очиб савдони давом эттир, мен бир гузарга чиқиб келай-чи, бугун нима гап, нима янгиликлар юз бердийкин.
Тоғаси ҳадиксираган воқеа худди шу суҳбатдан сал кейинроқ юз берди. Юкларини сафар олдидан тахлаётган кунлари эди.
Олти-етти соқол-мўйлови ўсган, қўполроқ одамлар дўконга кирдилар.
– Саид Носир сенмисан, босмачиларни ҳимоя қилаётган айғоқчи.
– Сиз мени кимгадир адаштиряпсиз, тақсир.
– Юм оғзингни, сен билан керакли жойда гаплашаман, сотқинлар, хоинлар, ҳамманг бир гўрсанлар.
– Менинг ҳеч қандай айбим йўқ. Бор-йўғи шу кичик дўконни юргизиб, тушумидан рўзғор тебратиб турибман. Кўриб турганингиздек моллар ҳам кам қолди. Чет-дан олиб келолмаяпмиз. Савдо ҳам, пул ҳам, барака ҳам йўқ.
– Ўчир овозингни, олиб чиқинглар буни.
– Тегма менга, – куч билан силтаб ташлади яқинлашган икки одамни.
– Бу яна ким бўлди? – улар энди ёш Ибратга қарадилар.
– Уни танимайман, – тўсатдан ҳайқириб юборди тоғаси. Унинг овозида алланечук озор ва хавотирни, ўзидан-да кўпроқ жияни учун хавотирни англаб Ибрат сесканиб кетди. Ранги оқариб пештахтага суянди.
– У харидор бола.
– Шунақами, ҳай майли, сен айтганча бўлақолсин. Ҳой, сенлар, дўкондаги ҳамма молни ортинглар.
Ибрат тоғасига алам ва изтироб билан қараркан, танасидаги ожизона бир кучдан инграб юборди. Нега тоғаси уни танимасликка олаётганини яққол тушуниб турарди. Мана меҳрибон тоғаси. Балки уни охирги марта кўраётгандир. Шундай қўрқоқлик билан хайрлашадими у. Шунча яхшиликлар қилган тоғаси билан-а?! Йўқ!.. Йўқ!..
Ана тоғасини аравага чиқаришди. Сўнг уч-тўрт отлиқ ҳамроҳлигида тоғ тараф йўл олишди.
– Тоғажон! – ўзи ҳам билмай улар кетидан югурди бола, – қўйворинглар уни. Унинг ҳеч қандай гуноҳи йўқ. Нима керак сизларга?
– Ана, эшитдингларми, бу тирранча ҳам унинг шериги экан, балки у ҳам айғоқчидир, ушланглар униям, – отдан тушган икки нафар одам унинг қўлларини қайиришди. Болага энди барибир эди. Унинг икки кўзи ёлғиз тоғасига қадалган эди.
– Тоғажон! – яна бақирди у.
Тоғаси эшитди, унинг хаёлидан нималар ўтаётганини билиш қийин эди. Бироқ у ҳам жияни кўнглидан ўтказаётган оғриқни баралла ҳис қилиб турарди. Боланинг кўнгли эса шу топ қушдек енгил эди. Шу айтган чин сўзлари фавқулодда унга ажабтовур куч ҳам бағишлаётгандек эди.
Шундан сўнг тоғаси Саид Носирнинг тақдири номаълумлигича кетди, болага эса ҳар хил айблар тўнкаб олти йилга қамаб юборишди. Бироз вақт ўтиб яхши одамлар ёрдамида қамоқдан қочишга муваффақ бўлди. Бир амаллаб Туркияга етиб келган йигит унинг номига тоғаси анчагина маблағ қўйганини билди ва кичик тоғаси кўмагида мустақил фаолиятини бошлади.
Ибрат сотиб олган корхонасига илк маротаба Аброр Вали билан борди. Мамлакатдаги хусусий тадбиркорлик ва ишбилармонлар уюшмасидаги энг катта лавозимлардан бирини эгаллаб турган бу одамга Ибрат жуда ёқиб қолган, унинг келгуси режаси, мақсади ва ҳаракатларини беихтиёр ҳурмат қила бошлаган,