kop en Isa glimlag stadig vir hom. Sy verstaan hulle! Dit is haar taal wat hulle praat!
Sy wil vorentoe beweeg, maar Nina ruk haar terug.
“Ek sal met hulle praat, Ma-Nina. Ek verstaan hulle nog. Ek dink nie hulle wil ons kwaad aandoen nie.” Nina laat haar onwillig vorentoe gaan.
“Wag, dit lyk vir my sy wil van die krale hê,” sê Pieter opgewonde.
“Jantjie, praat weer jou taal met hulle. Dalk was hulle netnou net te verskrik. Die taal wat hulle twee praat, klink baie soos joune.”
Jantjie probeer weer, maar dit maak geen indruk op die twee vroue nie.
Isa hou haar hande uit en Pieter sit van die helderkleurige krale daarin.
“Mooi!” sê Isa en kyk op in Gerrit se verbaasde oë.
“Wat sê sy?” vra Pieter verbaas.
“Ek kan nou sweer sy het gesê ‘mooi’,” sê Gerrit.
Isa gee die krale vir Pieter terug en druk met haar hand voor haar bors.
“Isa . . . My . . . naam . . . Isa.” Sy praat stadig en afgemete en glimlag dan selfvoldaan toe haar stem vir haarself heeltemal goed klink in haar eie taal.
As die hemel nou op hul koppe geval het, kon hulle nie meer verbaas gewees het nie.
“Liewe aarde!” sê Gerrit stomgeslaan. “Die meisiekind praat Hollands!”
Gerrit wil haar aan die arm vat, maar onmiddellik is Nina by en Gerrit laat sak sy hand. Hy gaan sit dan op die sand en beduie vir hulle om ook te sit.
Die ander kom sak ook stil op die grond neer en hulle vorm ’n geslote kring. Die ou vrou kom sit styf teen Isa en sit haar arm skuins oor Isa se skoot asof sy haar so wil beskerm.
Gerrit voel tot in sy tone lam van skok. Waar op aarde kom hierdie meisie vandaan?
“My . . . naam is . . . Isa . . . Joune . . .?” vra sy stadig en versigtig. Isa moet konsentreer op elke woord wat sy sê. Dit voel asof sy van voor af moet leer om in haar eie taal te dink.
Gerrit skud sy kop ongelowig en Pieter druk maar teen sy eie bors.
“Ek is Pieter van Reenen en dit is my neef Gerrit van Reenen. Ons is besig met ’n ontdekkingstog van hierdie land. Ons is op pad na die Kaap de Goede Hoop.” Hy praat ook stadig en afgemete.
“Kaap . . . de . . . Goede Hoop?” Sy glimlag breed. “Ek . . . was . . . ook op pad . . . daarheen.” Dit gaan makliker hoe meer sy praat.
“Wanneer was dit?” Gerrit het darem ook nou al sy stem teruggekry.
“Omtrent . . . ses . . . ja, ses jaar gelede.” Isa dink eers ’n rukkie oor haar volgende woorde. “Ons . . . was op pad na die Kaap. Ons . . .” Aanvanklik stadig en soekend na woorde, maar algaande vinniger vertel Isa vir hulle in ’n paar sinne haar hele lewensgeskiedenis.
Toe Isa klaar is, kyk Gerrit met heelwat meer respek na die ou plooigesiggie langs haar. “Is dit die een wat jou op die strand gekry het?” vra hy en beduie na Nina.
“Ja, dit is my Ma-Nina. Ek het al die jare in die weeshuis nie soveel liefde gekry soos by haar nie. Sy dink ek is die kind wat die gode vir haar gegee het. Sy het nooit haar eie kinders gehad nie.” Isa vee liefdevol oor Nina se vuil wang, en Nina se hand vang hare stewig vas en druk dit teen haar bors.
“Wat sê hulle alles, kind?” vra sy angstig vir Isa.
Isa verduidelik kortliks dat hulle net hier deurreis en op pad is na die suide toe.
“Het jy vir hulle gesê dat ek jou net vir hulle kom wys het en dat ek mooi na jou gekyk het?” vra Nina angstig.
“Wat sê sy?” vra Gerrit nuuskierig.
“Kara, een van ons mense, het so ’n week gelede berig dat julle aan die kom is. Ma-Nina glo dat julle ook van die gode is. Sy dink ek is ’n kind van die gode omdat ek uit die see gekom het. Sy dink julle het kom kyk of sy goed na my kyk en julle wil weet hoe dit met my gaan. Sy het my nou net vir julle kom wys.”
