кузгалган сумыни!
– Кая, кая аммиак?
– Менә бу ни? – Әкрам, оясында озак утырган каз сымак, мәйдан уртасында таптана иде. – Ямь-яшел. Шушында түккән.
– Бу бит яшел, ә саргайган, көйгән булырга тиеш иде.
– Ул бит генерал ашлама! Ник саргайтсын! Саргайткач, ник сибәсез соң аны игенгә?
– Син үзең генерал – каланча генералы! Минераль диген, ичмасам!
– Түккәне факт, ярылып ята. Ник бүтән җирнең үләне мондый яшел түгел?
Бөтен кеше Әкрамнан көлә иде. Ә ул, котырткан саен кызган әтәчтәй, кабара гына барды. Вәлиша белән Исрафил, нишләргә дә белмичә аптырап, читтәрәк басып тора. Бигрәк тә Исрафил шаккатты. Заурның йөзенә, су өстендәге май кебек, тагын елмаю җәелде.
– Туктале, җәмәгать. Монда кәз җәелгән түгелме соң? – Әкрам карт, үләненнән куптарып, аяк астыннан дүртпочмаклы кәз кубарып алды. – Төлке! Саргайткан кәзен кубарып, бүтәнне җәйгән, тоттыкмы койрыгыңнан каптырып?
– Сиңа, Әкрам абзый, койрык түгел, койрыкның асты гына калган монда! Ә? – диде кайсыдыр.
Шуның белән суд тәмам булды.
Таралыштылар. Мәйдан уртасында Исрафил белән Заур гына калды.
– Ике төн шуңа өйдә кунмадыңмыни?
– Шуңа.
– Курыктыңмыни?
– Булды инде.
– Нәрсәдән?
– Көрәштермәсләр дип.
– Штраф барыбер түләтәбез синнән. Бүтәннәргә сабакка. Ун тәңкә.
– Бер ай одеколон сөртмәү безгә ни торган!
– Шулай. Яратса, солярка исең белән бергә яратсын ул… Бу кәзне каян алып җәйдең соң?
– Су буеннан.
– Ә саргайганын кая куйдың?
– Кырга илтеп түктем. Ашлама.
– Берүзеңме?
– Хатип белән. Былтыр җиңелгәне белән килешәсе килми аның. Ә мин аяк чалмадым аңа, әти.
– Чалмагансың. Инде ышандым…
Күзгә күренеп, караңгылык иңә башлады. Юеш, ләкин җылы иде. Тын. Авыл ягыннан йомшак төтен исе килеп җитте. Хатын-кыз сыер савып, яшелчәләргә су сибеп кергәндер дә аш-су әзерлидер. Аннары йокларга ятачаклар. Кайсыдыр бер тыкрык башында (ә аның кайсы тыкрык икәнен Исрафил сизми түгел) аның Зауры белән тиздән аңа «әти» дип дәшәчәк кыз затының пышылдавы гына озак ишетелеп торыр әле.
Ә беркөнне кичкә кырын авылның ике очыннан бер-берсенә кара-каршы ике төркем якынлаша башлар. Алларында, яшь киленнәрнең аллы-гөлле сөлгеләре эленгән колга тотып, берәр бабай барыр. Аларның берсе тәгаен Әкрам карт булыр. Ул тыкрыкка җитәрәк, егетләр Заурның янтыгына төртеп-төртеп куярлар. Теге кыз заты юри генә, гореф-гадәт кушканча гына, чолангамы – кая качкан булыр. Заур барыбер табачак аны. Табачак та егетләр каршына баянының каптырмасын яшел каймалы ефәк кулъяулык белән бизәп чыгар. Ул өйгә соңыннан Хатип та керердер. Ләкин теге кыз Сабан туена бер генә кулъяулык чиккән булыр шул. Кызларның Сабан туена берәр генә кулъяулык чиккәнлеген Исрафил Бакиров онытмаган әле.
Тиздән, бу болынны тутырып, көрәш мәйданы җыйналыр. Бәхет менә шул инде ул – үз көрәш мәйданың булу, шуннан торып, дөньяга үзеңнең кемлегең