Die skubgesigkind sit en speel tromme met die vurk-en-mes-apostels. “Lekker,” laat die boer van hom hoor. Hy sien hoe ’n aartappel amper sy ontsnapping maak toe die mond oopgaan. Die vrou begin met alle mag te suig aan ’n murgbeentjie. Die slurpgeluid laat hom ril. Hy voel naar, maar dwing homself om te eet. Hy gaan dit nodig kry. Die vrou suig asof sy ’n punt wil maak. Dan gee die murg op en skiet haar mond in. Sy begin verstik.
Hy sluk sy wyn weg. Gooi nog. “Kry vir jou,” mompel die boer en hierdie keer glip ’n pappery wortel uit en beland op sy hemp. Hy vee met ’n dik vinger die oranjerooi sous op en druk dit terug in sy mond. Die vrou oorwin uiteindelik die murg en spoeg dit op haar kleinbordjie uit. Sy begin dadelik suig aan die volgende tjop terwyl sy blosend verskoninkies mompel.
Smit weet hoekom hy van insekte hou. Hoe sag hulle suig en tas en skeur, hulle gestileerde suiers en mandibels.
Die vrou breek die ondraaglike stilte: “My kind, wát het met jou hande gebeur?”
Siegfried antwoord onmiddellik: “My ma was ’n meermin tannie.” Bloch laat sak sy kop in sy hande en staar met alle aandag na sy stuk skaap. EtterHans laat val sy apostels.
“O,” sê die vrou. Haar gesig en nek word rooi. Dit lyk of sy ekseem het om haar keel. Sy herinner aan ’n reptiel met kleurvolle velle onder die ken om aanvallers af te skrik. Die natuur en sy pragtige verdedigingsmeganismes. Selfs by die vroue van grondeienaars.
“Ek het die hande van haar geërf. Sy het nie sulke hande gehad nie net ’n visstert as sy nat word. Nou het ek ook amper vinne. My voete is ook vinne. Sy kon nie lank op die droë grond bly nie. Ek kan want ek’s half pa en half ma. Maar ek hou van water. Sy kon nie lank op die plaas bly nie. Dis baie droog.”
“Shit. You said it, man!” Hans Puis gooi sy wynglas vol bier en drink dit leeg in een sluk. “My buddies sal jou dig. Go Gysbrecht Go.”
“Hans. Stil. Die man is in skok. Los hom in godsnaam uit.” Die baas van die plaas het hernude gesag om die situasie te hanteer.
“Nie Gysbrecht nie. Siegfried,” sê Siegfried.
Die vrou vergeet oënskynlik van die gebruiklike warm poeding wat sekerlik in die kombuis staan, en knip die ete kort. Sy neem die halfgeëte borde kombuis toe en mompel ’n “ag shame”. Die servette vol dierereste verdwyn na die waskamer. Hottentotsgotte los geen oorblyfsels nie.
*
Hy is wakker sy bed is nat iets proe in sy mond dis miskien mossels. Hy weet nie hoe mossels proe nie maar hy het nie ander goeters onder die water geëet nie. Hy het gedroom van sy ma. Sy was Venus. Sy kom uit die see uit met ’n vis-onderkant wat bene word sy hardloop na sy pa toe. Sy pa het haar by Hartenbos ontmoet toe hy jonk was sê hy. Sy pa het hom vertel van Venus hy sê sy ma was soos sy. Hy droom van haar onderwaterkasteel daar’s die seewier in die potte alles is stadig alles vloei alles is sonder geluide. Die kasteel is ’n huis onder die water dit het nie ’n dak nie daar’s net water. Die onderwaterhuis is sy pa se huis net sonder die dak. Daar’s nie meubels in die seehuis nie. Sy pa sê die mense daar onder eet net mossels en die kinders ry op seeperde. In sy droom sit sy ma met ’n visstert langs oom Bert sy speel op ’n kitaar. Hy droom oom Bert is koning onder die see. Oom Bert het ’n lang wit baard. Sy ma gee vir hom mossels in ’n bakkie sy vat aan sy arm sy sê Hierso Paddatjie. Alles raak nat en warm.
*
Die boervrou het die oggend haar hande vol gehad. Vol padkos en bepisde lakens. Bloch het in die huis rondgestap en gemor oor sy kind wat so laat slaap en so dronk was. “As hy so wil aangaan, kan hy dit by sy pelle loop doen. Hier handhaaf ons tog ’n sekere lewenstandaard, ’n gevestigde lewenswyse, nie waar nie?”
Smit het ’n brekfisbier gevra en na Siegfried gaan soek. Die mannetjie was besig om die plantjie, wat hy nou orals saamfoeter, water te gee onder die verwarde kyke van die vrou.
