for the Reich, Princeton 1983. Wpływ na tę wstrzemięźliwość J. Bendersky’ego w opisywaniu tego okresu mógł mieć fakt, że C. Schmitt żył jeszcze w momencie wydania jego książki. Badacz mógł więc celowo pominąć opisywanie okresu życia, który nadal trwał i trudno byłoby mu jeszcze dokonać jego podsumowania.
32
P. Noack, Carl Schmitt, op.cit.
33
D. Cumin, Carl Schmitt, op.cit.
34
G. Balakrishnan, L’ennemi. Un portrait intellectuel de Carl Schmitt, Paris 2006.
35
W literaturze niemieckiej zob. klasyczną rozprawę J. Fijalkowski, Die Wendung zum Führerstaat. Die ideologischen Komponenten in der politischen Philosophie Carl Schmitts, Köln 1958. Podobnie np. J. Habermas, Le besoin d’une continuité allemande: Carl Schmitt dans l’histoire des idées politique de la RFA, „Le Temps Modernes”, 1994, nr 575, s. 26–35. Pogląd ten szczególnie spopularyzowany jest w lewicowej francuskiej literaturze politologicznej – zob. N. Tertulian, Carl Schmitt entre catholicisme et national–socialisme, „Le Temps Modernes”, 1996, nr 589, s. 131–157; L. Jaume, Carl Schmitt, la politique de l’inimité, „Historia Constitutional”, na stronie historiaconstitutional.com, 2004, nr 5, s. 1–9; R. Baumert, Carl Schmitt contre le parlementarisme weimarien. Quatorze ans de rhétorique réactionnaire, „Revue Française de Science Politique”, 2008, nr 58, s. 5–37; O. Jouanjan, „Pensée de l’ordre concret” et ordre du discours „jurudique” nazi: sur Carl Schmitt, [w:] Y.Ch. Zarka (red.), Carl Schmitt, ou le mythe du politique, Paris 2009, s. 71–120; J.–P. Faye, Carl Schmitt, Göring et l’„Etat total”, [w:] Ibidem, s. 161–82. W literaturze polskiej podobnie K. Grzybowski, Dyktatura prezydenta Rzeszy. Studjum nad art. 48, ust. II Konstytucji Weimarskiej i rozwojem państwa autorytatywnego w Niemczech, Kraków 1934, s. 46–56, 62–64.
36
W kontekście akcesu do hitleryzmu kwestię żydowską u C. Schmitta analizują szczególnie: R. Gross, Carl Schmitt und die Juden: Eine deutsche Rechtslehre, Frankfurt a. Main 2000; T. Storme, Carl Schmitt et le marcionisme. L’impossibilité théologico–politique d’un oecuménisme judéo–chrétien?, Paris 2008.
37
Np. P. Noack, Carl Schmitt, op.cit., s. 187n.; D. Blasius, Carl Schmitt. Preußischer Staatsrat in Hitlers Reich, Göttingen 2001, s. 78n.; R. Mehring, Carl Schmitt zur Einführung, Hamburg 2006, s. 56–86. W literaturze polskiej pogląd ten podzielają R. Skarzyński, Carl Schmitt i współczesny konserwatyzm europejski, „Archiwum Historii Myśli Politycznej”, 1991, t. I, s. 44; M.A. Cichocki, Ciągłość i zmiana. Czy konserwatyzm może nie być rewolucyjny?, Warszawa 1999, s. 176.
38
Tezy takie w literaturze głoszą m.in.: J. Weiss, Conservatism in Europe 1770–1945, London 1977, s. 150–173; T. Rohkrämer, A single communal Faith? The German Right from Conservatism to National Socialism, Oxford 2007, s. 188–258.
39
E. Jędrzejewski, Koncepcja władzy państwowej w Niemczech hitlerowskich, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, 1977, t. III, s. 136–138; M. Maciejewski, Ruch i ideologia narodowych socjalistów w Republice Weimarskiej, Wrocław 1985, s. 262–264.
