moet nou maar opsnork. Ek voel so skuldig as ek aan my twee boeties dink. Ek het aangebied om terug te gaan plaas toe en vir hulle te sorg, maar Michael wil niks daarvan weet nie. Hy sê hulle kom heeltemal goed reg; maar tante weet hoe dit gaan waar net mansmense in die huis is. Michael adverteer nog vir ’n huishoudster, maar tot dusver kon hy nog nie een na sy sin kry nie. Hy is maar ’n moeilike man om tevrede te stel.”
“Soos ek hom opgesom het uit jou beskrywings in die verlede, is dit nie dat hy so ’n moeilike mens is nie, Lettie-kind. Hy weet net wat hy wil hê, en is met niks minder tevrede nie. Ek hou van so ’n man.”
Lettie glimlag. “Sodra ek ’n kansie kry om weg te breek Duiwelskloof toe, moet tant Miemie saamkom, asseblief. Ek wil so graag hê u moet hulle ontmoet, en hulle ken u ook nou al so goed deur my briewe dat Johan gereeld groete vir u stuur!”
“Ek sal graag wil saamgaan, kind. Baie dankie. Dis mos mý ou wêreld daardie. Ek sal my gedagtes ook laat gaan. Dalk kan ek aan iemand dink wat jou broers ’n paar weke kan uithelp totdat tant Anna weer gesond is.”
“Dit sal wonderlik wees, tante. Veral ter wille van Johan. Dit moet swaar genoeg wees om aan ’n rolstoel vasgekluister te wees, maar om dan nog niemand te hê om mee te gesels nie …”
“Sal hy nooit weer kan loop nie, Lettie?”
“Nee, tante. Die polio-aanval was te kwaai. Maar andersins is hy ’n vrolike, opgeruimde mens.”
“Ja, my kind. Ons huil so dikwels oor nietighede. As ons net om ons wil rondkyk …”
Dieselfde gedagte lê vlak in tant Miemie se gemoed toe Marista daardie aand skielik in haar woonsteldeur verskyn. Hoewel die jong meisie haar so ongeërg moontlik probeer voordoen, sien die oë wat met innige deernis en ’n hart vol liefde na haar kyk al die seer en ontnugtering in die jong hart, só ongewoond aan teleurstelling. Marista het tot op hierdie dag kwalik ’n oomblik van hartseer of swaarkry geken. Sy was ’n geliefde enigste kind en selfs ná haar ouers se dood was die lewe nog gelykmatig, vol sukses, sonder kommer. Maar skielik het hierdie veilige kokon om haar gebars …
Marista weet dadelik toe sy nader stap dat haar ouma bewus is van vandag se gebeure. Lettie het haar vertel. Sy voel dankbaar daaroor. Nou hoef sy tog nie al die pynlike en vir haar so vernederende besonderhede op te haal nie.
“Naand, Ouma.”
“Naand, kind. Kom binne. Hoe gaan dit?”
“Goed, dankie.” Trots word die kop omhoog gehou, die blou oë kyk moedig terug.
Tant Miemie sug, aarsel eers en steek dan haar hand uit en wink na die voetstoeltjie by haar voete. “Kom sit hier by my, Miempie.”
’n Oomblik lank is dit stil, baie stil in die vertrek. Miempie … die troetelnaampie van haar kinderdae.
Sy stap vinnig vorentoe, sak op die stoeltjie neer en laat haar kop op die ou knieë rus, voel die ou hand bewerig strelend oor die blonde kapsel gaan. Maar nou maak dit nie saak dat die duur kapsel verrinneweer word nie.
“Jy moet ’n ruk wegkom, my kind.”
“Waarheen?” Die vraag is gedemp, sonder veel belangstelling. Sy ken geen ander lewe nie.
Die ou dame se oë vernou peinsend. Hoekom nie? Ja, hoekom nie?
“Ek dink ek weet waarheen jy moet gaan. Dit sal net die regte plek vir jou wees. Ja, hoe meer ek daaroor dink … Dis net die plek vir jou, Miempie. Duiwelskloof … dís waarheen jy moet gaan.”
2
Marista kyk vinnig na haar ouma op. Dan frons sy verward.
“Duiwelskloof? Waar is dit? Ek het al êrens daardie naam gehoor …”
“Natuurlik. By Lettie.”
Marista se blou oë rek nog groter. “Ouma bedoel … bedoel die pláás Duiwelskloof waar Lettie se twee broers bly?” Sy skud haar kop. “Wat moet ek dáár gaan maak?”
“Jy moet vir hulle gaan huishou en geselskap wees vir Johan, die jongste een wat verlam is weens polio.”
