homself in die middel van die vertrek laat ontplof voordat iemand hom kon keer. Sha’ul en Rachel is op slag dood. Hulle was albei diep in die sewentig. Sha’ul was ’n oorlewende van Auschwitz.” Ruwth het weer sag begin huil. “Mamma ken hulle al van Amerika af, hulle het twee jaar voor haar aliyah gemaak. Uitgekom Israel toe.”
“Het jy gehoor of Aharon en Miryam veilig is, Ofer, en die kleinkinders?”
“Hulle name was nie vanoggend onder die lys slagoffers nie. Ek weet nie of hulle onder die beseerdes is nie. Hulle het nog nie ’n volledige lys van die beseerdes gegee nie.”
“Ek wil na hulle toe gaan.”
“Natuurlik, Mamma. Ek sal jou vanmiddag soontoe neem.”
“Skakel die televisie aan dat ons kan sien of hulle nog besonderhede van die beseerdes het.”
Ofer aarsel. “Die beeldmateriaal is baie traumaties, Mamma.”
Maar sy skud haar kop. “Dit kan nie erger wees as wat dit vir hulle moes gewees het nie.”
Sy maak haar oë toe. “By ’n Pesach … Waartoe het dit nou gekom, o Adonai?”
Beeldmateriaal wat op die skerm verskyn, tref hulle met ongenadige felheid. Die totaal verwoeste eetsaal, mense wat besig is om, wat lyk soos liters bloed, met swabbers op te vee, gebedeboeke wat oor die vloer en tafels gestrooi lê, dryf in die bloed en water. Hulle sien hoe een van die werkers twee leë kinderwaentjies verskuif om die plasse bloed daaronder te dweil. Marc knyp sy oë instinktief toe.
“Ek gaan dit afskakel, Mamma …!”
“Wag, daar kom nou ’n lys van dooies en beseerdes.”
Marc luister hoe sy die name van die slagoffers hees aflees. By die name van haar twee vriende breek haar stem.
“Sha’ul was byna tagtig,” sê sy ná ’n oomblik.
“Mamma …”
“Wag, ja, kyk daar is twee van die kleinkinders se name onder die beseerdes. Ofer, ek wil Netanya toe gaan.”
“Ons gaan, Mamma. Ek wil net eers dat jy iets eet en drink.”
“Soveel Joodse bloed by Pesach, Elohim Tzva’ot!”
Ofer laai Marc by die Haas-Promenade af. Hy is op pad om Ruwth Netanya toe te neem. Hulle het intussen telefonies vasgestel dat een van die egpare wat omgekom het, se kleinkinders in ’n kritieke toestand in die hospitaal is. Die ander en een van die ouers, is lig beseer. Ruwth lyk bleek en klein in die dik jas wat sy aanhet.
“Asseblief, Marc, moenie kanse waag nie. Asseblief!”
Hy belowe haar. Ofer knik ook bevestigend. “Die stad is onveilig, wees asseblief op jou hoede vir enigiets. Selfs in die Ou Stad.”
Toe hy op die Promenade uitkom, het hy meteens ’n panoramiese uitsig oor Jerusalem en die Ou Stad. Dit het die afgelope paar uur opgehou reën en die stad lê in sagte sonlig gebaai. Maar die donker reënwolke hang steeds swaar na die westekant toe. Hy sien Rivkah onmiddellik. Sy staan met haar rug na hom oor die stad en uitkyk.
Hy hardloop tot by haar. “Rivkah!”
Sy draai vinnig om en hy vat albei haar hande spontaan vas. Hulle is koud en klein in syne, en vervul hom met eindelose deernis. Haar neus is rooi van die koue, haar gesig omraam deur die donker krulhare en die kap van haar swart jas.
“Chag sameach,” fluister sy sigbaar ontdaan deur sy warm nabyheid.
Die begeerte is groot om haar in sy arms toe te vou. Maar dis nog nie die tyd daarvoor nie.
“Chag sameach, Rivkah,” antwoord hy ontroer. “Dis verskriklik wat gisteraand gebeur het.”
Sy knik en haar oë vul stadig met trane. “Een van die meisies saam met my in die barak se suster …” Sy knyp haar oë ’n oomblik lank styf toe. “Sy het ’n baba van agtien maande.”
“Ruwth se twee beste vriende is ook albei dood. Hulle was bejaard en oorlewendes van die Holocaust.”
