Мартин Грабманн

История схоластического метода. Второй том: По печатным и непечатным источникам


Скачать книгу

autem nihii aliud est in hoc loco quam ratio, secundum quam potentiam homo in suo statu consideratur nee suum statum egreditur, quia ea humana et terrena considerat. Extasis autem prout hie aeeipitur est potentia anime, cuius speculatione homo extra se constituitur, Extaseos autem due sunt species: una inferior, qua homo infra est, alia superior, qua rapitur supra se. Superioris vero due sunt species, una quidem intellectus, qua homo considerat sc. angelos et animas secundum quam homo fit Spiritus et ita supra se fit. Alia est, que intelligentia dicitur, qua homo trinitatem intuetur. Per hanc speculationem homo quodam modo deificatur. Unde ista speculatio apothesis i. divina censetur. Ex thesi vero nascitur naturalis philosophia, que circa terrena versatur. Ex intellectu nascitur ypothetica theologia, que circa spirituales creaturas attenditur. Unde ypothetica dicitur de hiis, que divine auetoritati supposita sunt. …ex intelligentia vero supercelestis sive apothetica oritur…… Unde apothetica i. superpositiva oritur».

      99

      Fol 8.

      100

      Фолианты 21 и 22 подробно рассматривают четыре вида логики, затем «de entimemate (enthymeme), de inductione, de diffinitione et descriptione, de diffinitione sillogismi et elenchi, de figuris sillogismorum, de speciebus divisionis» и т. д.

      101

      M., P. L. CCX 511.

      102

      Fol. 23: «Boetius fuit translator a greco in latinum. Ideo subiungit (а именно Аланус в „Антиклаудиане“; M., P. L. CCX 511): „dicitque latinum“. Boetius enim exposuit omnes libros aristotelis et invenit commenta super eos.»

      103

      M., P. L. CCX 674 Cf. Baumgartner, Die Philosophie des Alanus de Insulis 92 f.

      104

      Ср. K. Bihlmeyer, Heinr. Seuses deutsche Schriften, Stuttg. 1907, 344 A.

      105

      О платонической доктрине мировой души у мыслителей XII века см. M. Baumgartner op. cit. 80.

      106

      Haureau, Notices et extraits I 328 A. 1.

      107

      Ibid. 327.

      108

      О библиотеке ранней схоластики см. Bäumker, Witelo 312—319; De Wulf, Histoire de la philosophie me’dievale2 149—157; Überweg-Heinze, Grundriß der Geschichte der Philosophie II9 172 f 201 f 272 f; J. A. Endres, Geschichte der mittelalterlichen Philosophie 75 ff. Теологический материал см. в: J. de Ghellinck S. J., Le traite de Pierre Lombard sur les sept ordres eccläsiastiques: ses sources et ses copistes, в Revue de l’histoire ecclesiastique 1909, 290—302 720—728.

      109

      Литературу об этих библиотечных каталогах см. в G. Bekker, Catalogi bibliothecarum antiqui, Bonnael885; Gottlieb, Über mittelalterliche Bibliotheken, Leipzig 1890; L. Delisle, Bibliotheque de l’Ecole des chartes XXI (1860) 393—439 498—515; Me «moires de l’Institut XXIV (1861) 266—342; Le cabinet des manuscrits de la bibliotheque nationale II 104—141 427—550; III 1—295. Для ориентации см. также L. Traube, Vorlesungen und Abhandlungen, I. Bd: Zur Paläographie und Handschriftenkunde (1909) 110 ff. Об отдельных библиотеках и росте их рукописных фондов см: M. Ferotin, Histoire de l’Abbaye de Silos, Paris 1897, 257 ff; Giov. Mercati, II Catalogo della biblioteca di Pomposa, Roma 1896; Cipolla, Ricerche sull’antica biblioteca del monastero della Novalesa, Turin 1894; M. R. James, The ancient libraries of Canterbury and Dover, Cambridge 1903; R. Beer, Die Handschriften des Klosters Santa Maria di Ripoll I u. II, in the Sitzungsber. der philos.-histor. Klasse der Wiener Akademie der Wissensch., 155th vol., 3rd dept.; 158th vol., 2nd dept.

      110

      Mercati op. cit. 37: «Quibus respondendum apostolicis verbis, quia in domo potentis non solum vasa aurea et argentea sed et fictilia sunt (2 Tim 2, 20). Idcirco itaque hoc itaque egit, ut pro studio et merito suo habeat unusquisque, in quibus oblectetur et proprium exerceat ingenium. Hinc et ipsa Veritas dicit: «In domo Patris mei mansiones multae sunt4 (Io 14, 2). Credo ut quanto quis hie erit sanetior, tanto illic beatior. Idem quoque gentilium commentum librorum, si ad puram intentionem intelligantur, aedificant. Quid enim aliud sonant quam saecularem pompam nihil esse? Unde Apostolus: «Scimus, quoniam diligentibus Deum omnia cooperantur in bonum» (Rom 8, 28).»

      111

      Bekker, Catalogi bibliothecarum antiqui №86 и 127 95 103 112 и 113 115 117 и 126 121 79 и 136.

      112

      Gottlieb, Über mittelalterliche Bibliotheken 440.

      113

      Ibid. 443.

      114

      Там же.

      115

      Annals of the Histor. Verein für den Niederrhein XXXIY 29.

      116

      Об этой рукописи см. Gietl, Die Sentenzen Rolands, Freiburg i. Br. 1891, xxxvin; Roch de Chefdebien в Revue Augustinienne, 15e mai 1898, 541; J. de Ghellinck в Revue d’histoire ecclesiastique X (1909) 725 A. 1; M. Grab mann в Histor. Denifle впервые упомянул эту рукопись, а также Эрфуртскую рукопись 108 (4) в Archiv für Literaturund Kirchengeschichte des Mittelalters I 623 A. 4.

      117

      Die Lücke im Diogenes Laertius und der alte Übersetzer, in Hermes I (1866) 368.

      118

      L. Traube, Untersuchungen zur Überlieferungsgesch. röm. Schriftsteller I, in the Sitzungsber. der philos.-philol. u. histor. Klasse der kgl. bayr. Akad. der Wissensch. 1891, 387—428; Ders., Perrona Scottorum, ein Beitrag zur Überlieferungsgesch., ibid. 469—538; Ders, Vorlesungen und Abhandlungen, vol. II: Einleitung in die lateinische Philologie des Mittelalters, ed. by P. Lehmann, Munich 1911. Taylor, Classical heritage of the Middle Ages, 1892. J.E.Sandys, A history of classical scholarship I, Cambridge 1908, 533—536. Novati, L’influsso del pensiero latino sopra la civilta italiana del medio evo2, Milano 1899. Pascal, Letteratura latina medievale, Catania 1909, 117—174. Ch. Cuissard, L’etude du Grec ä Orleans depuis le IXe siecle jusqu’au milieu du XVIII6 siecle, Orleans 1883. Tougard, L’hellenisme dans les ecrivains du moyen äge du VIIe au XIIe siecle, Paris 1886. Manitius, Philologisches aus alten Bibliothekskatalogen bis 1300, im Rhein. Museum XLVII (1892), Ergänzungsheft.

      119

      Die antike Kunstprosa IP, Leipzig und Berlin 1909, 680 ff 712—731; ср. Ders., Die lateinische Literatur im Übergang vom Altertum zum Mittelalter, in Kultur der Gegenwart I 82, 436; Ders., Einleitung in die Altertumswissenschaft I, Leipzig 1910, 556.

      120

      E.