эришиш учун бир мунча вақт талаб қилинади. Бироқ энг асосийси ўз юртимда бажараётган бу ишларимнинг барчаси менга чексиз ҳузур-ҳаловат бағишлайди.
– Ишларингизга чин дилдан муваффақиятлар тилайман, – унинг келгуси режаларидан кўнгли тўлиб қойил қолганини яшириб ҳам ўтирмади, – мен эртага тушликка сизни уйимга таклиф қилмоқчиман. Хонадонимиз меҳмони бўласиз. Бундан оиламдагилар ҳам хурсанд бўлишади.
Шундай дея у Ибратнинг қўлларини маҳкам қисиб хайрлашди. Унча-мунча одамни писанд қилмайдиган, ишига ўта пухта, ўз фойдаси учун ҳеч нарсадан тап тортмайдиган бу такаббур одам негадир шу топда унинг олдида ўзини ожизона ҳис этар ва зўр бериб билдирмасликка ҳаракат қиларди.
Ўз ишларининг тез илгари кетишида бу инсоннинг ёрдами катта дея билаётган Ибрат юрагида унга нисбатан фақат олижаноб муносабатлар, дўстона туйғулар уйғонаётганди. Шунинг учун келган куниданоқ феълига сингиб кетган ҳақиқий дўст, таниш-биродарлар орттириш мақсадида юрган йигит унинг таклифини чин дилдан қабул қилди.
Йигит унинг хонадонига кириб бораркан, ниҳоятда дидли ва бежирим услубда қурилган уйга бир-бир қизиқиш билан назар солди. Ахир шундай тартибли ва гўзал уйда қалбан ҳам чиройли инсонлар яшайди-да, дея ҳаваси ортиб борарди. Кираверишданоқ уй соҳибининг ўзи уни ўта илтифот билан кутиб олди ва меҳмонхонага бошлади. Меҳмон кутиб ўрганган мезбон гапни-гапга улаб бошиданоқ уни зериктирмасликка ҳаракат қилар ва буни уддалаётганди ҳам.
– Хуш кўрдик, хуш кўрдик, Ибратжон. Илтимос, ўзингизни худди уйингиздагидек ҳис қилинг. Истасангиз, сизга ҳақиқий ўзбекона мумтоз қўшиқлар қўйиб беришим мумкин. Бу ғазалларни тинглаш жон-дилим. Замонавий эстрадага қарши бўлмасам-да, бироқ улар асло бизнинг тенгсиз бўлган бу қўшиқларга бас келолмайди. Қаранг-а, «Чўли Ироқ», «Соҳибқироним» («Тоҳир ва Зуҳра» достонидан), «Ўртар», «Муножот». Уларни англаб, ҳаёт ва яшашнинг туб маъносини ўйлайвераман, бироқ сира адоғига ета олмайман, тубсиз кенгликларга олиб кетади бу мусиқалар.
Бу каби гаплари билан ўзини ўта маданиятли, яна санъат ва адабиётга ошно қилиб кўрсатишга муваффақ бўла олди ва Ибратда жуда яхши таассурот қолдираётганди, ўрта ёшли бир киши эса стол безаш билан машғул бўлди, балки қариндошидир.
– Қани, Ибратжон, бугун ҳамма расмий мулозамат ва аллақандай иш қоғозлар, ҳужжатлар ҳақдаги гапларни бир жойга йиғиштириб қўямиз-да, кўнглимизда яшириниб ётган оддий, содда нарсалар ҳақида гаплашамиз. Гоҳида шундай бир дилкаш инсонни қўмсайманки, унинг қаршисида гўё гўдакдек беғубор, барча ташвишлардан холи ҳис қила олсанг ўзингни, ҳа, бундай орзуга етиш жуда қийин кечади баъзида. Бироқ сизнинг қаршингизда худди шу ҳисларнинг аста-секин уйғонаётганини ҳис этиб турибман. Ва бундан жуда хурсандман. Қани, дастурхонга марҳамат, мен ҳозир…
Магнитафонда эса Ибрат ёшлигида кўп бор эшитган маҳзун «Муножот» янграй бошлади.
«Муножот»…
Бир пас холи қолган Ибрат оғир хаёлга чўмди. Бола-лиги, ўсмирлиги, Хатира, тоғалари,