polsko-sowiecka się zaczęła, a z nią razem polityka rosyjska Józefa Piłsudskiego, odmienna od polityki Francji w tej sprawie, a także od polityki Romana Dmowskiego.
1 Mackiewicz sam był żołnierzem oddziału braci Dąmbrowskich.
Ententa a Rosja
W końcu 1918 roku i przez rok 1919 biją się jeszcze w Rosji z bolszewikami następujące rosyjskie siły narodowe: generał Judenicz na zachód od Petersburga; generał Miller na północy, koło Archangielska i Murmańska; admirał Kołczak na Syberii; generał Denikin, który zda później komendę generałowi Wranglowi, na południu i na obszarach dońskich wojsk kozackich.
Każde z tych wojsk oparte jest na innej drodze morskiej: Judenicz na Bałtyku, Miller na Oceanie Lodowatym, Denikin na Morzu Czarnym, wreszcie Kołczak na Oceanie Spokojnym. Generałowie ci bowiem łakną pomocy Ententy. Sami mają legie oficerskie, trudne do dowodzenia i łatwo ulegające demoralizacji, albo Kozaków, czy też półdzikich żołnierzy narodowości azjatyckiej, albo wreszcie nieliczną młodzież inteligencką. Poza tymi elementami normalny żołnierz jest niepewny i łatwo ulega infekcji bolszewickiej; odznacza się okrucieństwem i rabuje ludność. Wielka ilość generałów w tych małych armiach rozsadza je także i anarchizuje.
Z tymi oddziałami związane są losy oddziałów w Polsce. Murmańczycy walczą obok Anglików i obok generała Millera; historia polskiej dywizji syberyjskiej związana jest z Kołczakiem, wreszcie 4 Dywizja Strzelców generała Lucjana Żeligowskiego powstała na Kubaniu i związana była z wojskami kozackimi i ochotniczymi rosyjskimi.
Generał Żeligowski, świetny i nieustraszony żołnierz, wykazał dużo zmysłu politycznego. Poddany rozkazom francuskim i generałowi Hallerowi, na własną rękę z Odessy dąży do Polski, dokąd przybywa dopiero w czerwcu 1919 roku. W lipcu odnosi wielkie zwycięstwo nad bolszewikami pod Jazłowcem1.
W tych czasach polityka francuska, a zwłaszcza polityka francuskich czynników wojskowych, wspiera narodowe siły rosyjskie, dążąc do odbudowy Rosji. Cesarz Mikołaj II był lojalnym i rycerskim sprzymierzeńcem Francji i Anglii. Nawet jego śmierć dnia 17 lipca 1918 roku związana jest poniekąd z tą lojalnością, gdyż zdaje się, że wywiezienie go z Tobolska nastąpiło przy udziale agentów niemieckich, w nadziei że oswobodzony cesarz da się użyć jako sojusznik Niemiec. Cesarz jednak myśl tę kategorycznie odrzucił, został więc pozostawiony w Jekaterynburgu i potem zamordowany przez bolszewików wraz z żoną, czterema córkami i synem. Przeważna też część narodowych polityków i generałów rosyjskich (z wyjątkiem generała Krasnowa) orientowała się na Ententę i zwalczała bolszewików nie tylko jako bolszewików, ale i jako niemieckich sojuszników.
Francuskie sfery wojskowe przywiązują wielkie znaczenie do odrodzenia Rosji. Dla nich to kontynuacja sojuszu z Rosją, który przecież ocalił Francję od klęski w roku 1914 i 1915. Pomimo że Rosja upadła w wojnie, zbawiła Francję. Plany zabezpieczenia się od Niemiec na granicy wschodniej, chociażby przez częściowe rozczłonkowanie państwa niemieckiego, połączone z projektem republiki nadreńskiej, spotykają się ze sprzeciwem Wilsona czy też Lloyda George’a. Toteż Francuzi pomagają rosyjskim generałom pieniężnie, materiałem wojennym i własnymi siłami zbrojnymi, wiele, wiele razy więcej aniżeli Polsce. Dla Francuzów Polska jest tylko wice-Rosją, ersatz-Rosją, nie byłaby potrzebna, gdyby Rosja istniała. Pomimo ogólnych niepowodzeń generalskich wiara w odrodzenie Rosji narodowej u Francuzów jest tak duża, że taki na przykład pułkownik Chardigny nie chce, by Wilno należało do Polski, chce je rezerwować dla przyszłej Rosji.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.