лип этиб ичкарига кирди-ю, чаққонлик билан дарвозани ёпди. Сўнг Қодирга:
– Тоғанг дуо қилиб юборди, – деди кулиб.
– Қайси тоғам?!
– Қайси бўларди, – Замонали-да, – у шундай деди-да, хотиржам қалпоғини бошидан олди, сўнг бир юлқиган эди, иягидаги соқоли ҳам ечилди. Қодир донг қотиб қолди. Бундай қарса, ўша қишлоқлик муаллим! Ориф муаллим!
– Ия?!
– Жим… – деди у кўрсаткич бармоғини оғзига олиб бориб. – Шундай қилиш лозим бўлиб қолди. Гап бундай: сен бир амаллаб, ўйнаб юрган бўлиб, Тўланбой дала ҳовлисидами, йўқми, билиб берасан. Узунқулоқ гапларга қараганда, шу ердамиш, деб эшитдик. Эҳтиёт бўл.
– Қандай қилиб?
– Буёғини ҳам ўйлаб қўйганмиз: секин бориб унинг эшигини тақиллатасан. Албатта эшигини қароли очади. Анави Эгам сўйлоқ. У ўлардай қўрқоқ, аммо жуда қўли очиқ йигит. Паншаха керак бўлиб қолди, бериб турар экансиз, дадам айтди, дейсан. Берса, билгинки, бой уйида йўқ. Борди-ю, безовталаниб, сўраган нарсангни бермаса, жеркиса, унда бой уйда бўлгани, қўрққани. Тушундингми?
– Тушундим.
– Тушунган бўлсанг, бора қол. Мен сени шу ерда кутиб тураман.
Тўланбойнинг дала ҳовлиси қишлоқнинг бир чеккасида, Қодирнинг ҳовлисига яқин жойда эди. Атрофи баланд қўрғон, ичкари-ташқари ҳовли, қўрғон тевараги баланд тераклар билан қуршалган, ҳовли ичида мевали дарахтлар, турли анвойи гуллар ўсиб ётар эди. Ҳовлидан бир қулоқ сув шариллаб оқиб турар, Қодир бу ҳовлига иш юзасидан уч-тўрт марта кириб чиққан эди. У ҳаяжонда, муҳим топшириқ билан кўчанинг кўпчиб ётган тупроғини поп-поп қилиб босиб келар, теварак-атрофда тирик жон қўринмас, ҳамма жон-жониворлар иссиқдан инларига уриб кетишган. Назарида, дов-дарахтлар ҳам саратон иссиғидан ҳансираб тургандай… Тупроқ ҳам қизигандан қизиб кетган. Қодир оёқлари куйиб зўрға келарди. У Тўланбойнинг ҳовлисига яқинлашгани сайин юраги гуп-гуп урар, ҳаяжонланарди.
Ниҳоят у етиб келди. Қалин тахтадан ишланиб, темир»белбоғ»лар билан мустаҳкамланган дарвоза олдида бир зум тўхтаб қолди. Бундай разм солса, дарвоза тақа-тақ берк. Теварак-атрофда чигирткаларнинг чириллашидан бошқа товуш эшитилмасди. Қодир бирпас индамай турди-да, сўнг таваккал қилиб, эшикни тақиллатди. Хиёл ўтмай, эркак кишининг йўталгани, сўнг тап-тап оёқ товуши эшитилди. Ит ғингшигандай бўлди.
– Нари тур, Олапар, – деди ҳалиги эркак. Бу ўша Эгам сўйлоқнинг товуши эди.
Эшик зулфини шиқирлади: аввал тепасидаги, сўнг пастдагиси… Эшик ғийт этиб очилиб, Эгам сўйлоқнинг титиғи чиққан дўппи кийган хумдай боши кўринди. У бир нимадан безовталанар, гавдаси ичкарида-ю, боши ташқарида турарди. Нима гап, дегандай имо қилди.
– Ассалому алайкум, Эгам ака, – деди Қодир одоб билан. – Дадам юбордилар. Бирпасга иккита паншахангизни бериб турар экансиз.
Эгам сўйлоқ қуюқ мўйловини бураб:
– Э, бор, ишингни қил, – деди-ю, эшикни шартта ёпди. Илгакни солаётиб, ичкарида тўнғиллади. – Нарса сўрашга топган пайтини қара-ю…
Қодир атайлаб тағин эшикни бир-икки бор тақиллатди.