Мартин Грабманн

История схоластического метода. Второй том: По печатным и непечатным источникам


Скачать книгу

tertius de complexione propositionum utili ad syllogizandum, iudicium purgans et instruens, quartus de methodis id est via syllogizandi, quintus de demonstrationis necessitate, sextus de cantela sophisticarum fallaciarum docet. Ut ita perfectum philosophum non solum ad cognoscendae veritatis, sed ad vitandae falsitatis scientiam perfecte informet» (Chron. 2, 8 [M. G. SS. XX 147]). О том, что этот текст является рукописью, свидетельствует Seh midiin, Die Philosophie Ottos von Freising 165 A. 5.

      147

      «Denique se artis seu facultatis huius principem ac inventorem dici debere ipsemet in fine gloriatur elencorum hoc modo» и т. д. (Schmidlin a. a. 0.). Далее следует отрывок из Еленчика.

      148

      Ср. Schmidlin a. a. 0. 170.

      149

      «Item quod syllogismorum necessariam complexionem in materia et forma, propter quae logicum negotium inchoatur, primus tradiderit, ibidem testatur dicens1* (следует цитата из Аристотеля). «Inde est quod quamvis ante ipsum fuerifc syllogizatum, non tarnen ex necessitate, sed quasi casualiter, id est, ut non semper sie, sed quandoque sie, quandoque non sie. Unde est ille Piatonis Syllogismus, quem Boetius in commento super perihermenias ponit. Sensus, inquit, non contingunt substantiae notionem. Quod non contingit, nee ipsius veritatis contingit notionem. Sensus igitur veritatis notionem non contingit.»

      150

      Подборка текстов приведена в Schmidlin, Die Philosophie Ottos von Freising 173—175.

      151

      Работа Вильгельма фон Моербеке как переводчика не распространялась на «Логику» Аристотеля. Фома использовал здесь тот же текст, что и другие схоласты. Более подробно об этом будет рассказано в третьем томе.

      152

      Grundriß der Geschichte der Philosophie II 202.

      153

      Histoire de la philosophie me’die’vale2 156. М. Манитиус (Geschichte der lateinischen Literatur des Mittelalters, 1. Teil, München 1911, 30) также пишет: «Priora et posteriora Analytica des Aristoteles. Боэций перевел и прокомментировал каждое из двух сочинений Аристотеля в двух книгах». Маниций пишет на с. 31: «Боэций начал с перевода „Топики“ Аристотеля, которая сохранилась в полном объеме».

      154

      Antike Kunstprosa II 585.

      155

      Opus maius 19.

      156

      Commentarii in varios Aristotelis libros, Augustae Vind. 1517—1520.

      157

      Johannes Saresberiensis (1862) 120.

      158

      Die Lücke in Diogenes Laertius und der alte Übersetzer, in Hermes, Zeitschrift für klassische Philologie I (1866) 366 ff.

      159

      Die Philosophie Ottos von Freising 168 ff.

      160

      Ioannis Saresberiensis Episcopi Carnotensis Policratici libri octo, ed. Webb I, Oxonii 1909, XXIII – XXVII.

      161

      Ср. G. Tiraboschi, Storia della letteratura itaiiana III 2, Firenze 1806, 334. Gradenigo, Ragionamento istorico-critico intorno la letteratura grecoitaliano, Brescia 1759, c. 8.

      162

      Об этой легации Ансельма Гавельбергского см. J. Dräsek e, Bishop Anselm of Havelberg and his legation trips to Byzantium, in Zeitschrift für Kirchengeschicbte XXI (1900) 160—185, esp. 167 and 173 f.

      163

      «Aderant quoque non pauci Latini, inter quos fuerunt tres viri sapientes in utraque lingua periti et literarum doctissimi, Iacobus nomine, venetieus natione, Burgundio nomine, pisanus natione; tertius inter alios prae. cipuus graecarum et latinarum literarum doctrina apud utramque gentem Moyses nomine, italus natione ex civitate Pergamo: iste ab universis electus est, utrimque fidei interpres esset» (Dialogi 1. 2, c. 1 [M., P. L. CLXXXVIII 1163]).

      164

      M. G. SS. VI 489.

      165

      Storia della letteratura italiana IV 1, 160.

      166

      Ср. Ehrhardin Krumbacher’s Geschichte der byzantinischen Literatur, Munich 1897, 82—84.

      167

      Там же.

      168

      A. a. 0. 433 и далее. Крюинбахер обсуждает выживание Аристотеля на с. 430 и далее.

      169

      Ср. об этом Richard Stapper, Festschrift zum 1100jährigen Jubiläum des Campo Santo in Rom 1897, 130—138 (ср. об этом Krumbacher в derByzant. Zeitschrift VI [1897] 443 ff). R. S tapp er, Pope John XXL, Münster 1898.

      170

      Ср. Commentaria in Arist. Graeca XX и XXII.

      171

      Об Иоганне Итале см. Tiraboschi, Storia della letteratura italiana III 2, 372—376; Krumbacher, Geschichte der byzantinischen Literatur2 445 f; Wallies, Die griechischen Ausleger der aristotelischen Topik, Berlin 1891, 24—27. О рукописях Иоганна Италоса сообщают: Montfaucon, Bibliotheca bibliothecarum manuscriptorum nova II, Paris. 1715, 1323; Lambecius, Commentariorum de bibliotheca Caesarea Vindob. libri VII 148.

      172

      Die Lücke in Diogenes Laertius und der alte Übersetzer, in Hermes I (1866) 366 ff.

      173

      Die Übersetzungsliteratur Unteritaliens in der normannisch staufischen Epoche, in Zentralblatt für Bibliothekwesen III (1886) 161—190.

      174

      Ibid. 164 f.

      175

      Ср.