40
Problem ten podkreśla wielokrotnie najwybitniejszy polski schmittolog R. Skarzyński, Carl Schmitt…, s. 46–59; Carl Schmitt – ideolog i polityk, [w:] Idem (red.), Carl Schmitt i współczesna myśl polityczna, Warszawa 1996, s. 39–56; Konserwatyzm, op.cit. s. 243–249; W poszukiwaniu istoty polityki i tego, co polityczne. Tomasz Mann, Max Weber, Carl Schmitt i Hannah Arendt pomiędzy emocjami, marzeniami i poczuciem rzeczywistości, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, 2010, t. XXXII, s. 20–21. W polskiej literaturze także B. Szlachta, Konserwatyzm. Z dziejów tradycji myślenia o polityce, Kraków–Warszawa 1998, s. 131–133.
41
Na przykładzie Hiszpanii F. Franco zob. np. L. Sánchez Agesta, Principios de Teoria Política, Madrid 1967, s. 91–94; P.C. González Cuevas, El pensamiento político de la derecha española en el siglo XX. De la crisis de la Restauración al Estado de partidos (1898–2000), Madrid 2005, s. 174–177. Na temat Austrii E. Dollfussa np. B. Galletto, Vita di Dollfuss, Roma 1935, s. 109–114; E. Voegelin, The Authoritarian State. An Essay on the Problem of the Austrian State, [w:] Idem, The Collected Works, T. IV, Columbia 1989–2008, s. 250–252; R. Kochnowski, Państwo stanowe czy dyktatura proletariatu? Geneza upadku austriackiej demokracji w latach 1927–1934, Kraków 2012, s. 154–155. Na temat Słowacji ks. J. Tiso zob. F. d’Orcival, Le Danube était noir. La cause de la Slovaquie indépendante, Paris 1968, s. 200–202; B. Bekier, Naród i religia w Państwie Słowackim w latach 1939–1945, Warszawa 2015, s. 31–37.
42
C. Schmitt, Donoso Cortés in gesamteuropäischer Interpretation, Köln 1950, s. 67.
43
J. Donoso Cortés, Obras completas, T. II, Madrid 1946–1947, s. 204.
44
J. Donoso Cortés, Oeuvres, T. I, Paris 1858, s. 180 (listu tego brak w hiszpańskojęzycznej korespondencji w Obras completas, op.cit, t. II).
45
J. Donoso Cortès, Obras completas, op, cit., t. II, s. 187–204.
46
L. Sánchez Agesta, Las posiciones del pensamiento politico y juridico de Carl Schmitt, „Revista de Estudios Politicos”, 1942, nr 5, s. 464; C. Grau, Perfil actual de Donoso–Cortes, „Revista de Estudios Politicos”, 1945, nr 1, s. 98; F. Ariel del Val, Los fundamentos ideológicos de la teoria de la dictadura de Donoso Cortés, „Cuadernos de Realidades Sociales”, 1979, nr 14–15, s. 213–220; A. Imatz, Carl Schmitt et Donoso Cortés, „Cahiers de Chiré”, 1988, nr 3, s. 146–147; J.M. Beneyto, Apocalipsis de la modernidad. El Decisionismo Politico de Donoso Cortés, Barcelona 1993, s. 144–149; C. Villalba, La critica al liberalismo en Donoso Cortés, Roma 1996, s. 147–149.
47
Sami Niemcy i hegliści pojęcie Sittlichkeit widzą nieco inaczej, bo jako podporządkowanie dobra jednostki wspólnocie, a taka subordynacja miałaby sama w sobie mieć charakter moralny, gdzie nie wspomina się o konflikcie państwa z etyką tradycyjną (zob. np. Ch. Taylor, Hegel, Frankfurt am Main 1983, s. 492–493; B.P. Pridat, Produktive Kraft, sittliche Ordnung und geistige Macht. Denkstile der deutschen Nationalökonomie im 18. Und 19. Jahrhundert, Marburg 1998, s. 415–418). Jednak jako poddanie interesu jednostki państwu, połączone z supremacją tegoż nad etyką, i stworzenie własnej etyki rozumiano ten termin w heglizmie jako filozoficznej podstawie faszyzmu na zewnątrz Niemiec – zob. np. W. Kozub–Ciembroniewicz, Państwo „etyczne” Giovanniego Gentile, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, 1997, t. XX, s. 211–222; S. Zappolli, Gentile e il fascismo,
