ebeveynler genelde çocukları ergenliğe girdiğinde onlarla daha az zaman geçirmeye başlıyor.14 Babalar çocukları on iki yaşından küçükken onlarla günde ortalama yirmi altı dakika civarında bir zaman geçirirken, bu rakam ergenlikte günde dokuz dakikadan aza iniyor. Bir annenin çocuklarıyla küçüklüklerinde geçirdiği ortalama zaman günde yaklaşık otuz bir dakikayken, bu rakam çocuklar ergen olduğunda on bir dakika civarına düşüyor.
Anlıyorum: Bir ergen (ya da herhangi biri hatta) sizi deli ediyorsa yapmak isteyeceğiniz son şey onunla zaman geçirmektir. Ama ya onların bu itmesi, çekmesi ve sınaması aslında vardıkları yetişkinlik seviyesinde kelimelerle ifade edebileceklerinden daha fazla size ihtiyaç duyduklarının bir işaretiyse? Ya korkmuşlarsa ve rol yapıyorlarsa?
Peki ya ergenlik yaşları bir hız treniyse ve siz de güvenlik çubuğuysanız? Ve düşünmeden verdiğiniz geri çekilme tepkisi doğru davranış değilse?
Özetleyecek olursak:
Çocuklar anne ve babayla günde toplam yaklaşık 57 dakika zaman geçiriyor.
buna karşılık
Ergenler anne ve babayla günde toplam yaklaşık 20 dakika zaman geçiriyor.
Dolayısıyla, tam da bizimle daha fazla zaman geçirmeye ihtiyaç duydukları bir anda, ergenlerle neredeyse üçte iki oranında daha az zaman geçiriyoruz.
Ergenler vahşice dürüst olduğunda, sizinle daha çok zaman geçirmeyi içten içe istediklerini söyleyeceklerdir. Üstelik siz de muhtemelen –içgüdüsel olarak– bunun doğru olduğunu bilirsiniz.
Ergen çocuğunuzun sizin zamanınıza ihtiyacı var.
“Ne ekersen onu biçersin” lafını duymuşsunuzdur. Muhtemelen yedinci sınıftaki basketbol koçunuz söylemiştir. Lisedeki İngilizce öğretmeniniz de. Ergen çocuğunuzun yaşamında bir etki yaratma çabası söz konusu olduğunda da aynısı geçerlidir; odaklanmış dikkatiniz ve zamanınız önemlidir.
Kaliteli zaman bol vakitte gerçekleşir. Eğer ergen çocuğunuzla ilişkinizin kalitesinin artmasını istiyorsanız ayırdığınız zamanın miktarını da artırmanız gerekir.
Maalesef bunun HİÇBİR KESTİRME YOLU yok.
Kestirme yol olduğunu söyleyen herkes muhtemelen size bir şeyler satmaya çalışıyordur. Saat tam 19.23’te yaşanacak özel, şahane anlar planlayamazsınız. Bu anlar kendiliğinden yaşanır.
Yirmi yıla yakın bir süre ergenlerle çalıştıktan sonra, ergen yaştakilerin bir bilmece olduğunu öğrendim. Tek kelimelik yanıtlarla yaşıyorlar. Kaprisli olabiliyorlar. Soğuk davranabiliyorlar.
Ergen olmanın ne anlama geldiğinin en iyi anlatımlarından biri, J.D. Salinger’ın ünlü Çavdar Tarlasındaki Çocuklar romanında başkahraman Holden Caulfield’da bulunabilir. Bu dokunaklı hikâyede Holden çok şey yapmak ister ama yine de hiçbir şey yapamaz. Sahtelikten nefret ettiğini tekrar tekrar söylese de başka insanlara sık sık yalan söyler. Çaresizce herkesin ondan hoşlanmasını ister ama soğuktur ve çok bencildir. Dünyayı değiştirmek ister ama hiçbir şey yapamaz. Başka bir deyişle, Holden Caulfield modern ergenin hayli doğru çizilmiş bir portresidir. Aslında edebiyattaki “güvenilmez anlatıcı”nın somut bir örneğidir.
Güvenilmez. İşte mesele bu. Ergenken her şey güvenilmez görünür. Ergen çocuğunuzun hayatında her şey değişiyordur. Ve ergenlerin hepsinin sorunu çok korkmalarıdır. Herkes kendisine büyük bir şeyler olduğunu bilir –onu sonsuza dek değiştirip biçimleyecek bir şey– ama bu ürkütücü sisin ötesini görebilecek yaşam deneyimine sahip değildir. Bu yüzden herkes fena halde güvensiz ve korkmuş halde kalakalır.15
İşte siz burada çıkagelirsiniz. Kelimenin tam anlamıyla diyorum, çıkıp gelirsiniz.
Bir yetişkin kendisine, “Hey, seni önemsiyorum. Sana zaman ayıracağım,” dediğinde, bunun bir ergen için ne anlama geldiğini düşünün. Çıkagelmek şöyle demenin bir yoludur: “Buradayım. Yine. Bu da seni önemsediğimin kanıtı.”
Ergenler için en güçlü şeylerden biri, insanların kendilerini onlara adadığını kanıtlamasıdır. Performanstan dış görünüşe, popülerliğe kadar her şeye dayanan koşullu sevgiyle dolu bir sosyal dünyada, ergenler onlarla ilgilenen birine gerçekten büyük ihtiyaç duyar. Onları önemseyen birine. Yanlarında olan birine. Zamanını ve dikkatini onlara veren birine.
Hem YMCA’nın hem de Search Institute’un araştırması ortak bir bulguyu paylaşıyor: Ergeniniz sizi istiyor ve size ihtiyacı var. İç çekmelerin ve göz devirmelerin sürekli ve çok fazla olması gerçeğine rağmen.
Çoğu ebeveynin ergenlik yıllarında kendilerini geri çekmeye –hem özellikle ayırdıkları zaman hem de odaklanma bakımından– başladığını gösteren bu araştırmadan bahsettiğimde muhtemelen bir iç muhasebe yapmışsınızdır. Ve eğer görüştüğüm yetişkinlere benziyorsanız, muhtemelen yaptığınızın tamamen bu olduğunu fark etmişsinizdir.
Bu eğilimi tersine çevirmenin vakti geldi. Amaca yürümenin vakti geldi.
Bu gerçekle yüzleşen bazı ebeveynler savunmaya geçer. “Sen kim oluyorsun da benim yeterince çabalamadığımı söylüyorsun?”
Bu gerçekle yüzleşen bazı ebeveynler ortalıkta olmayışlarını mantıkla açıklar. “Ne kadar baskı altında olduğumdan haberin yok.”
Bu gerçekle yüzleşen bazı ebeveynler utanca boğulur. “Berbat bir insanım, hayatlarında olmasam onlar için daha iyi.”
Bunların doğal tepkiler olduğunu biliyorum. Bunların üçünü de yaptım. Ama işe yaramıyorlar, öyle değil mi?
Eğer evinizde su borusu patlarsa evin içindeki yüzme havuzundan keyif almaya çalışmazsınız değil mi? Ayrıca şöyle de söylemezsiniz: “Berbat bir ev sahibiyim. O borunun patlamak üzere olduğunu bilmem gerekirdi.”
Bir boru patlarsa onu tamir edersiniz.
Çünkü siz yetişkinsiniz.
Çoğu yetişkin gibiyseniz ergen çocuğunuzun sizinle zaman geçirmeyi ne kadar çok istediğini hafife almışsınızdır. Ama bu gerçeği bilmek ile ergen çocuğunuzla birlikte gerçekten kaliteli zaman geçirmek iki farklı şeydir. Ergeninizle bağ kurmak niyetiyle ajandanızda yer açmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlar:
1. Bire bir zaman geçirmek için takvim belirleyin.
Eğer ergen çocuğunuzla olan ilişkinize öncelik tanımak istiyorsanız, o zaman ergeninizi gerçek bir öncelik haline getirmelisiniz.
Onunla sıkı bağlar kurmak için özellikle ayrılmış bir zaman belirlemeniz gerek. Her ay özel ve belli bir zaman seçin (örneğin ayın ilk cuma gecesi) ve o zamanı ergeninizle baş başa geçirmeye ayırın.
Uzman Tavsiyesi: Birlikte geçirilecek geceyi ÖNCELİKLE takviminize kaydedin.
Bir süre önce, tatile çıkmak için tüm bir haftanın boşalmasını bekleyecek olursam bunu asla yapamayacağımı fark ettim. Hayatın yaptığınız planların yönetimini ele geçirmek için yöntemleri var. Bu yüzden artık yaptığım şey, ÖNCELİKLE aile tatillerimi planlamak oluyor. Takvimime kalemle kaydediyorum. Ve “kalem”den kastım, “kırmızı yazı karakteri” ve “takvim”den kastım “Google Takvim”. O hafta, tüm başka talepler için kesinlikle yasak bölgedir. Ergen çocuğunuzla geçireceğiniz gece için de aynısını yapın. Programınızı inceleyin ve ardından onu takviminize işleyin.
2.