Irma ietwat weemoedig, want die dood van haar man is iets wat haar nog baie lank sal bybly. “Maar ek moet sê jy lyk vanoggend self soos ’n vrolike sonstraaltjie, my kind.”
“Ek is bly dat Mams so goed voel,” glimlag Lizelia saam. “Die dokter het dus gelyk gehad: al wat Mams nodig het, is warm sonskyndae. Maar sê my, voel Mams sterk genoeg om my vanoggend op ’n uitstappie te vergesel?”
Lizelia sien opgewonde daarna uit om al Rome se historiese besienswaardighede te besigtig. Sy wil so graag al die kunswerke van die ou meesters gaan bewonder.
Terwyl Lizelia vir haar ’n tweede koppie koffie skink, antwoord haar moeder met ’n mooi, rustige stem: “Ek voel heeltemal uitgerus en sterk genoeg om saam met jou te gaan, my kind. Ek wil trouens self ook graag ’n paar plekke sien …”
Lizelia stel voor dat dit ’n ideale geleentheid is om ’n uitstappie na Tivoli te onderneem. Sy ontbied ’n taxi, en al gou verlustig hulle hulle in die mooi, kunstige vywers in die tuine van Villa d’Este. Die rustige tuine is vir albei soos ’n verkwikkende oase in ’n woestyn van mense, voertuie en geboue.
Hulle bring byna twee uur in die fraai tuine van Villa d’Este deur. Dan gaan hulle na die skilderagtige tuine van Keiser Hadrianus. Hier vertoef hulle baie langer as wat hulle aanvanklik van plan was, en bereik die hotel net betyds vir middagete.
Ná middagete sê Irma dat sy hoofpyn het en maar liewer die res van die middag wil rus. Lizelia besluit om dan maar alleen ’n draai in Villa Borghese te gaan maak, want gister het sy slegs so ver soos Fontana di Trevi gekom.
Lizelia is verbaas toe sy die man met die donkerbril en sy maat in Villa Borghese se park aantref. Sy stap ’n paar tree voor hulle verby en volg dan ’n kronkelpaadjie wat na ’n kerkie toe lei, maar sy bly deurentyd bewus van die aantreklike man met die donkerbril. Sy wonder of hulle elke middag op hierdie manier ontspan. Of is hulle maar die soort wat hulle dae in parke deurbring?
Lizelia neem haar voor om terstond van die man met die donkerbril te vergeet en nooit weer toe te laat dat hy haar beïndruk nie. Sy spits haar gedagtes doelbewus toe op die kerkie wat half in die hoek van die park staan. Ná ’n rukkie staan sy aan die bopunt van ’n mag der menigte trappe wat na die plein toe lei.
Van hier af het sy ’n pragtige uitsig oor ’n groot deel van die stad. Sy staan ’n ruk na die oerwoud van geboue en kyk. Dan merk sy dat die son vinnig besig is om te sak en besef dat dit tyd is om terug hotel toe te gaan.
Irma se hoofpyn het nog nie verbeter toe Lizelia net voor sononder by die hotel kom nie. Toe vergesel sy haar dogter na die eetkamer vir aandete. Die volgende dag word sy nog steeds deur die hoofpyn geteister, en Lizelia is genoodsaak om haar verkenningstog van die stad alleen voort te sit.
“Ek dink dit het tyd geword dat Mams ’n dokter raadpleeg in verband met hierdie vermoeiende hoofpyne, anders kan dit Mams se hele vakansie bederf,” doen Lizelia aan die hand toe haar ma daardie aand aankondig dat sy nie in staat voel om af te gaan eetkamer toe vir aandete nie.
“Ek is seker ek sal môre beter voel,” skerm Irma, maar sy weet dat hierdie hoofpyn haar, soos gewoonlik, ’n paar dae lank sal teister voordat dit verbeter. Maar dit verswyg sy, soos sy dit die afgelope twee maande al verswyg.
Irma voel die volgende dag nog niks beter as die vorige twee dae nie, en Lizelia moet haar verkenningstog maar weer alleen voortsit. Sy stap al met Via Del Babbuine langs. Dit voel amper vir haar of sy in ’n kunsmuseum beland het. Werke en onbekende kunstenaars is in die talle winkelvensters uitgestal, en vir Lizelia is dit duidelik dat baie van hulle nie lank onbekend sal bly nie.
Sy sal voor hulle vertrek na Suid-Afrika hier ’n skildery kom koop, besluit sy toe sy op haar polshorlosie kyk en merk dat sy die ganse oggend voor Via Del Babbuine se winkelvensters verwyl het. Sy besluit om maar eers te gaan kyk hoe dit met haar moeder gesteld is. Dan kan sy haar verkenningstog weer ná middagete voortsit.
