tion>
Liefde sonder hawe
Annelize Morgan
Melodie
1
Sy skrik wakker van harde stemme in die voorhuis. Haar pa se stem kan sy herken, maar sy weet nie wie die ander man is nie. Sy kan ook nie hoor waaroor die argument gaan nie.
Nuuskierig oor wat aan die gang is, glip sy onder die komberse uit. Op haar kaal voetjies loop sy in die smal gang af, maar halfpad voorhuis toe sluit ’n hand oor haar mond sodat sy nie moet gil nie. Sy het nie eens gesien dat haar ma in die donker hoek van die gang staan voordat sy die hand oor haar mond gevoel het nie.
“Sjjjt …” fluister haar ma.
Die deur na die voorhuis staan op ’n skreef oop.
“Ek wil net loer,” fluister Isabeau. En voor haar ma haar kan keer, staan sy met haar oog teen die skreef en kyk.
Haar pa is nie klein van persoon nie, maar die man saam met hom is nog groter. Hy het ’n ruie bos baard en sy hare hang in slierte om sy kop. Sy gesig is bruin gebrand deur die son en daar is ’n blink litteken skuins oor sy wang. Van sy voortande makeer en hy hink as hy loop.
Sy kyk om na haar ma. “Hy’s lelik,” sê sy op fluistertoon.
“Van binne en van buite, Isabeau,” fluister haar ma terug. “Maar hy is ook baie gevaarlik, daarom mag ons nie nou daar ingaan nie.”
Isabeau kyk weer deur die opening, en dan sien sy die swaard aan die man se sy.
“Ek het nie al die pad hierheen gekom vir verskonings en stories nie, Gaston,” sis hy. “Ek kan nie vir altyd wag nie! Ek wil hê wat my toekom!”
Haar pa deins effens terug toe die man dreigend naderkom.
“Jy weet wat gebeur het,” pleit haar pa. “Ek het niks gekry nie … Ek moes vlug vir my lewe. Hoe kan ek aan jou iets gee as ek niks gekry het nie?”
“Jy lieg … ek kan ruik jy lieg. Jy het die vroumens gehad!”
“Sy het in die geveg verdwyn en ek weet nie wat van haar geword het nie! Kyk hoe leef ek, Lorenzo! As ek geld gehad het, sou ek in hierdie armoede geleef het?”
“Jy steek dit weg.”
“Ek het niks! Ek is ’n arm man!” Gaston klink desperaat. “Pedro het die kis met geld gedra.”
“Pedro is dood!”
Gaston staan met sy rug amper teen die deur waaragter Isabeau is.
“Ek weet nie of hy is nie … Ek moes vlug, en ek kon nie teruggaan om te gaan kyk nie.” Sy gewig druk die deur toe en sy kan nie meer sien wat gebeur nie. “Hulle moes die kis met geld weer by hom gevat het … Ek weet nie. Hy het nooit teruggekom na my nie, en ek het aanvaar dat hy met die geld verdwyn het.”
Isabeau hoor ’n geskuifel van voete, ’n gestamp teen die deur en ’n stoel wat omval. Dan roep haar pa uit: “Wag! Wag!”
“Het jy nog iets te sê?” wil Lorenzo weet.
“Gee my drie maande kans … Ek sal iets vir jou probeer bymekaarkry.”
Daar is ’n paar sekondes stilte en dan bulder Lorenzo: “Jy gaan weer weghardloop! Dis wat jy elke keer doen!”
“Ek sal nie, ek sweer ek sal nie! Ek sal probeer uitvind wat van Pedro en die kis geld geword het.”
Isabeau hoor hoe haar pa na sy asem snak en hoe hy op die vloer neerval. Haar ma se hand druk net betyds oor haar mond toe sy gil.
“Issi, asseblief … Hy sal nou weggaan en dan kan ons gaan kyk wat gebeur het,” fluister haar ma in haar oor.
Sy klou aan haar ma vas en probeer hard om nie te huil nie. In die hele sewe jaar van haar bestaan was sy nog nooit so ontsteld nie. Haar pa is vir haar alles in die lewe. Vir haar ma is sy baie, baie lief, maar as sy haar pa moet verloor, sal sy nie meer ’n anker hê nie.
“Ek sal my geld kry, al is dit die laaste ding wat ek doen! Ek het agt jaar lank daarvoor in die tronk gesit,” skreeu Lorenzo.
