(A) = napięcie (V)/opór (Ω).
Skuteczną defibrylację uzyskuje się, gdy przez serce przepłynie prąd o dostatecznie dużym natężeniu.
Natężenie przepływającego prądu zależy zarówno od wybranej energii wyładowania (J) jak i impedancji lub rezystancji (Ω) na drodze prądu przez klatkę piersiową.
Czynniki określające impedancję klatki piersiowej:
■ wybrana energia wyładowania,
■ wielkość elektrod,
■ pasta przewodząca pomiędzy skórą a elektrodą,
■ liczba już wykonanych wyładowań,
■ faza oddychania,
■ odległość między elektrodami (wielkość klatki piersiowej),
■ siła ucisku elektrod na klatkę piersiową.
Tabela 5.1
Wielkość stosowanej energii:
■ dorośli: 150–360 J dla defibrylatorów dwufazowych i 360 J dla defibrylatorów jednofazowych (30–40 A),
■ dzieci: 4 J/kg mc., zarówno dla defibrylatorów jedno-, jak i dwufazowych.
Rozmiary elektrod:
■ niemowlęta i dzieci do 10 kg mc. – elektrody o średnicy 4,5 cm,
■ dzieci powyżej 10 kg mc. (powyżej 1. roku życia) – średnica taka jak u dorosłych, tj. 8–12 cm.
■ dorośli: elektrody o średnicy 8–12 cm.
Miejsce przyłożenia elektrod:
■ najczęściej jedną elektrodę przykłada się nad koniuszkiem na lewo od brodawki sutkowej (środek elektrody powinien leżeć w linii pachowej środkowej), a drugą na prawo od górnej części mostka, poniżej obojczyka,
■ jedna elektroda z przodu, w okolicy przedsercowej, a druga z tyłu za sercem, w lewej okolicy podłopatkowej (elektrody przylepne),
■ przednia elektroda nad koniuszkiem serca, tylna – w prawej okolicy podłopatkowej.
Optymalna siła nacisku na łyżki:
■ dzieci poniżej 10 kg mc. – 3 kg,
■ dzieci powyżej 10 kg mc. – 5 kg,
■ dorośli – 8 kg.
Defibrylator ma następujące funkcje:
■ monitorowanie czynności elektrycznej serca,
■ przygotowanie określonej wielkości prądu stałego,
■ bezpieczne wyzwolenie takiego prądu przez elektrody,
■ udokumentowanie przeprowadzonego zabiegu defibrylacji.
Środki farmakologiczne zwiększające skuteczność defibrylacji. U pacjentów z migotaniem komór wskazane może być podanie:
■ epinefryny (adrenaliny),
■ amiodaronu,
■ lidokainy,
■ bretylium,
■ prokainamidu,
■ siarczanu magnezu.
Środki te podnoszą próg pobudliwości i zapobiegają nawrotowi migotania po umiarowieniu z użyciem defibrylacji.
Postępy defibrylacji:
■ zastąpienie sekwencji trzech defibrylacji pojedynczą defibrylacją,
■ rekomendacja defibrylatorów dwufazowych,
■ wykwalifikowany personel medyczny – uzasadnione prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) przez około 2 minuty (5 cykli 30 : 2) przed defibrylacją u pacjentów, u których od utraty przytomności minęło więcej niż 5 minut (rosną szanse na skuteczną RKO),
■ ratownicy przedmedyczni i osoby prowadzące RKO z użyciem automatycznej defibrylacji zewnętrznej (automated external defibrillation – AED) wykonują defibrylację najszybciej, jak to możliwe,
■ w automatycznych defibrylatorach zewnętrznych znajduje zastosowanie algorytm, który ocenia sygnał EKG, rozpoznaje migotanie komór, włącza alarm i wyzwala wyładowanie (przez samoprzylepne elektrody defibrylatora) bądź też wskazuje obserwatorowi, by to zrobił.
■ urządzenia pozwalające na pomiar chwilowej impedancji klatki piersiowej przed wyładowaniem defibrylującym; impedancja klatki piersiowej człowieka waha się od 15 do 150 Ω, przeciętnie u dorosłego wynosi 70–80 Ω.
5.1.1. PIERWSZA POMOC Z ZASTOSOWANIEM AUTOMATYCZNEGO DEFIBRYLATORA ZEWNĘTRZNEGO: LIFELINE
Ryc. 5.1
„Łańcuch przeżycia” – kluczowe ogniwa postępowania, mające znaczenie w ratowaniu życia.
Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED) jest urządzeniem, które u poszkodowanego z zatrzymaniem krążenia umożliwia wykonanie wstrząsu elektrycznego przez osobę przeszkoloną w zakresie podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy z zastosowaniem AED.
■ Sygnał elektryczny generowany przez mięsień sercowy jest przechwytywany przez dwie duże, samoprzylepne elektrody będące częścią składową AED.
■ Jeżeli wstrząs jest zalecany, impuls elektryczny jest dostarczany za pośrednictwem tych samych elektrod. Właściwe umieszczenie elektrod ma duże znaczenie. Zapewnia prawidłowy odczyt i interpretację rytmu serca przez AED oraz następujące potem dostarczenie impulsu elektrycznego.
Decyzja o użyciu AED musi być poprzedzona wykonaniem pierwszych kroków BLS (basic life support – podstawowe czynności resuscytacyjne):
■ ocena zagrożenia,
■ ocena przytomności,
■ wzywanie pomocy,
■ udrożnienie dróg oddechowych,
■ ocena oddechu, podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (30 uciśnięć/2 wdechy).
Jeśli jest dostępny AED, należy go użyć.
Automatyczny defibrylator zewnętrzny kieruje działaniami osoby prowadzącej resuscytację, wydając polecenia/komunikaty w języku polskim; przykładowe polecenia głosowe:
■ „przyklej elektrody do gołej piersi pacjenta”,
■ „analiza w toku”,
■ „wstrząs zalecany”,
■ „nie dotykaj pacjenta”,
■ „rozpocznij resuscytację”,
■ „wstrząs niezalecany”,
■ „dotykanie pacjenta bezpieczne”.
ANALIZA
Podczas analizy nie należy dotykać poszkodowanego i trzeba upewnić się, że nikt z otoczenia również go nie dotyka.
Wykonujemy defibrylację, jeżeli jest wskazana:
■ upewniamy się, że nikt nie dotyka poszkodowanego,
■ naciskamy przycisk „defibrylacja” zgodnie z instrukcją.
Po wykonaniu defibrylacji rozpoczynamy resuscytację krążeniowo-oddechową (30 uciśnięć, 2 wdechy) przez dwie minuty. Po dwóch minutach sprawdzamy oznaki krążenia i postępujemy zgodnie z zasadami udzielania pierwszej pomocy do czasu przyjazdu specjalistycznych służb medycznych.
5.2.