Sy skud haar kop. “Daar kom oorlog. Volskaalse oorlog. Ek kan nie glo dat Sharon dít sal duld nie. Nie ’n Pesach-moord nie.”
“En jy?” vra hy angstig, haar hande nog steeds in syne.
“Marc …” sy maak haar hande sag uit syne los, “ek is ’n soldaat. Maar elkeen in Israel is uitgelewer.”
Hulle staan ’n ruk oor die stad en uitkyk. Sy beduie vir hom waar wat geleë is.
“Luister,” sê sy toe sy klaar is, “ek wil hê jy moet weet, as ons hiervandaan padgee, gaan ons deur ’n deel van die Arabiese buurt stap. Dis nie heeltemal veilig nie.”
Hy dink aan Ruwth en Ofer se waarskuwing: “Ons is oral uitgelewer, het jy tog gesê.”
Sy glimlag en raak ligweg aan sy gesig. “Ek wil jou nie op my gewete hê nie.”
Hulle begin met die slingerpaadjie teen die heuwel afstap. Dit ruik na nat aarde en dennenaalde. Hier en daar is ’n glimp van rooi papawers, maar hulle is meesal nat en slap van die reën.
Toe hulle deur die Arabiese deel is en na die stadsmure se kant toe koers kry, sê sy: “Hier voor is ’n klein Joodse bistro, waarskynlik die enigste wat in die hele stad sal oop wees. Hulle maak altyd so teen laatmiddag op Shabbat oop en ons sal die heerlikste Shabbat-koek en -koffie daar te koop kry.”
Hy is meer as gewillig, want dit het weer liggies begin reën en die wind is bitter koud. Binne is dit knus warm en die koek inderdaad fantasties. Die stomende koffie bring hulle albei weer by.
“Hoe was jou seder?” vra sy.
“Ruwth en my oom en tante en twee neefs is almal Messiaans.”
Sy kyk verras op. “Ja?”
Hy knik. “My oom is selfs ’n Messiaanse pastor.”
“Dis interessant, maar dan was jou seder seker anders as ons s’n.”
Hy vertel haar en sy luister geïnteresseerd. Vra baie vrae waarvan hy die antwoorde nie ken nie. “En jy nou, jy wat ook ’n Jood is, glo jy dat hierdie Jesus, Yeshua, die beloofde Messias is?”
“Ek weet nie,” sê hy eerlik. “Ek is steeds besig om te probeer verstaan dat die God wat ek tot dusver in die skepping rondom my nog net vermoed het, die God van die Jode is, die God van Israel. Ek bedoel, in beginsel het ek natuurlik al daarvan gehoor, maar ek het dit nog nooit gewéét nie, in my hart, soos nou. Nou is Hy my God. Oor ek ’n Jood is. So, ek is nog besig om Hom te ontdek, in dit wat rondom my gebeur, hier. Eintlik het ek, om eerlik te wees moeite met hierdie Jesus, wat hulle Yeshua noem. Dat Hy geleef het en dat Hy ’n Jood was, betwyfel ek nie, ’n groot leermeester, ’n rabbi soos julle sê, ’n Jood, ja. Maar hoekom Hy eintlik deel van die hele opset moet wees, kan ek net nie begryp nie.”
Sy knik langsaam. “Jy weet waarskynlik dat die Jode in sy Naam geweldige vervolging deurgemaak het. Selfs die Nazi’s het sy naam gebruik …” Hy knik en onthou wat Ruwth vertel het.
Sy sit ’n rukkie ingedagte met haar teelepel en speel voordat sy verder praat. “Maar die naam Yeshua spreek my tog op ’n … onverklaarbare manier aan. Soos ek dit sien, moet sy naam eerder Yashua as Yeshua wees. Yah is dieselfde as HaShem, wat ‘die Naam’ beteken, en wat ons gebruik omdat ons die naam van die Ewige nie wil uitspreek nie. Shua kom van Hoshua, wat verlossing beteken. Yashua beteken dus letterlik: die verlossing van Yah. Dít spreek my aan. Ek stem nie heeltemal saam met my pa en ander rabbi’s se uitleg van Jesaja 53 nie. Hulle leer dat die lydende dienaar in daardie hoofstuk Am Ysra’el is, die volk van Israel. Veral omdat Israel so ’n geskiedenis van lyding het …”
“Wáárom word die Jode altyd vervolg? Ek kon dit nog nooit kleinkry nie!”
“Dis die Jode se ‘andersheid’. Veral in Europa het dit daartoe gelei dat