Met haar aankoms by die hotel tref sy haar moeder in ’n beswyming op die vloer aan.
Wasbleek van skok kniel sy haastig langs haar ma, voel haar polsslag en sug hardop van verligting toe sy besef dat haar moeder slegs in ’n beswyming verkeer.
Sy sal dadelik ’n dokter moet ontbied, flits dit deur haar verwarde gedagtes. Dan moet sy ook iemand vra om haar te help om haar ma op die bed te kry.
Diep bekommerd kom Lizelia orent om ’n kamermeisie te ontbied. Hierna maak sy gou haar moeder se bed gereed. Sy is nog met hierdie takie besig, toe die kamermeisie haar opwagting maak.
“Help my asseblief om my moeder op die bed te kry,” versoek sy die meisie op Engels, ’n taal wat sy gelukkig darem op ’n manier kan verstaan.
“Dit lyk of die signora ’n dokter nodig het,” stamel die kamermeisie toe hulle Irma eindelik op die bed het.
Lizelia knik, maak haar moeder versigtig met die deken toe en vra bekommerd: “Sal jy asseblief die bestuurder vra om vir my ’n dokter te ontbied, juffrou?”
“Si, si, signorina,” verseker die kamerbediende haar met vriendelike handgebare en verlaat die kamer haastig.
Lizelia is besig om haar moeder se hande en gesig met ’n nat lap af te vee toe die hotelbestuurder aan die kamerdeur klop en die vertrek op haar uitnodiging binnestap.
“Ek het dottore Montesi vir u mamma ontbied,” lig hy haar saaklik in. “Nou kan u vir my sê hoe ek u nog van diens kan wees, signorina.”
Lizelia plaas die nat lap op die bedtafeltjie, trek haar smal skouertjies liggies op en sê met weemoed in haar stem: “U het my reeds oneindig baie gehelp deur die dokter te ontbied, meneer Saragnese. Maar ek vrees ek sal nie ’n woord verstaan wat die dokter sê nie.”
“U hoef u nie oor die dottore te bekommer nie, signorina,” verseker die behulpsame bestuurder haar dadelik. “Die dottore kan baie goed Engels praat.”
Dit voel meteens vir Lizelia of ’n swaar las van haar skouers af is, want sy het die hele tyd gevrees dat sy en die dokter mekaar nie sal kan verstaan nie.
“Ek weet eerlikwaar nie hoe om u vir u vriendelikheid te bedank nie, meneer Saragnese,” sê sy met innige dankbaarheid. “Ek hoop net my moeder is nie ernstig siek nie, want ons het juis Europa toe gekom sodat sy kan aansterk na ’n onlangse siekbed.”
“Ek verstaan, signorina. Ek sal in my kantoor wees indien u my hulp nodig het,” bied die bestuurder behulpsaam aan. Intussen hoop ek dat u mamma gou sal herstel.”
Met hierdie woorde verlaat die bestuurder die vertrek en is Lizelia weer alleen met die bewustelose Irma. Sy het geen benul waarom haar moeder in hierdie toestand verkeer nie. Sy streel saggies met haar hand oor die bewustelose vrou se bleek gelaat en ’n onkeerbare hartseer wel meteens oorweldigend in haar op. Sy voel hoe die trane warm in haar oë opskiet, maar sy vee hulle haastig met die agterkant van haar hand af. Sy besef dat sy haar nie nou aan trane durf oorgee nie, want die dokter kan enige oomblik sy opwagting maak en om haar moeder se ontwil moet sy sterk bly.
Lizelia neem die nat waslap en wil net weer haar moeder se gesig daarmee afvee, toe die middeljarige dokter saggies aanklop, die deur oopstoot en die kamer binnestap.
“Ek is dokter Montesi, en u is natuurlik die pasiënt se dogter?” hoor sy die arts op Engels met ’n swaar Italiaanse aksent vra.
Lizelia knik net, sit die waslap op die bedkassie neer en sê met ’n hartseer stem: “Ek is onuitspreeklik bly dat u so gou gekom het, dokter. Ek voel absoluut magteloos omdat ek nie weet wat om vir my moeder te doen nie. Ek het geen benul wat haar makeer of wat met haar gebeur het nie.”
Terwyl die dokter die pasiënt ondersoek, vra hy Lizelia uit na haar moeder se gesondheidstoestand. Sy vertel hom van die motorongeluk vier maande gelede; dat haar moeder sedert eergister al hoofpyn het en dat sy haar ’n rukkie gelede in hierdie bewustelose toestand op die kamervloer aangetref het. “My moeder het dikwels oor hoofpyn gekla, dokter,” sluit Lizelia af.
Die dokter sukkel byna twintig minute lank vrugteloos om Irma uit haar beswyming