polskiej wymienić koniecznie należy prace M. Maciejewskiego, Nacjonalizm w ideologii rewolucyjnych konserwatystów (1921–1933), „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskim”, 1991, t. XIV, s. 61–84; Niemieckie elity a hitleryzm, Wrocław 1994; Wizje państwa niemieckiego rewolucyjnych konserwatystów w republice weimarskiej, [w:] S. Stępień (red.), Konserwatyzm. Historia i współczesność, Lublin 2003, s. 129–144.
19
W znanej nam literaturze światowej C. Schmitta do rewolucyjnych konserwatystów zaliczają: G.L. Mosse, Kryzys ideologii niemieckiej. Rodowód intelektualny Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1972, s. 363–367; K. Lenk, Deutscher Konservatismus, Frankfurt 1989, s. 161–169; A. Koenen, Der Fall Carl Schmitt. Sein Aufstieg zum „Kronjurist” des Dritten Reich, Darmstadt 1995, s. 2–6, 14–15; S. Breuer, Anatomie der Konservativen…, s. 3; R. García, Revolución conservadora y nacionalsocialismo: „El caso Carl Schmitt”, „Debats”, 1996, nr 55, s. 105–119; S. Maas, Starker Staat und Imperium Teutonicum. Wilhelm Stapel, Carl Schmitt und der Hamburger Kreis, Kiel 2011, s. 107. W literaturze polskiej M. Maciejewski, Niemieckie elity…, s. 48–53, 210–216; idem, Demokracja i dyktatura w nacjonalistycznej myśli niemieckiej po I wojnie światowej, [w:] C. Kalita, A. Wielomski (red.), Krytycy demokracji, Warszawa 2009, s. 142–147; W. Kunicki, Wprowadzenie, [w:] Idem (red.), Rewolucja konserwatywna w Niemczech 1918–1933, Poznań 1999, s. 20, 29, 32, 43. Pomija C. Schmitta w swoim interesującym opracowaniu na temat rewolucyjnego konserwatyzmu włoski prawicowy badacz A. Romualdi, Correnti politiche…, op.cit.
20
F. Koneczny, Cywilizacja bizantyjska, Komorów 2006, s. 298–302.
21
F. Koneczny, O wielości cywilizacyj, Kraków 1935, s. 293–294.
22
Poglądy L. von Steina w znanej nam literaturze charakteryzują np. M. García–Pelayo, La teoría de la sociedad en Lorenz von Stein. „Revista de Estudios Políticos”, 1949, nr 47, s. 43–90; F. de Sanctis, Crisi e scienza. Lorenz Stein – alle origini della scienza sociale, Napoli 1976, s. 172–190; O. Jouanjan, Lorenz von Stein et les contradictions du mouvement constitutionnel révolutionnaire (1789–1793), „Annales Historiques de la Révolution Française”, 2002, nr 1, s. 171–191.
23
H. Zimmermann, Staat, Recht und Wirtschaft bei Justus Möser, Jena 1933, s. 9–51; K. Epstein, The Genesis of German Conservatism, Princeton 1966, s. 244–255; P. Kondylis, Konservativismus. Geschichtlicher Gehalt und Untergang, Stuttgart 1986, s. 124–206.
24
J.Ch. Allmayer–Beck, Der Konservatismus in Österreich, München 1959, s. 33–44.
25
Najbardziej klasyczna to G. Meuter, Der Katechon. Zu Carl Schmitts fundamentalischer Kritik der Zeit, Berlin 1994.
