Ignacy Krasicki

Bajki nowe


Скачать книгу

id="n_8">

      8

      Liście żółkniało (daw.) — liście żółkły.

      9

      drzeń (star

Przypisy

1

podostatkiem — wystarczająco dużo; dziś pisownia: pod dostatkiem.

2

niedziela przewodnia — druga niedziela po Wielkanocy.

3

snadno (a. snadnie; starop.) — łatwo.

4

pedogra (właśc. podagra) — choroba stawów nóg.

5

wyrazem — tymi słowami, niniejszym przyrzeczeniem.

6

żwawy — szybki; tu: ostry, dotkliwy.

7

winując się (daw.) — winiąc się, obwiniając się.

8

Liście żółkniało (daw.) — liście żółkły.

9

drzeń (starop.) — rdzeń.

10

psować (starop.) — psuć.

11

Na taki się koncept wzmogła — zdobyła się na taki pomysł.

12

więcierz — inaczej żak; specjalny rodzaj sieci do łowienia ryb rozpiętej na drewnianych obręczach i zakładanej w wodach stojących lub wolno płynących.

13

na strawę — na poszukiwanie pożywienia.

14

zelżyła — tu: zwolniła.

15

dialog — prosta forma sceniczna do poł. XVIII w. uprawiana w teatrach konwiktów zakonnych.

16

majster — tu: magister, mistrz w konwikcie zakonnym.

17

skory — szybki; skrzydły skory: szybki dzięki posiadanym skrzydłom.

18

Fedr (a. Fedrus, właśc. Phaedrus ok. 15 – ok. 50 r. n.e.) — autor poetyckich przekładów greckich bajek Ezopa na łacinę; bohaterem bajki analogicznej do tej jest zarówno u Ezopa, jak również w przekładzie Phaedrusa sójka.

19

Chłopcy (...) biegały (daw.) — dziś popr. chłopcy biegali.

20

czuwać — tu: czyhać, czatować.

21

fejerwerk (właśc. fajerwerk; z niem. Feuer: ogień) — sztuczne ognie dające różne efekty świetlne; w XVIII w. fajerwerki były bardzo częstym sposobem uświetniania uroczystości na dworach.

22

puszkarz — tu: specjalista wyrabiający i puszczający ognie sztuczne.

23

upominek — wspomnienie, upamiętnienie.

24

miałki — tu: płytki, ograniczony, powierzchowny.

25

niezręczny — tu: niekorzystny.

26

filozof — chodzi tu o uczonego w ogóle; opisana w bajce pracownia należała, jak sądzić można z wyposażenia, do alchemika, astronoma lub przyrodnika.

27

alembik — naczynie do destylacji płynów.

28

stósy — pochylonego „ó” użyto dla rymu.

29

nikczemny — tu: nędzny, mizerny.

30

wszystko posiadał — tu: posiadał całą wiedzę.

31

gęsi (...) Rzym uwolniły — Według podań staroitalskich podczas najazdu Gallów na Rzym (w IV w. p.n.e.) gęsi kapitolińskie poświęcone Junonie, w chwili gdy nieprzyjaciel skradał się pod mury twierdzy, obudziły krzykiem obrońców miasta przyczyniając się w ten sposób do jego uratowania.

32

z lasa (daw. forma D. lp.) — dziś popr.: z lasu.

33

Pilpaj (a. Bidpai) — filozof i pisarz bramiński, któremu przypisuje się autorstwo zbioru bajek zwierzęcych. W XII w. przełożono jego bajki na łacinę, a na początku XVIII w. na francuski. Bajka o gołębiach była bardzo popularna, o czym świadczą liczne przekłady m.in. Lafontaine’a, Trembeckiego, czy Niemcewicza.

34

odwiedzieć — zwiedzić.

35

okazalszy — tu: lepszy, korzystniejszy.

36

przydało się — przydarzyło się, przytrafiło.

37

nurzyć się — zanurzać się.

38

mieniać się — zamieniać się.

39

tuman — gęsta mgła, chmura.

40

gryźnie (forma 3 os. lp od czasownika: gryźć) — dziś popr.: ugryzie.

41

ladaco — byle co, byle jaki.

42

za czasem — po jakimś czasie.

43

zatem — potem.