Сайланма әсәрләр. Том 5. Сөембикә ханбикә һәм Иван Грозный. Айбиби / Избранные произведения. Том 5
сакларсың. Ә мин сиңа югалткан даның кайтарырга тырышырмын…
– Ходай Тәгалә сиңа озын гомер, ишеп бәхет бирсен, кенәз.
– Бирде, бирде, кызганмады, шөкер итәсе генә кала, ясавыл Гавриил.
Ясавыл Гавриил кенәз Телепаның аягына төште, итек башын үпте.
– Мин – синең колың, кенәз, колың.
Иван Телепнёв гүя аны ишетмәде дә, башы бер якка төшеп, йокыга киткән Җангали ханга таба ым какты:
– Ә моны, күтәреп булса да, кенәгинә каршына илтергә туры килер. Аннары күз күрер. Казан безнең йорт иде, безнең йорт булып калыр да. Ә бу курчак безгә бары тик шуның өчен кирәк. Ә бүгенгә йоклагыз. Барысын да мин үзем җайлармын…
Ул өйдәге шау-шуга уянып китте. Башы авырта, җир әйләнә кебек иде. Көч-хәл белән генә торып утырды, шундук кире ятты – идән, түшәм зырылдап әйләнеп киткәндәй итте. Ни салып бирделәр аңа, агумы әллә? Бер дә эчмәгән кеше түгел иде ич, гелән аңын җуйган сыман. Шыпырт кына хезмәтче керде, Җангали ханга сөт кертте.
– Эч, хан, сөт эч. Кичә артыграк эчеп ташлагансың, күтәреп йөртергә туры килде үзеңне.
– Син кем?
– Федотка мин, Федотка Бурлак. Хәзер сезне алырга киләләр. Бөек кенәгинә, олан кенәз кабул итәчәкләр. Тор, хан, җыен. Мин хәзер юынырга су китерәм.
Җангали хан көч-хәл белән торып утырды, ләкин янә башы әйләнеп китте һәм урынына кире ятты. Тик тагын күтәрелде, аякларын сәндерәдән салындырды. Ул арада, зур агач коштабак тотып, хезмәтче Федотка керде.
– Юынып ал, хан.
Җангали теләр-теләмәс кенә юынды да торып киенде, Федотканың күзләренә карады.
– Ясавыл Гавриил кая?
– Аны иртән иртүк кенәз уятып алып китте. Кенәгинә янына бугай. Сезнең арттан да җибәрәчәкләр, хан. Башта ашап-эчеп, тамак ялгап алыгыз.
– Ашыйсы килми, күңел болганып тора.
– Берәр хәмер эчегез. Этне – эттән, бетне беттән кудыралар.
– Аз гына салып бир булмаса, әллә нигә куллар да калтырап тора.
Хезмәтче Федот бер кружка эчемлек тотып килеп тә җитте. Җангали хан күтәреп эчим генә дигән иде, күңеле болганып, аяк астына косып җибәрде.
– Зыян юк, зыян юк, хан. Була торган хәл. Кенәзем еш кына коса. – Федот як-ягына каранды да: – Чүрәкәй бәк килеп китте. Сезне яманлады. Саклан, хан. Сез анда Казан морзаларын яклап чыккансыз икән ич. Яман, яман, хан. Аллам сакласын. Җир җитмәгәнгә ил дә җитмәс, ди. Мәскәүдә дә ызгыш, тәхет өчен талаш бара. Халык кенәгинә Еленаның минем хуҗам белән багланышын яратмады. Мине базарга да чыгармый башладылар, урамга чыксам, «Сөйрәлчек хезмәтчесе!» дип, күзем дә ачырмыйлар. Яман, яман Мәскәүдә, хан. Владимир байлары үзләренә тарта, митрополит Даниилны хур иттеләр.
– Ни булды митрополитка?
– Каядыр сөргәннәр диме. Мәхшәр инде менә, мәхшәр, хан. Владимир байлары Шуйскийлар җитәкчелегендә митрополит Даниилга бәйләнә башладылар. Имеш, каты бәгырьле, имеш, күп кешене нахакка төрмәләрдә черетә, аякларыннан чылбырларын, муеннарыннан калыпларын алдыртмый. Яман, яман Мәскәүдә, хан.
– Син,