Hulle hoor sy swaar voetstappe in die vertrek langsaan. Die buitedeur klap toe.
Isabeau hardloop na die venster om te sien of die aaklige man al weg is. Hy loop hinkend in die pad af. Dis veilig om te gaan kyk hoe dit met haar pa gaan.
Hy het teen die deur geval en sy en haar ma moet al hulle krag inspan om die deur oop te forseer.
“Goddank, hy leef,” sê haar ma toe sy by hom buk.
Hulle sleep hom tot op die bed, en Isabeau se hart slaan ’n slag oor van blydskap toe hy kreun. Daar is nie veel wat sy kan doen om te help nie, en sy bly net op die stoel langs die bed sit en kyk hoe haar ma sukkel om haar pa te laat bykom. Die wond aan sy kop het sy klaar verbind, maar hy kom nie by nie.
Sy moes uiteindelik op die stoel aan die slaap geraak het, want sy skrik wakker van haar ouers se stemme.
“Ek sal vir Isabeau moet sê … Sy móét weet, Lizette.” Haar pa se stem klink angstig.
“Nie nou nie, my man. Jy kan dit môre doen. Sy het die hele tyd langs jou bed gewaak en nou sit sy en slaap. Los dit alles vir môre. Lorenzo sal nie môre terugkom nie.”
Isabeau sit regop en vryf die vaak uit haar oë. “Wat wil Pappa vir my vertel?”
Haar ma lag kopskuddend. “Môre, liefie, jy kan dit alles môre hoor.”
Daarmee moet Isabeau maar vir lief neem, en toelaat dat haar ma haar terug na haar bedjie neem. Reeds op pad droomland toe hoor sy nog vaagweg haar ouers praat, maar sy kan nie meer uitmaak wat hulle sê nie.
Eers toe die son die volgende oggend al hoog in die hemel sit, neem haar pa haar na die agterkant van die huis. Haar ma stap saam met hulle.
Hy kyk eers goed om hulle rond of enigeen hulle dophou, en dan wys hy vir haar sy wegsteekplek onder ’n groot, plat klip teen die huisie. Die grond word eers sorgvuldig uitgekrap en dan haal hy ’n oliekleedjie uit waarin ’n kleinerige voorwerp toegedraai is. Versigtig maak hy dit oop. Op sy hand lê ’n klein kissie, platterig en van hout, met baie mooi inlegsels van ivoor.
“Maak dit oop dat jy kan weet wat dit is, Issi,” sê hy.
Die dekseltjie lig maklik. Sy snak na haar asem toe sy die halssnoer sien. Smaragde van alle groottes is geset in ’n ingewikkelde ontwerp van goud. Daar is ook ’n brief by, maar sy kan nie lees nie.
“Hoekom verkoop Pappa dit nie?” vra sy.
“Omdat dit nie aan my behoort nie.”
Sy verstaan nie. “Nou wie s’n is dit dan?”
“As ek nie meer daar is nie, Isabeau, moet jy en Mamma hierdie kissie gaan gee vir die graaf De Touraine. Hy woon in die Kaap de Goede Hoop.”
“Maar hoekom?”
“Dit behoort aan iemand wat hy goed ken.” Gaston vee met sy hand oor sy gesig asof hy baie moeg is. “Hy sal baie bly wees om dit te kry.”
Hy maak die kissie toe en sit dit terug in die wegsteekplek. Haar ma glimlag net toe sy na haar kyk, maar Isabeau verstaan niks van wat hier aangaan nie. Hulle leef in armoede, en tog wil haar pa nie hierdie waardevolle halssnoer verkoop sodat hulle beter kan leef nie.
Oor een ding is sy egter doodseker, en dis dat hulle weer gaan trek. In die sewe jaar van haar bestaan het hulle al elf keer getrek, en ’n hele paar keer het dit te doene gehad met iemand wat haar pa besoek het in die middel van die nag. Hierdie is die eerste keer dat sy gesien het hoe die man lyk, maar miskien was dit nie elke keer dieselfde man nie. Al wat sy weet, is dat as iemand haar pa diep in die nag besoek het, gaan hulle weer trek.
Haar raaiskoot was in die kol. Dieselfde dag nog begin haar ma die huisie skoonmaak en die goed daarin sorteer. Isabeau help haar.
“Hoekom trek ons weer, Mamá?”
Lizette gaan sit op ’n stoel en begin