Daar was nie veel oor om vir mekaar te sê nie. Hy het ’n formidabele formele ontbyt geweier en net na die bier gewys. Die vrou het die pakkie padkos vir Siegfried gegee.
“Ons moet ry. Drink op, Vriend,” het Bloch gebrom. Onder die drie paar oë het hy die bier weggesluk.
“Dankie. Dit was baie gaaf. Baie gaaf. Mevrou, uiteraard dankie.”
Die boer het hulle op die dorp gaan aflaai. Die rit was weer eens in stilte. Bloch het hom met die hand gegroet en aarselend sy hand na die jong Landman uitgesteek. Siegfried het geglimlag en totsiens gewaai. Hy het die boer dopgehou toe hy wegry. Die groot kop het geskud met nadruk; die mond sonder twyfel prewelend aan die “O Here”-mantra.
*
Sodra die bakkie uit sig verdwyn, stap hy oor die straat na die drankwinkel, besef dan hy het nog nie geraak aan die liter whisky in die rugsak nie. Siegfried kyk rond. “Ek soek mossels. Ek’s lus vir mossels.” Hulle vind ’n kafee en Siegfried hardloop soos ’n besetene op en af tussen die rye rakke. Smit sien hoe die eienaar die foon optel, en verduidelik. Die eienaar, ’n skeel ou man, glimlag en roep vir Siegfried. “Kan ons help, meneer?” Siegfried vra hom hoe mossels “nou eintlik rêrig lyk”. Die ou man beduie na die verste rak en Siegfried skaf sy eerste blikkie ingelegde mossels aan. Hy vra vir Smit om dit oop te maak met sy pa se knipmes, gaan sit op die sypaadjie buite die kafee en eet die ingemaakte diertjies een vir een op.
“Dis die eerste keer dat ek mossels eet. Ek hou baie daarvan.” Siegfried staan op en sit die blikkie in sy rugsak.
“Nee brandblaas, man, jy kan dit nie hou nie. Dit gaan vrot,” probeer hy keer.
“Ek hou dit want ek wil die ruik weer ruik dis myne,” kom die antwoord voor die blikkie in die rugsak verdwyn. Hy loop woordeloos tevrede agter Smit aan. Hiervandaan moet hy as leier, of ten minste begeleier, optree.
Daar is ’n land so ver en woes geleë, ’n land wat my nog sal wegvee, of so iets. Hy neem ’n sluk uit die bruin papiersak.
I I
Dis ’n dorpie omring deur niks. ’n Matriks van ’n paar strate, ’n kerktoring. Die platgeskraapte grondpaaie loop dood in die omliggende woestyn. Die mense stap stadig, versigtig om nie die stof te versteur nie.
Dit is helwarm. Dis al.
Hy en Siegfried sit in die plaaslike kroeg. ’n Platdakgehuggie met ’n stuk hardgeryde grond voor die deur, waarop twee bakkies met lang skaduwees staan. Smit sit en speel met ’n dooie kewer wat hy in die parkeerarea opgetel het en nie dadelik kon eien nie. Dit proe effe na kaneel. My nooi is in ’n nartjie, my ouma was ’n kewer.
Toe hulle vyf minute gelede oor die drumpel getrap het, was hulle in ’n klein kafeetjie wat die kroeg en restaurant skei. Die vrou agter die kasregister was ’n dowwedopluis, ’n duisend maal opgeblaas. ’n Groot wese met oë weerskante van die te klein kop.
Die restaurant bestaan uit ’n paar plastiektafels met tuinstoele. ’n Gesin was ter plaatse besig om in die een hoek die lunch special te verorber. Minute steaks, burgers, bier en milkshakes.
“Los jou suster. Wat maak jy? Wil jy in die kar gaan sit?”
Die klein mannetjie het sy lip uitgestoot. In die agtergrond was ’n middeljarige Afrikaanse duifie op maat van ’n disco beat aan die kerm oor haar gebreekte hart by die Vaaldam.
“Eet jou kos. Ek en jou ma wil net in rus en vrede eet.” Die leuse van die middelklasgesinshoof: ons sit hier in ons Sunday best om onsself een keer hierdie maand trommeldik te vreet sodat julle ma miskien vanaand vir my ja sê vir ’n slag, so God hoor my, eet en smile, maak nie saak wat nie.
“Eet jou blerrie kos! Ek het ten duurste betaal.”
“Dawie, asseblief. Kom ons geniet net die dag.”
“Jou kinders kan hulle nie gedra nie. As hulle . . . Los die blerrie soutpot, Mattheus!”
“Jou kinders? Wat bedoel jy, jou kinders?” ’n Dramatiese stilte. “Vat my huis toe. Ek skaam my dood.” Die vrou was in trane.
Dit