z czerwonej, kwadra z białej, karambol – terminy z gry bilardowej o nazwie karambol, rozgrywanej na pokrytym suknem stole, polegającej na uderzaniu kijem w kule (bile). Używane są trzy kule: czerwona, biała i żółta (lub biała z kropką). Celem gry jest uzyskanie przez gracza jak największej liczby zderzeń kul, czyli karamboli (fr.: carambolage: zderzenie). [przypis edytorski]
24
1
marka (daw. teatr.) – jednostka obrachunkowa, wartość pojedynczego udziału w zysku z przedstawienia, na podstawie której obliczano zarobki aktorów. [przypis edytorski]
2
krowienta (teatr.) – początkująca, niezgrabna aktorka, rzadziej aktor. [przypis edytorski]
3
laubzega (z niem. Laubsäge) – cienka piła metalowa do wyrzynania otworów i wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]
4
salopa – długie, wierzchnie okrycie damskie, z rękawami i pelerynką, ocieplane futrem, noszone w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
5
Hrabia Essex – dramat niem. pisarza Heinricha Laubego (1806–1884). [przypis edytorski]
6
pigularz (pot.) – aptekarz. [przypis edytorski]
7
bęben (daw., pot.) – małe dziecko, dzieciak; tu: niedorostek, młokos. [przypis edytorski]
8
kołpaczek – wysoka czapka bez daszka, z futrzanym otokiem. [przypis edytorski]
9
oczów – dziś popr. forma D. lm: oczu. [przypis edytorski]
10
mascota – zgr. od: maskotka (z fr.: mascotte). [przypis edytorski]
11
laubzegowe ramki – wykonane laubzegą, cienką piłką do wyrzynania wykrojów w drewnie. [przypis edytorski]
12
wodewil – komediowe lub farsowe widowisko sceniczne, przeplatane piosenkami i wstawkami baletowymi. [przypis edytorski]
13
apopleksja – wylew krwi do mózgu. [przypis edytorski]
14
dżet – błyszczący czarny kamień ozdobny, czarny paciorek. [przypis edytorski]
15
dżet, jakim był ubrany przód okrywki – dziś raczej: jakim był przystrojony, ozdobiony. [przypis edytorski]
16
okrywka (daw.) – wierzchnie okrycie kobiece. [przypis edytorski]
17
Samson i Dalila (bibl.) – Samson, legendarny bohater wojen Izraelitów z Filistynami, był obdarzony przez Boga nadludzką siłą, działającą dopóki nie strzygł włosów; utracił ją, gdy jego kochanka, Dalila, nakłoniła go do wyjawienia sekretu i podstępnie ścięła mu włosy, gdy spał. [przypis edytorski]
18
ibercjerek (z niem. Überzieher) – lekkie palto. [przypis edytorski]
19
angażman (z fr. engagement) – angaż. [przypis edytorski]
20
watówka (pot.) – kurtka watowana. [przypis edytorski]
21
ausgespielt (niem.) – skończony. [przypis edytorski]
22
almawiwa – kolisty płaszcz męski bez rękawów; od imienia operowego bohatera, hiszp. hr. Almavivy. [przypis edytorski]
23
dubla z czerwonej, kwadra z białej, karambol – terminy z gry bilardowej o nazwie karambol, rozgrywanej na pokrytym suknem stole, polegającej na uderzaniu kijem w kule (bile). Używane są trzy kule: czerwona, biała i żółta (lub biała z kropką). Celem gry jest uzyskanie przez gracza jak największej liczby zderzeń kul, czyli karamboli (fr.: carambolage: zderzenie). [przypis edytorski]
24
fuszer – człowiek, który wykonuje coś niedbale i niefachowo; partacz. [przypis edytorski]
25
sznaps (pot., z niem. Schnaps) – wódka. [przypis edytorski]
26
Messalina, Valeria (ok. 17–40) – trzecia żona rzym. cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków; skazana na śmierć za spisek przeciwko mężowi. [przypis edytorski]
27
benefis – daw.: przedstawienie a. koncert, z którego zyski były przeznaczone dla jednego z artystów; dziś: okolicznościowe przedstawienie a. koncert dla uhonorowania artysty lub zespołu, najczęściej z okazji jubileuszu. [przypis edytorski]
28
litografować – wykonywać odbitki metodą litografii; litografia (z gr. lithos: kamień, graphein: pisać): technika graficzna polegająca na odbijaniu kamiennej matrycy z łupku wapiennego, na której słabym kwasem wytrawiono rysunek, uprzednio naniesiony zatłuszczającą kredką a. farbą. [przypis edytorski]
29
Czuła struna – jednoaktowy wodewil Clairville'a (własc. Louis-François Nicolaïe) (1811–1879) i Lamberta Thibousta (1827–1867). [przypis edytorski]
30
Piosnka wujaszka – jedna z popularnych w 2 poł. XIX w. komedii autorstwa Jana Aleksandra Fredry (1829–1891). [przypis edytorski]
31
Icek zapieczętowany – popularna komedia ze śpiewami autorstwa Aleksandra Ładnowskiego (1815–1891). [przypis edytorski]
32
kandelabr – duży, ozdobny, wieloramienny świecznik stojący. [przypis edytorski]
33
hebes (z łac.) – tępy, ograniczony, tuman. [przypis edytorski]
34
niemożebne (daw.) – niemożliwe. [przypis edytorski]
35
lakiery – zgr. od: lakierki, buty z błyszczącej, lakierowanej skóry. [przypis edytorski]
36
urągowisko – drwienie z kogoś, wyszydzanie. [przypis edytorski]
37
art. dr. – tu skrót od: artysta dramatyczny. [przypis edytorski]
38
blaga – zmyślenie, bujda, kłamstwo. [przypis edytorski]
39
koza (pot.) – areszt, więzienie. [przypis edytorski]
40
zżymnać – tu: niecierpliwie się poruszać, wzdragać się gniewnie. [przypis edytorski]
41
Młynarz i kominiarz – jednoaktowa komedioopera Jana Nepomucena Kamińskiego (1777–1855), adaptacja fr. sztuki, której autorem był Alexis Guignard de Saint-Priest (1805–1851), znana też pt. Kominiarz i młynarz, czyli zawalenie się wieży. [przypis edytorski]
42
Kiernozia – wieś w woj. łódzkim, ok. 20 km od Łowicza. [przypis edytorski]
43
Sudermann, Hermann (1857–1928) – niem. dramaturg i prozaik; utworami scenicznymi (Honor, Gniazdo rodzinne) zdobył wielką popularność i zasłynął jako czołowy a
