fırsatı vermemişti. Pek çok fikir kelimenin tam anlamıyla topaktan fışkırıyor gibiydi ve onu ne beklediğini, her şeyi tahmin etmek zordu. Bir yandan hesaplarında çok fazla para vardı ve gelirleri tüm işlerden geliyordu ve hatta kötü tahminlerin aksine bitcoinin değeri de yükselmişti. Diğer yandan, karşı karşıya olduğu tüm sorunları çözmek için kaynakları yine de yeterli olmayacaktı ve birçok hayalinin gerçekleşmesi de şüpheli görünüyordu. Görünüşe göre bir hamlede yapılabilecek birçok şey artık boş bir hayal haline geliyor. Ve para boş bir ağırlık olmamalı iş için harekete geçirilmeli ve yeni bir soluğa ihtiyacı vardır. Tüm bunlar bir bütün olarak onu tatlı uykusundan mahrum etmişti. Kendi sıkıntılarınızı başka kiminle paylaşabilirsiniz? İş dünyasının sert yasası, kararınızı verene ve uygulayana kadar aklınızdaki her şeyi saklamaktır. Bu nedenle, Aspan uzun süredir bir sırrı kendinde saklamayı öğrenmişti – ölüm döşeğindeyken bile sırlarını açıklamayacaktı. Böyle bir işte ilk hocası Tomas Trams olmuştu! Onun asil, akıl rehberi olan Ah, sevgili Tomas amca, eğer şimdi yaşıyor olsaydı, ona kendisinin anlamaya gücü yetmeyeceği iş yapmanın temellerini hakkındaki pek çok konuyu öğretirdi. Kader böyledir, aniden ayrıldı ve onun hatırası bile neredeyse unutulmuştu.
Yeri gelmişken, gelecek planları hakkında şöyle düşünüyordu. Aspan’ın fikirlerinden biri, Tomas’ın anısına adanmıştı. İşadamı Thomas Trums’un hayatını anlatan bir kitap yayınlamaya karar verdi.
Doğrusu, daha önce okumayı ve genel olarak kitapları pek ciddiye almazdı. Ancak, son zamanlarda, hem hedefleri hem de düşünceleri daha iyiye doğru değişti… Daha çok maneviyat, kalıcı değerler hakkında düşünmeye başlamıştı. Ancak, Şerkala’daki hayalperest yazar arkadaşı – Jashan’dan olumlu bir şekilde etkilendiği açıktı.
Şimdi anlamaya başladığı gibi, kitap bir insana çok şey veriyordu, düşünerek okumadan tam teşekküllü bir kişilik geliştirmek imkansız. Yeniden kitap okumaya başlayarak, Aspan şunu bile hayal etmişti: Neden kendisi bir kitap yazmasın?
Onun için artık asıl amaç, iyiliğini asla unutmayacağı Tomas Trams hakkında bir kitap yayınlamaktı.
Her zaman insan doğasıyla ilgilenmiştir. Ve bazen ilk bakışta benzer olmayan insanlar arasında çok ilginç benzerlikler bulur. Amerikalı Tomas Trams ile Şerkalalı aksakal Kabış arasında pek çok ortak nokta olduğunu fark etti. Evet, bu hayatta Tomas ağa ona o kadar çok iyilik yapmıştı ki, bunun değerini ölçmek zordur. Aspan’ın kişiliği, Amerikalı Tomas’ının etkisi altında oluştu, gelişimini yakından takip etti, tıpkı yetişkin kartalların yavru kuşlara uçmayı öğretmesi gibi! Babalık ilgisini ve şefkatini nasıl unutabilir? Tomas’ın şaşırtıcı bir şekilde Kazaklara benzer bir karakter özellikleri taşıdığını farketmişti. Yoluna her kim çıkarsa, herkese bir şekilde yardım etmeye çalışırdı, en azından iyi bir tavsiye verirdi.
Yaşlı adam Kabış ile iletişim kurarak birçok şeye farklı gözlerle bakmaya başlamıştı. Halkın ruhunun kendilerinde muhafaza edildiği bilge yaşlı adam Kabış gibi – ulusal kimliğin ana koruyucuları, bozkırın gerçek akademisyenleridir! Ne kadar bilge ve akıllılar. Ah… Sadece torunu Elmurat’ın ani ve erken ölümü onu ciddi şekilde sarsmıştı ve bu nedenle, Şerkala’nın boş sokaklarında tek başına bir keşiş gibi dolaşıyordu.
Tekrar bunları düşündü. Azgın bir denizdeki dalgalar gibi, düşünceler birbiri ardına doğuyorlardı.
“…Tabii ki, Tomas hayatındaki en parlak kişiliklerden biri olmaya devam edecekti. Onunla kaderin bir lütfu olarak karşılaşmasaydı, başarılı bir işadamı olması çok olası değildi! Elbette olamazdı. En iyi ihtimalle, Şerkala’da tanınmış olurdu ve en kötüsü de sadece sıradan bir ölümlü olarak kalırdı! Daha başarılı olur mu olmaz mıydı, onu sadece Allah bilirdi…
Düşünceleri daha sonra şöyle şekillendi: “…Uzun vadeli ve gerçek bir işte saflığa, samimiyete ve doğruluğa ihtiyacınız vardır! Yalanlar uzun sürmez. Bir kez hile yapabilirsiniz, ancak her zaman hile yaparak bir iş sürdürmek kötü sonuçlara vardırır. Herhangi bir işte tartışılmaz bir gerçek şudur: nasıl geldin, nereden geldin ve kime borçlusun – her şeyi hatırla ve unutma!”
Sonra düşünceler daha da ilginç hale gelmişti: “…Ben bir Kazakım… Peki akrabalarım şimdi bana nasıl bakıyor? Ne-den bana değer veriyorlar ve saygı duyuyorlar? Muhtemelen, servetim onlar için benden daha ilginç geliyordur. Aksi halde neden daha önce fark edilmedim? Ya hemşerilerim ve akrabalarım? Ekmek parası kazanmak için çabaladığımda hiçbir akrabam yardım elini uzatmadı. Ve şimdi duyduğum şey: “Ah, Aspan – sen bizimsin, bizdensin, Kazakların gururusun! Sen kervanın başındaki baş deve gibisin! “Bunlar onu memnun etmek için yaptıkları konuşmalardı…”
Yine yaşlı Kabış’ı hatırladı.
“…Hayır, hayır, yine de memleketten daha iyi bir yer yok. Dedikleri gibi, anavatanın dumanı bile tatlıdır. Aksakal Kabış da bu fikri kısa bir öğütle dile getirmişti. Ve ona sevgiyle Nartuye lakabını takmıştı – bu da kervandaki tüm yükü taşıyan ana deve anlamına geliyordu. Ona böyle onurlu bir isim veren oydu. Ancak… bu sözlerine ve aksakal’ın diğer öğütlerine çok kayıtsız kaldım. Neden sağlığına dikkat etmedim? Ve ona yardım etmeyi bile düşünmedim?”
Kalbi müthiş sızlıyordu…
Hanmurat yine Aspan’ı aradı:
– Senin için kötü bilgi var ağbi!
– Ne tür bir haber?
“Yardımcın hakkında, Artur Hazemet.
Aspan çok şaşırmıştı:
– Artur mu, ne olmuş? Birşey mi yaptı?
– Evet, henüz net değil… Ancak…
– Ne duydun… anlat!
– Buradayken Artur’un ciddi bir işler geliştirdiğini öğrendim! Tamamen yaygın bir ağ oluşturmuş, karanlık işlerle meşgul gibi görünüyor…
– Artur, benim yakın yardımcılarımın en iyisi! Onun suçluluğuna dair kanıtların var mı? – Aspan duyduğu haberden hoşnutsuzdu – Artur’dan hayal kırıklığına uğramak istemiyordu. Ancak Hanmurat ise hoşnutsuzluğunu gizleyemiyordu, ancak yine de söylemek istediklerini söyledi:
– Ağbi, lütfen bu tür kaygan adamlara dikkat et…
Aspan uzun uzun güldü.
– Belki de Bayan Ket’den de uzak durmalıyım?
– Henüz Ket hakkında kötü bir şey duymadım, ancak Artur… şüpheli bir tip.
Aspan onun konuşmasını sonuna kadar dinlemeye karar verdi:
– Pekala, saklama… her şeyi anlat!
– Artur, Amerika’daki restoranlarımıza tek başına et tedarik etmekte, burada fırtınalı bir faaliyet başlatmadı. Yanlış bilgiler olmasın!
– Nereden biliyorsun? Nasıl fark ettin?
– Ben fark etmedim. Bu dolandırıcının sırlarını ifşa eden birisi var.
– Kim o?
– Adı Balzia! Burada böyle bir bayan var…
– Balzia! Kim o, nereli? Nerede? – Aspan bir şey hissetmiş gibi hızlı konuştu.
O sıradan bir kadın. Kendisi bana geldi ve bana çok şey anlattı.
– Sonuçta ne dedi?
– Seni uyarmamı istedi. “Aspan, Artur Hazemet’e güvenmesin” dedi.
– O şimdi