Gerrit en Pieter kyk met groot respek na die bruin gesiggie wat hulle so angstig dophou.
“Sê vir haar sy het baie mooi na jou gekyk en ons is baie tevrede.” Gerrit glimlag vir Nina.
Isa knik dankbaar toe sy sien hoe die angstigheid uit die ou gesiggie verdwyn. Dan trek die plooie oop en steek die geel tandjies uit terwyl sy breed glimlag.
“Dankie,” sê Isa sag vir Gerrit, en druk haar kop liefdevol teen Nina se arm. “Ek het probeer verduidelik dat ek nie van die gode is nie, maar sy wil niks daarvan hoor nie. Sy maak my stil. Sy is bang dat die gode dit as oneerbiedig sal beskou.”
“Isa,” en Nina trek aan haar arm, “sê vir hulle dat ek jou aan Gao as vrou gegee het. Vra vir hulle of hulle tevrede is.”
Isa frons en Gerrit en Pieter is nou openlik nuuskierig. “Wat sê sy?”
Isa tolk verleë en Gerrit frons hewig. “Wie is Gao?” vra hy dan en Nina kyk bekommerd na hom.
“Hy is ook ’n Ouni, maar net van ’n ander familiegroep. Hierdie tyd van die jaar kom haal die mans vir hulle vroue by die ander groepe en betaal dan met bokke vir hulle. Gao wou my verlede jaar al gekoop het, maar Ma-Nina het gesê ek is nog te jonk. Hy moes wag tot hierdie jaar.”
Nina kyk angstig na Gerrit. Hoe dieper sy frons word, hoe benouder voel sy.
“Maar jy kan tog nie met een van hulle trou nie!” sê Gerrit. “Of wil jy? Ons sal vir die goewerneur in die Kaap van jou sê, en wanneer hulle weer ’n boot in hierdie rigting stuur, sal iemand jou kom soek. Maar dit sal nie voor volgende jaar kan wees nie. Jy . . . hoort tussen jou eie mense.”
Isa se oë is groot en baie eerlik toe sy hom stil aankyk.
“Ek . . . weet nie. Ek het net nog altyd die gevoel dat ek nie met een van hierdie mans wil trou nie. Ek het deur die jare altyd gehoop hier kom iemand wat my kan terugvat na my eie soort toe. Later jare het die hoop gesterf . . .”
Gerrit skud sy kop heftig. “Jy kan nie met Gao trou nie!”
Nina sit vorentoe. “Wil hy nie hê jy moet met Gao trou nie, kind?” vra sy dan bekommerd. Isa knik liggies bevestigend en Nina sit terug op haar hurke en staar peinsend voor haar uit. “Dan moet hulle jou nou terugvat. Gao sal jou kom opeis en ek sal my woord moet hou. Sê vir hom dit is goed, maar dan moet hulle jou nou saamvat.”
“Wat sê sy?” vra Pieter nuuskierig toe hy sien hoe vasberade sy is en hoe ongemaklik Isa voel.
Isa tolk vir hulle en Pieter en Gerrit kyk magteloos na mekaar. Hulle besef die waarheid van Nina se woorde. As hulle Isa van so ’n huwelik wil red, sal hulle haar moet saamneem.
Nina staan op en dadelik is Isa langs haar. Gerrit en Pieter staan ook maar op. Nina steek haar hand na Gerrit uit, maar toe hy haar verbaas aankyk, vat sy sy hand en dan vat sy Isa se hand en sit haar hand in Gerrit s’n. Haar plooierige hand sluit bo-oor Gerrit se grote en dan kyk sy afwagtend na Pieter. Pieter staan nog effens verdwaas, maar Nina beduie vir hom om sy hand bo-op hare te sit en gedwee doen hy dit maar.
“Sy is nou joune. Jy moet baie mooi na haar kyk. Sy . . . was ’n baie goeie dogter en sal . . . goed wees vir jou.” Nina se stem is plegtig en twee blink trane rol oor die vuil wange.
“Maar, Ma-Nina, ek wil liewer by jou bly. Jy is oud. Wie gaan na jou kyk?” pleit Isa.
“Wat sê sy?” vra Gerrit vir Isa en kyk na die hopie saamgevoude hande.
“Ek dink sy het nou net vir jou hierdie meisie present gegee,” sê Pieter en sy stem is sag terwyl hy na Gerrit se verbaasde gesig kyk.
Asof Nina werklik Pieter se woorde kan verstaan, knik sy en glimlag breed vir hom.
Isa is skielik skaam vir hierdie groot man met sy swart baard. Sy span haar gedagtes in om te probeer