Die saak word uitgestel, maar Wayne moet in aanhouding bly.
Een na die ander verskyn hulle. Gert Julies. Sidney Lackay. Aanranding. Diefstal. Dronkbestuur. Die meeste van hulle pleit onskuldig.
Later verdaag die hof. Ons stap weer buitetoe. Wayne se ma staan op die sypaadjie voor die gebou en wag vir die gevangenismense om hom uit te bring. Sy sit die blikkie Appletiser in een van die twee plastieksakke.
Ke-klieng, ke-klieng, weerklink dit uit die portaal. Wayne kom by die deur uit. Hulle kyk woordeloos na mekaar, ma en seun. Sy tree vorentoe, na haar kind toe, maar een van die bewaarders keer haar voor: Sy mag nie by die hof vir hom iets gee nie.
Sy bly met die twee plastieksakke in die hand staan terwyl hy agter in die gevangenisdiensbakkie klim.
“Ai,” sê sy vir niemand in die besonder nie toe die bakkie wegry. “As ek darem net vir hom ’n sappie kon gegee het.”
Operasie Savanna
Ek sit in die Wimpy op Vredenburg en drink koffie. By die tafel langsaan bestel ’n ouerige vrou ’n sunrise breakfast. Sy sit alleen.
“Sunny side up,” sê sy vir die kelnerin.
Op haar kop is ’n papperige pers hoedjie en by die laphandsak wat langs haar op die bankie lê, steek ’n sonneblom uit – ’n enkele vars sonneblom aan ’n lang stingel. Sy leun vorentoe en wikkel ’n sakkie suiker tussen die ander uit in die wit bakkie voor haar.
’n Hele ruk bekyk sy die sakkie, asof sy soek na daardie trooswoorde wat eens op die suikersakkies in die Wimpy was.
Sy sit die sakkie weer neer en kyk na my.
“Verskoon my, Meneer.” Om haar oë is donker kringe. “Het jy dalk vir my ’n pen?”
Ek skud my kop. Nee, jammer.
Sy lig haar arm en waai in die kelnerin se rigting, maar die kelnerin is by ’n ander tafel besig. Sy kyk weer na my en wys na die selfoon by my op die tafeltjie. “Het daai foon van jou ’n calculator in?” Haar stem is sag. “Kan jy miskien vir my kyk hoeveel is … ?” Sy vat na die handsak langs haar, trek die sonneblom aan sy steel uit die handsak, sit dit op die bank neer. Sy krap en krap in die handsak en haal later ’n ou blou ID-boekie en ’n paar los foto’s uit. Die foto’s lyk na regte ou kiekies wat nog met ’n Kodak Instamatic-kamera geneem kon gewees het.
Die ID-boekie bewe in haar hande. Sy blaai dit oop en kyk weer na my. “Kan jy dalk vir my uitwerk hoeveel is 2014 minus 1978? Asseblief, Meneer.”
Ek lig my selfoon, druk die knoppies en gee vir haar die antwoord: 36.
Die ID-boekie val uit haar hand, tot op haar skoot, tot op die vloer. Ek kom orent en tel dit vir haar op. Sy tel van die kiekies op die tafel op. Dit bewe in haar hand. Sy gee dit vir my toe ek die boekie vir haar gee.
Op die kiekie sit ’n jong man in ’n tent iewers in die veld, kaal bolyf, stewels, bruin weermagbroek, boshoed. Om sy nek hang ’n ammunisieband. Op sy skoot rus ’n Bren-masjiengeweer. Buite in die straat druk iemand ’n motor se toeter.
Ek kan skaars hoor toe sy weer langs my praat: “Hulle het hom vandag presies ses en dertig jaar gelede in Angola doodgeskiet.”
Ons sit skaars by die tafeltjie in die Blue Whale toe piep Hennie se selfoon. Dis ’n SMS van iemand af.
“Ek antwoord net gou,” sê hy. “Jammer.”
Sy duim wip oor die selfoon se knoppies.
Ons was goeie vriende op skool, maar ons sien mekaar nou maar min, ek en Hennie. Vandat hy bevordering gekry het by die IT-maatskappy waarvoor hy werk, reis hy dikwels oorsee, veral China toe.
Hy laat sak die selfoon weer.
“Ek sien jy’t nog ’n paraffienmodel.” Hy beduie na my ou BlackBerry langs my op die tafel.
“Ek’t hierdie een nou vir my in Hongkong gekoop. Samsung Galaxy. State of the art. Dis amazing wat hierdie dingetjie als kan doen.” Hy druk ’n paar knoppies, toe hou hy die selfoon naby sy mond, en sê hard: “Hallo, Galaxy.” Hy draai die selfoon se gesig in my rigting. “Vra vir hom enige vraag. In Engels.”
“Enigiets?”
“Enigiets,” antwoord Hennie.
“What is the purpose of life?” vra ek met my mond naby aan die Galaxy.
“Jy bly maar ’n grapgat, nè?” Hennie laat sak die foon sonder om te lag. “Vra hom ’n ordentlike vraag, man. Vra hom wie is die president van Amerika.” Hy hou die foon weer naby my mond.
“Who is the president of America?” vra ek.
Ons wag ’n rukkie, toe weerklink ’n blikkerige stem uit die Galaxy se smal lyf: “Barack Obama is the president of the United States of America.”
Hennie glimlag en sit die foon langs sy kleinbordjie neer.
“Hoe gaan dit met jou?” vra ek.
“Nee, goed,” sê hy. “Goed. Net besig. En met jou?”
“Goed. Goed.”
“Ek’s bly. Ek’s bly.”
’n Kelner kom sit voor ons elkeen ’n spyskaart neer.
“Hoor jy nog van die ander?” vra ek.
“Nee, nie eintlik nie.”
“Ek het nou die dag ’n spanfoto van ons vierde rugbyspan ontdek.”
“Jy moet dit op Facebook sit. Ek hou van die goedjies wat jy op Facebook sit.” Sy selfoon maak weer ’n piepgeluid. “Jammer, man.” Hy lig die foon op en kyk na die skermpie. “Dis ’n WeChat van my meisiekind af.”
“WeChat? Wat’s dit?”
“Ken jy nie WeChat nie?” Hy druk ’n paar knoppies, toe kom sy dogter – sy is op universiteit – se stem uit die Galaxy: “Hi, Pappa. Thanks vir die geld. Hoop dit gaan orraait. Ba-bye.”
Hy sit die foon weer langs hom neer. “Ek kry die arme kind jammer,” sê hy.
“Hoekom?” vra ek.
“Het jy nie gehoor nie?”
“Nee. Wat?”
“Ek en haar ma gaan skei.” Hy kyk my vlugtig in die oë. “Die laaste twee jaar was ’n nagmerrie. Ons praat die hele tyd by mekaar verby.”
Hy trek die spyskaart nader. “Ons moet seker bestel, nè?” Hy blaai die spyskaart oop. “Ek wonder hoe is hulle vis.”
Flash mob
In die verte is ’n bondel karre. Dis ’n ongeluk, weet jy dadelik.
’n Vragmotor, ’n tamaaie Freightliner, lê op sy sy op die skouer van die pad. Daar is twee polisiebakkies en ’n Opel van die verkeersdiens by. Die ander karre is aan die ou kant: ’n blou Colt Galant met een geel modderskerm, ’n Chev 4.1, ’n Nissan 1400-bakkie.
Oral staan mense rond. Dis so vyf kilometer duskant Leeu-Gamka op die N1. Ek hou stil. Op die vragmotor was ’n vrag bier – Windhoek Lager. Die botteltjies blom groen tussen die vaal bossies, maar die mense kan nie daarby uitkom nie, want die polisie het die vragmotor