“Ouma!” Marista lyk opreg geskok, maar haar ouma klink heel ingenome met dié puik ingewing, en sy laat haar nie van stryk bring nie.
“Dis net die ideale plek vir jou. Dis ver van die stad af, in ’n omgewing waar jy nog nooit was nie, dis stil en rustig en weg van alle gejaagdheid. Daar sal jy jouself weer kan vind, my kind. Jy is nou verward en bang, nie waar nie, Miempie? Miskien het jy en Wouter self ook ’n bietjie perspektief verloor. Jul lewens het in ’n vaste groef geraak deur die jare. Dis tyd dat julle dinge en die toekoms ’n slag goed beskou. Daar is geen beter plek op hierdie aarde om dit te doen, myns insiens, as op die wye velde van Duiwelskloof nie.”
Marista bly skepties. Sy is eintlik openlik onwillig. Ouma is bepaald die kluts ietwat kwyt. Sý, Marista … ’n huishoudster!
“Maar huishou, Ouma! Ek weet daar niks van af nie, totaal niks!”
“Juis. Daarom kan jy sommer daar gaan leer. Jy weet nie eens hoe om rys te kook nie, en dan is jy nogal verloof! Elke vrou behoort darem die grondbeginsels van huishouding te ken voordat sy haar in die huwelik begeef.”
Marista weet nie of sy moet lag of huil nie. Dis op die punt van haar tong om haar ouma te vertel dat sy nie meer verloof is nie; dat sy self netnou voordat sy hierheen gekom het, Wouter Malan se ring van haar vinger getrek en versigtig in die ringdosie teruggesit het – sonder dat sy seker was of sy dit vir hom gaan teruggee of nie. Sy gee nou ’n kortaf, hulpelose laggie.
“Nee, werklik, Ouma, dis buite die kwessie. Dis … belaglik! Ouma, asseblief, ek weet u bedoel dit goed, u wil my graag help, maar …”
“Maar jy is te veel van ’n lafaard om die uitdaging te aanvaar, nè, Marista?” Die ou dame se stem klink skielik ongewoon streng, en Marista kyk verslae terug.
“Ouma, ek wíl weggaan. Ek sál ’n rukkie weggaan, maar … ek kan mos maar êrens gaan kuier totdat ek duidelikheid gekry het. Hoekom moet ek nou juis na ’n eensame plaas gaan en dan nogal as huishoudster?”
“En wat sal jy op ’n vreemde plek alleen gaan maak? Net daar op ’n hoop gaan sit en krepeer van selfbejammering? Ledigheid is die duiwel se oorkussing, kind,” waarsku sy ernstig. Sy sien die vertwyfeling op die mooi gelaat en skielik versag haar stem weer. “Miempie, die grootste fout wat enige mens kan begaan wanneer hy of sy ’n swaar teleurstelling in die lewe ondervind, is om na ’n eensame, onbekende plek te vlug en die wonde daar te sit en vertroetel. Nee, kindjie. Die beste manier om so gou en goed moontlik oor so iets te kom, is om besig te bly, só besig dat jy nie tyd het en die duiwel ook geen kans bied om jou allerhande dinge wys te maak nie. Dan sien jy skielik op ’n dag dat die prentjie weer in die regte perspektief geskuif het, dat jy nugter daarna kan kyk en kalm tot ’n besluit kan kom. Het jy al met Wouter gepraat?”
“Nee.” Sy laat haar ooglede sak. “Ek … ek het nie die moed om hom … daarna uit te vra nie, Ouma! Die ergste is dat ek nie weet of die stories werklik waar is nie. Ek voel aan die een kant so gemeen dat ek my aan die uitlatings van mense steur wat …”
“Wat soms meer weet en raaksien omdat hulle buitekant staan,” vul tant Miemie aan. “Ek bedoel nie daarmee dat ek sommer onvoorwaardelik aanvaar Wouter is besig om jou agter jou rug te verkul nie. Dit sal nie regverdig teenoor die man wees nie. Maar die feit … Wouter is ook maar net ’n mansmens, Marista. Moenie ’n fout begaan nie. O, ek weet hy ken sy maniere en etiket op die punte van sy vingers, maar trek maar daardie byderwetse klere en bont dasse en gekleurde hemde van hom uit, dan het jy maar net nog ’n mansmens en niks meer nie. As hy dan rondloop, is dit ook nie net sy skuld nie. Jy dra dan net soveel skuld daaraan …”
“Ek?” Sy kyk haar ouma geskok aan, maar sy onthou op hierdie oomblik dat daardie selfde vermoede al vanmiddag by haar opgekom het.
“Ja, Miempie, jý. Kom, dis hoekom ek so graag wil hê jy moet ’n rukkie na my ou wêreld gaan. Daar vind ’n