Lamachos, Demostenes, Nikias1
Perykles (ok. 495–429 p.n.e.) – polityk i mówca ateński. [przypis edytorski]
2
Fidiasz (ok. 490–ok. 430 p.n.e.) – najwybitniejszy rzeźbiarz grecki okresu klasycznego; autor m.in. posągów Ateny Promachos i Ateny Partenos na ateńskim Akropolu oraz posągu Zeusa w Olimpii, zaliczanego do siedmiu cudów świata staroż. [przypis edytorski]
3
Ajschylos (525–456 p.n.e) – dramaturg grecki, uważany za twórcę tragedii jako gatunku literackiego. [przypis edytorski]
4
chrobry (daw.) – dzielny, odważny. [przypis edytorski]
5
Lakon – Spartanin; Lakonia, kraina w płd.-wsch. części Płw. Peloponeskiego, stanowiła gł. część państwa spartańskiego, ze stolicą w Sparcie. [przypis edytorski]
6
Dekeleja – staroż. wioska w pobliżu Aten; w 413 p.n.e., podczas wojny peloponeskiej, zajęta i ufortyfikowana przez Spartan, którzy pozostali tam na stałe, ciągłymi wypadami zagrażając okolicom, podczas gdy wcześniej na zimę powracali do domu. [przypis edytorski]
7
ochlokracja (z gr.) – rządy tłumu; wynaturzona forma demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne ani nie występują struktury organizacyjne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów. [przypis edytorski]
8
z Sokratesem, którego Arystofanes niesłusznie szarpie – w komedii Chmury. [przypis edytorski]
9
Kleon (zm. 422 p.n.e.) – ateński wódz i polityk, demagog, przeciwnik Peryklesa; w 425 p.n.e. wspólnie z Demostenesem pokonał i wziął do niewoli garnizon spartański na wyspie Sfakteria. [przypis edytorski]
10
Alkibiades a. Alcybiades (450–404 p.n.e.) – wódz i polityk ateński, w młodości uczeń Sokratesa, jako strateg odegrał dużą rolę w ostatnich 15 latach wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]
11
Lamachos, Demostenes, Nikias – wodzowie ateńscy podczas wyprawy na Sycylię; Lamachos zginął w bitwie, Demostenes i Nikiasz trafili do niewoli spartańskiej i zostali straceni. [przypis edytorski]
12
nawa (daw.) – statek, okręt. [przypis edytorski]
13
mury Pireja i Munichii – w Pireusie znajdowały się główne porty Aten, m.in. jeden z dwu portów wojennych, którego broniła twierdza na pobliskim wzgórzu Munichia. Silnie ufortyfikowany Pireus połączono z Atenami Długimi Murami, zapewniającymi bezpieczne połączenie pomiędzy oboma miastami, odległymi o ok. 6 km. [przypis edytorski]
14
ἄστυ (gr.) – miasto; w Attyce: Ateny, centralna część miasta-państwa (polis) w przeciwieństwie do okolicznych wiosek, portów i innych terenów. [przypis edytorski]
15
gonno (daw.) – strzeliście; por. gonny: śmigły, wybujały, wysoki i prosty. [przypis edytorski]
16
gazdować (reg.) – być gazdą (właścicielem gospodarstwa), gospodarzyć. [przypis edytorski]
17
szykowiec (daw.) – człowiek szykowny, elegant. [przypis edytorski]
18
tromtradrata – człowiek, który krzykliwie, efekciarsko głosi jakieś poglądy lub górnolotne hasła pozbawione treści. [przypis edytorski]
19
Sofokles (496–406 p.n.e.) – jeden z trzech największych tragików greckich. [przypis edytorski]
20
Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) – dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku. [przypis edytorski]
21
Eupolis (ok. 445–ok. 410 p.n.e.) – komediopisarz ateński; jego dzieła zachowały się tylko we fragmentach; istnieje kilka tradycji staroż. co do jego śmierci. [przypis edytorski]
22
Pnyks – wzgórze ateńskie w pobliżu Akropolu, miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]
23
agora – rynek; centralny plac w miastach greckich, na którym koncentrowało się życie polityczne (dysputy, obchody świąt) oraz handel. [przypis edytorski]
24
gimnazjum (łac. gymnasium, z gr. gymnasion: miejsce ćwiczeń) – w staroż. miastach greckich ośrodek ćwiczeń fizycznych i treningu sportowego (por. gimnastyka), złożony z otwartego placu z bieżnią i boiskiem oraz półkrytych i krytych budynków. Gimnazjony, jako popularne miejsca spotkań, stały się również miejscami wykładów, dysput i nauczania. [przypis edytorski]
25
Akropola – dziś popr. w r.m.: Akropol. [przypis edytorski]
26
koszlawy – dziś: koślawy; krzywy, niezgrabny. [przypis edytorski]
27
mob (z ang.) – motłoch, tłuszcza, hałastra. [przypis edytorski]
28
stolec (daw.) – krzesło, tron; por.: stolica. [przypis edytorski]
29
Ananke (mit. gr.) – bogini konieczności, nieuchronności. [przypis edytorski]
30
oszołomny (rzad.) – wprawiający w oszołomienie, oszałamiający. [przypis edytorski]
31
Pluton (gr. Πλούτων; mit. gr.) – określenie boga świata umarłych, Hadesa, pochodzące od wyrazu πλοῦτος:
