другим удобным Вам способом.
1
Avarlar kanalıyla Slav dillerine giren Türkçe kökenli bu sözcük, Güney Slavları arasında yerel bey-yönetici anlamında kullanılmaktadır.
2
Salih Seyhan, Hakan Temiztürk, Senada Dizdar, Osmanlı Dönemi Bosna Basın Tarihi, Atatürk Üniversitesi Yay., Erzurum, 2016, s. 51-52.
3
Bosna adının kökeni ile alakalı olarak ayrıntılı bilgi için bk. Mustafa İmamović, Historija Bošnjaka, Bošnjačka Zajednica Kulture Preporod, Sarajevo, 1997, s. 24; Milan Prelog, Povijest Bosne-od Najstarijih Vremena do Propasti Kralijestva-, Naklada Knjižera, Sarajevo, 1912, s. 7-8; Vladimir Ćorović, Historija Bosne, Sirpska Kraljevska Akademija, Beograd, 1940, s. 61.
4
Vjekoslav Klaić, Poviest Bosne do Propasti Kraljestva, Zagreb, 1882, ss. 23-25, 95-105. Georges Castellan, age, s. 94.
5
Bosna Hersek’in Coğrafi konumu içi bk. Saida Kondo, “Bosna Hersek Coğrafyası”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Ankara, 2003, s. 2.
6
Bosna Hersek Federasyonu ve kimlik bilgileri ile alakalı ayrıntılı bilgi için bk. Osman Karatay, “Bosna-Hersek Federasyonu”, Balkanlar El Kitabı, 2. Cilt: Çağdaş Balkanlar, Akçağ Yay., Ankara, 2013, s. 221-229.
7
http://www.popis.gov.ba/popis2013/knjige.php?id=2.
8
İliryalılar ile alakalı ayrıntılı bilgi için bk. John Wilkes, Iliri, Preveo s Engleskog: Živan Filippi, LAUS, Split, 2001; Aleksandar Stipčević, Iliri, Školska Knjiga, Zagreb, 1989.
9
Enver İmamović, “Prostor Bosne i Hercegovine u Prethistoriji i Antici”, Bosna i Hercegovine od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata, Bosanski Kulturni Centar, Sarajevo, 2004, s. 23-28.
10
Georg Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, (Çev. Fikret Işıltan), TTK Yay., Ankara, 2011, s. 48-50.
11
Slavlaşma konumu için bk. Salih Jalimam, “Državnopravni razvitak Bosne i Hercegovine”, Univerzitet u Zenici, Zenica, 2008, s. 7-15.
12
Dubravko Lovrenović, “Od Slavenskog Naseljavanja do Bana Kulina”, Bosna i Hercegovine od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata, Bosanski Kulturni Centar, Sarajevo, 2004, s. 48.
13
Ayrıntılı bilgi için bk. Noel Malcolm, Bosna, (Çev. Aşkım Karadağlı), OM Yay., İstanbul, 1999, s. 42-43; Osman Karatay, “Ortaçağ Bosna Tarihi”, Balkanlar El Kitabı, 1. Cilt: Tarih, Akçağ Yay., Ankara, 2013, s. 157-158.
14
Mustafa İmamović, Historija Bošnjaka, s. 27-28.
15
Boşnaklar arasında yaygın bir atasözünde güzel olan herhangi bir durum karşısında Ban Kulin dönemine atıfta bulunularak; “Ban Kulin dönemi gibi, o güzel günler gibi” (Od Kulina bana i dobrijeh dana.) denilmektedir.