26
Z tego powodu książki C. Schmitta nie przypominają prawniczych rozpraw, jakich wiele się dziś drukuje, które są aktualne tylko tu i teraz, ponieważ zawierają suchy komentarz do poszczególnych ustaw, i które bez najmniejszego żalu można oddać na przemiał, gdy tylko dojdzie do zmiany interpretowanego aktu prawnego. Idee C. Schmitta można stosować nie tylko względem niemieckiego prawa konstytucyjnego Republiki Weimarskiej, lecz także wobec prawa konstytucyjnego jako takiego. Zob. np. propozycje dotyczące interpretacji polskich konstytucji: 1) aktualnie obowiązującej (P. Bała, A. Wielomski, Carl Schmitt a konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Studium przypadku ratyfikacji Traktatu lizbońskiego – rola Prezydenta RP, Wola Rafałowska 2008, s. 28–53; idem, Aneks: kryzys państwa liberalnego w Polsce, [w:] Idem, Prawa człowieka i ich krytyka. Przyczynek do studiów o ideologii czasów ponowożytnych, Warszawa 2016, s. 215–228); 2) do interpretacji Konstytucji Kwietniowej z 1935 r. (P. Bała, „Na nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historii za losy Państwa”. Ustawa konstytucyjna RP z 1935 r. w perspektywie decyzjonistycznej, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”, 2012, t. XXXIV, s. 49–74) i wprowadzenia Stanu Wojennego w 1981 r. (F. Ryszka, Stan Wojenny. Parę założeń teoretycznych, [w:] Idem, Historia – polityka – państwo. Wybór tekstów, T. II, Toruń 2002, s. 261–268; idem, Stan Wojenny 1981. Decyzja, [w:] Ibidem, t. II, s. 269–280; P. Bała, Stan wojenny 13 grudnia 1981 r. jako zagadnienie prawa ustrojowego. Interpretacja decyzjonistyczna, „Przegląd Sejmowy”, 2013, nr 4, s. 83–102).
27
M. Shiyake, Zur Lage der Carl Schmitt–Forschung in Japan, [w:] H. Quaritsch (red.), Complexio Oppositorum, op.cit., s. 491–502; B. Kal, Carl Schmitts Einfluß auf das koreanische Verfassungsleben, [w:] Ibidem, s. 503–508; J. Taubes, Carl Schmitt – apokaliptyk w służbie kontrrewolucji, „Kronos”, 2010, nr 2, s. 53 (dotyczy konstytucji Izraela); D.P. Urbaneja, El proceso constituyente venezolano de 1999 y el concepto de lo político de Carl Schmitt, [w:] E.G. de Enterría y Martínez–Carande (red.), Constitución y constitucionalismo hoy, Caracas 2000, s. 761–784; R.C. Becker, La noción del Poder Constituyente en Carl Schmitt y la génesis de la Constitución chilena de 1980, „Revista Chilena de Derecho”, 1993, nr 2–3, s. 229–250; J.I. Vásquez Márquez, La influencia de Carl Schmitt en Chile, „Empresas Políticas”, 2004, nr 4, s. 167–170; R. Stacey, Constituent power and Carl Schmitt’s theory of constitution in Kenya’s constitution–making process, „International Journal of Constitutional Law, 2011, nr. 3–4, s. 587–614.
28
P. Kaczorowski, Państwo w czasach demokracji. Rudolf Smend i Carl Schmitt o istocie porządku państwowego Europy kontynentalnej, Warszawa 2005, s. 47.
30
Zaprezentowana w tym miejscu periodyzacja biografii C. Schmitta ma charakter autorski i nieco odbiega od kilku innych znanych nam z literatury przedmiotu. M. Herrero López dzieli życie niemieckiego myśliciela następująco: 1) lata dziecięco–formacyjne (1888–1920); 2) period zaangażowania w życie intelektualno–polityczne Weimaru (1920–1932); 3) okres nazistowski (1932–1937); 4) czas dystansowania się od nazizmu (1937–1945); 5) powojenna epoka przymusowego milczenia (1945–1985). Zob. idem, El „nomos” y lo politico: la filosofia politica de Carl Schmitt, Pamplona 2007, s. 31–50. D. Cumin dzieli życia C. Schmitta nieco inaczej: 1) lata formacyjne (1888–1918); 2) okres weimarski (1919–1929); 3) kryzys Republiki Weimarskiej (1930–1932); 4) uwikłanie w nazizm (1933–1945); 5) okres powojennej izolacji (1945–1985, ew. z wyodrębnieniem lat 1945–1950 jako epoki internowania i śledztw związanych z zaangażowaniem prohitlerowskim). Zob. idem, Carl Schmitt. Biografie politique et intellectuelle, Paris 2008. A. Doremus dzieli życie C. Schmitta wedle kryterium zainteresowań naukowych: 1) okres młodzieńczych pierwszych pism (1910–1923); 2) próby stabilizacji świata weimarskiego (1924–1932); 3) prace teoretyczne nad państwem stanu wyjątkowego (1933–1936); 4) wykluczony z polityki teoretyk prawa międzynarodowego i gloryfikator niemieckich podbojów (1937–1944); 5) powojenny okres przymusowej intelektualnej i politycznej ascezy (1945–81). Zob. idem, Introduction à la pensée de Carl Schmitt, „Archives de Philosophie”, 1982,
