podbródek chorego, udrażniając jego drogi oddechowe.
Ryc. 7.1
Ryc. 7.2
Unikaj odchylania głowy w przypadku podejrzenia urazu kręgosłupa szyjnego.
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych, wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe oddechy. Ocena ta nie powinna trwać dłużej niż 10 sekund
5a. Jeśli poszkodowany oddycha prawidłowo:
■ obróć go do pozycji bezpiecznej,
■ wezwij pomoc,
■ sprawdź, czy nadal oddycha.
Ryc. 7.3
5b. Jeśli poszkodowany nie oddycha lub wykonuje okresowe westchnięcia bądź słabe próby oddechu:
■ wezwij pomoc,
■ obróć poszkodowanego na plecy,
■ wykonaj dwa powolne skuteczne wdechy, tak aby klatka piersiowa poszkodowanego podnosiła się i opadała,
■ jeśli występują trudności w wykonaniu skutecznego wdechu:
• ponownie sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń przeszkody,
• sprawdź, czy głowa została wystarczająco odchylona,
• podejmij do 5 prób wykonania dwóch skutecznych wdechów,
• nawet po nieudanej próbie przejdź do oceny tętna.
6. Sprawdź, czy występują objawy zachowanego krążenia:
■ prawidłowy oddech, kaszel, poruszanie,
■ obecność tętna na tętnicy szyjnej, ale tylko w wypadku, gdy zostałeś przeszkolony w tym zakresie (czynność ta nie powinna trwać dłużej niż 10 sekund).
7a. Jeśli masz pewność, że stwierdziłeś objawy zachowanego krążenia:
■ kontynuuj sztuczne oddychanie do momentu, gdy poszkodowany zacznie sam oddychać,
■ co około10 wdechów (średnio co 1 min) sprawdzaj, czy występują objawy zachowanego krążenia (czynność ta powinna trwać nie dłużej niż 10 sekund).
■ jeśli poszkodowany zacznie sam oddychać, jednak nadal jest nieprzytomny, odwróć go do pozycji bezpiecznej.
7b. Jeśli nie stwierdzasz objawów zachowanego krążenia lub masz wątpliwości, rozpocznij uciskanie klatki piersiowej (masaż pośredni serca).
Ryc. 7.4
Ryc. 7.5
8. Po 30 uciśnięciach klatki piersiowej (mostka) odchyl głowę ratowanego, unieś jego podbródek i wykonaj 2 skuteczne wdechy.
Kiedy wezwać pomoc?
Jeśli poszkodowany jest osobą dorosłą, pojedynczy ratownik powinien założyć, że prawdopodobną przyczyną utraty przytomności jest patologia układu krążenia i natychmiast udać się po pomoc po stwierdzeniu, że poszkodowany nie oddycha.
Jednakże, jeśli prawdopodobną przyczyną utraty przytomności są zaburzenia oddechowe, np. w:
■ urazie,
■ utonięciu,
■ zadławieniu,
■ zatruciu alkoholem lub lekami,
■ lub jeśli poszkodowany to niemowlę lub dziecko,
ratownik powinien przed udaniem się po pomoc przez około 1 min prowadzić resuscytację.
7.6. ZAAWANSOWANE CZYNNOŚCI RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH VF/VT WEDŁUG WYTYCZNYCH 2015
■ Epinefryna 1 mg co 3 minuty iv. lub 2–3 mg przez rurkę intubacyjną.
■ Po trzech nieskutecznych defibrylacjach należy rozważyć podanie amiodaronu w dawce 300 mg iv. (po rozcieńczeniu w 20 ml 5% glukozy), ewentualnie powtórzyć 150 mg, a następnie zastosować wlew 1 mg/min przez 6 godzin.
■ Magnez przy nawracających VF i podejrzeniu hipomagnezemii (diuretyki).
■ Lidokaina w razie niedostępności amiodaronu; nie może być z nim łączona.
Czynność elektryczna bez tętna (PEA)
Jeśli PEA występuje z bradykardią > 60/min, atropina jednorazowo 3 mg iv.
Asystolia
3 mg atropiny iv. jednorazowo. Jeśli nieskuteczna – stymulacja.
Wentylacja
Należy użyć 400–600 ml tlenu w ciągu 1–2 sekund. W trakcie masażu, po intubacji, nie należy stosować przerw na wentylację, ponieważ wyższe ciśnienie w klatce piersiowej w czasie kompresji poprawia krążenie wieńcowe.
Bradykardia
Nie zaleca się stosowania izoprenaliny; jeśli niedostępny jest stymulator zewnętrzny, zaleca się małą dawkę epinefryny.
Tachyarytmie
■ Natychmiastowe leczenie zależy od stabilności lub niestabilności stanu pacjenta.
■ U pacjentów niestabilnych preferowana jest kardiowersja.
■ Wszystkie leki przeciwarytmiczne mają także działanie proarytmiczne.
■ Niepożądane jest użycie więcej niż jednego leku przeciwarytmicznego.
■ Jeśli nie ma efektu po zastosowaniu leku przeciwarytmicznego, należy rozważyć kardiowersję jako kolejny etap.
■ Przy uszkodzonym mięśniu sercowym większość leków przeciwarytmicznych może nasilić dysfunkcję.
Migotanie i trzepotanie przedsionków
Grupa najwyższego ryzyka – po heparynizacji przeprowadzić kardiowersję.
W grupie średniego ryzyka – postępowanie zależne od hemodynamiki, zmian strukturalnych w sercu i czasu trwania zaburzeń rytmu.
U pacjentów z grupy niskiego ryzyka kardiowersję można przeprowadzić, jeśli FA trwa mniej niż 24 godziny. W innym wypadku – po 3–4-tygodniowej terapii antykoagulantami.
Uwaga: Werapamil jest przeciwwskazany u pacjentów otrzymujących β-blokery.
Częstoskurcz nadkomorowy z wąskimi zespołami komorowymi
Jeśli brak tętna i częstość > 250/min – kardiowersja.
W innych przypadkach – stymulacja nerwu błędnego, esmolol, werapamil, amiodaron. Teofilina i inne pochodne blokują działanie adenozyny.
Częstoskurcz komorowy z szerokimi zespołami komorowymi
Jeśli brak tętna – kardiowersja. Jeśli pacjent jest w stanie stabilnym – amiodaron lub lidokaina, przy braku reakcji – kardiowersja.
W przypadku hipokaliemii – chlorek potasu do 60 mmol z maksymalną szybkością 30 ml/godz., siarczan magnezu iv. (20% w ampułkach 10 ml – podać 22,5 ml).
Uwaga: W napadowym torsades de pointes należy podać magnez.
8
WYBRANE