16
Osmanlı dönemi Bosna Hersek tarihi ile alakalı ayıntılı bilgi için bk. Zafer Gölen, “Osmanlı İdaresinde Bosna-Hersek”, Balkanlar El Kitabı, 1. Cilt: Tarih, Akçağ Yay., Ankara, 2013, s. 361-377; Zafer Gölen, Tanzimat Döneminde Bosna Hersek, TTK Yay., Ankara, 2010; Barbara Jelavich, Balkan Tarihi: 18. ve 19. yüzyıllar, Küre Yay., İstanbul, 2016, ss. 97-100, 378-382; Mustafa İmamović, Historija Bošnjaka, s. 95-357; Behija Zlatar, “Bosna i Hercegovina u okvirima Osmanskog carstva (1463-1593)”, Bosna i Hercegovine od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata, Bosanski Kulturni Centar, Sarajevo, 2004, s. 99-127; Enes Pelidija,“Bosanski ejalet od 1593. god. do Svištovskog mira 1791. god.” Bosna i Hercegovine od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata, Bosanski Kulturni Centar, Sarajevo, 2004, s. 135-170; Ibrahim Tepić, “Bosna i Hercegovina od kraja XVIII stoljeća do austrougarske okupacije 1878. godine”, Bosna i Hercegovine od najstarijih vremena do kraja Drugog svjetskog rata, Bosanski Kulturni Centar, Sarajevo, 2004, s. 135-169.
17
Bogomiller, Bizans menşeili Ortodoks ruhban sınıfın hegemonyasını tanımayan, kilise ikonlarını putperestlik olarak niteleyen, Haç’ı şeytanın sembolü olarak gören, dinî ritüellerde ruhban sınıfın otoritesini reddeden, kiliselerde azizlere yapılan ibadeti kesinlikle reddedip, ibadetin sadece Tanrı’ya yapılması gerektiğini savunan, alkol ile arasına mesafe koyan, kilisenin otoritesini kabul etmeyip, vaftiz ve teslis gibi inanç ve uygulamalara karşı çıkan dinî bir gruptur. Bununla alakalı olarak bk. Tayyib Okiç, “Balkanlar’da Bogomilizm Hareketi ve Bunun Bir Araştırıcısı: Aleksandr Vesiljeviç“ İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, Cilt 5, Sayı 6, 1973, s. 209; Thomas W. Arnold, Povijest İslama, (Prev. Derviš A. Korkut-Nijaz Ćukrić), Starješinstvo IZ BİH, Sarajevo, 1989, s. 237. Ayrıca Bogomiller, dinî ritüel olarak günde 5 kez secdeye kapanarak Tanrı’ya dua etmişlerdir. Thomas W. Arnold, a.g.e., s. 237. Bogomilizm hakkında daha fazla bilgi için bk. Kadir Albayrak, Bogomilizm ve Bosna Kilisesi, Emre Yay., İstanbul, 2005. İslamiyet ve Boşnakların İslamiyet öncesindeki inanç sistemleri arasındaki ortaklıklar ile ilgili ayrıntılı bilgi için ayrıca bk. Mehmet Handžič, Islamizacija Bosne i Hercegovine, Bošnjačka Kulturna Zajednica Revija Sandzak, Novi Pazar, 2012; Tayyib Okiç, “Balkanlar’da Bogomilizm Hareketi… ”, s. 209-214.
18
Abdülkadir Özcan, “Devşirme“, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 6, İstanbul, 1994, s. 255. Balkan toplumlarının zalimce bir uygulama olarak değerlendirdiği devşirme sistemi esasında devşirilen çocukların en iyi eğitimi alması, imparatorluğun en yüksek mevkilerine yükselebilmeleri ve çok yüksek maddi kazanç elde edebilmeleri sebebiyle Hristiyan aileleri için karşı çıkılan bir uyguama olduğu söylenemez. Bk. Barbara Jelavich, Balkan Tarihi: 18. ve 19. yüzyıllar, s. 46.
19
Gülay Aydın; Osmanlı İmparatorluğu`nda Yönetici Seçkinlerin Toplumsal Kökenleri, s. 69-71: Yasemin Yayla, Kanuni Sultan Süleyman Devri Osmanlı Devleti’nde Bürokratik Yapı (1520-1566), SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü YYLT, Isparta, 2001, s. 49.
20
Barbara Jelavich, Barbara Jelavich, Balkan Tarihi: 18. ve 19. yüzyıllar, s. 98. Kaptanlıklar ve Bosna Eyaleti’ndeki idarî taksimat ile ilgili ayrıntılı bilgi için bk. Hamdiya Kreševljaković, Kapetanije u Bosni i Hercegovini, Svjetlost, Sarajevo, 1980.
21
Zafer Gölen, “Osmanlı İdaresinde…”, s. 368-369.
22
Kemal