“Kom ons gaan asseblief net in.” Talitha bedoel goed, maar die idee dat die skenker ’n ma kan wees, is te veel. “Hoe minder ek van haar weet, hoe beter.”
“Oh my word, dis Grand Central,” sê Talitha toe die hospitaalskuifdeure agter hulle toegaan. “Moet jy hier voor inboek?”
“Nee, Deirdre het gevra dat ek SMS, dan kom haal iemand van die eenheid my.”
“Stuur van die kafeteria af, toe, ek wil koffie en ’n broodjie koop.”
“Wil jy nie maar huis toe gaan nie? Jy’t nie eens aandete gehad nie. Die susters gaan jou buitendien uitjaag terwyl hulle my opneem.”
“Is jy gerook?” Talitha trek haar aan die pols saam. “Wie gaan na jou ma-hulle kyk? Wanneer jy eendag besluit om hulle te laat kom, bygesê.”
“Dankie, Tallie. Vir alles.”
“Moenie eens daaraan dink om te tjank nie.”
“Hoe ken jy my?” Maar die hospitaalvoorportaal verdof. Hoe sê sy vir haar vriendin sy is lief vir haar? Vir Ma-hulle? Dis ’n groot operasie …
Sy bots byna teen Talitha toe dié voor die kafeteriadeur vassteek.
“Mienke, kyk.”
Twee mans en ’n dogtertjie met blonde kurktrekkerkrulle kom aangestap. Die korter man is van kop tot tone in wit geklee, die lange dra ’n denimbaadjie en ’n pet wat laag oor sy voorkop getrek is. Sy sonbril is so donker, dis ’n wonderwerk dat hy nie in goed vasloop nie. Hoekom lyk hy so effe bekend?
“Bruno.” Talitha se elmboog pomp haar in die ribbes. “Franco Greeff.”
Inderdaad. Die mondering kamoefleer sy oë, maar sy beenstruktuur is onmiskenbaar. Toe hy opkyk, laat sak sy gou haar blik. Sy het genoeg ure in hospitale deurgebring om skok te herken wanneer sy dit sien.
“Staan eenkant dat hulle kan verbykom,” beveel sy Tallie onderlangs. “En maak toe jou mond voor jy oor jou kakebeen val.”
Die drietal is egter in ’n wêreld van hul eie: die mans diep in gesprek, die dogtertjie ’n entjie vooruit by emmers blomme. “Kyk, Pappa.” Water drup van die angeliere op die vloer. “Kan ons vir Mamma koop?”
Greeff sit die ruiker terug en neem haar hand. “Sy mag nie blomme in haar kamer hê nie, Audrey.”
Audrey? Volwasse naam vir so ’n tingerige dingetjie.
Die ander man praat onverstoord verder, hard genoeg dat die hele kafeteria kan hoor. Sy beringde hande gesels saam: “Jy’s in denial, jy kan nie nugter dink nie. Dis hoekom Sherry ’n living will het, om namens haar te praat.”
“Nie so eenvoudig nie, Zander.”
“I love her to pieces too. Hel, ek sou voor ’n trein inspring as dit haar kon terugbring. Maar jy’t gehoor wat die dokters sê, sy gaan nie wakker word nie.”
“Dokters maak foute.”
“Ons het ’n second opinion gekry. Teken die vorms, Fran, dat iets goeds hieruit kom.”
Mienke voel soos ’n voyeur, tog kan sy haar met die beste wil in die wêreld nie wegskeur nie.
Greeff haal sy donkerbril af, vryf oor sy oë, en druk dit terug op sy neusbrug. Vinnig, maar nie voor sy spore van onlangse trane opmerk nie. Haar derms knoop soos altyd wanneer sy ’n man sien huil. Dis seksisties, sy weet, en die oorplantingspan se sielkundige het al hoeveel keer vir haar gesê trane is ’n teken van krag eerder as swakheid. Maar haar pa het emosionele beheer tot ’n kunsvorm verfyn, en syself kan ’n spens volpak met haar ingelegde gevoelens.
“Ons gee dit vier-en-twintig uur,” sê die akteur.
“En as haar organe intussen hulle sell-by date bereik? Sorry, darling, ek praat nou reguit, maar sy sou wou gehad het ons moet die masjiene afsit.”
Mienke sidder. Wie is hierdie Zander-vent? Wat gee hom die reg om soveel druk op ’n verslae man te sit?
“Dra my, Pappa.”
Die trio kom voor hulle tot stilstand sodat Greeff die kleintjie op sy heup kan hys. Foei tog, hoeveel sou sy verstaan?
Mienke wens sy kon die afgelope vyf minute uit haar breinselle vee. Sy draai weg, maar ’n blerts rooi trek haar aandag. ’n Speelding. Die dogtertjie het dit by die blomme agtergelaat. “Wag,” roep sy agterna, “julle’t iets vergeet.”
Audrey loer oor haar pa se skouer, maak haar vingers oop en toe. “My eend.”
Die houtspeelding het beter dae geken. Plek-plek dop die verf af, en tandemerke – ’n hond s’n? – ontsier die eens geel snawel. Maar liefde is blind, want Audrey gee die eend ’n klapsoen.
Greeff slaak ’n sug van verligting. “Dankie, jy’s ’n life-saver. Sou ’n ramp gewees het as ons Eend vergeet het.” Sy glimlag lyk meer soos ’n pyntrek.
“Plesier.” Haar borskas kramp. “Enne … sterkte.”
Sy keelspiere bondel om sy adamsappel. Sonder ’n verdere woord stap hy uit.
“Ek moes my mond oopgemaak het,” kerm Talitha. “Hom vertel het die hart is vir jou – dit sou jou meer real gemaak het. Sê nou hy besluit om nie …?”
“Dan’s dit hoe dit is.” Ander mense se besluite is een van die legio goed waaroor ’n mens geen beheer het nie.
“Aargh, hy’s net so ’n poephol soos Bruno.” Talitha stamp haar voet. “Ek gaan hom soek en sê ek sal koerante toe gaan en hulle vertel dat hy sy dinges afvee aan sy vrou se wense en nie vir jou haar hart wil gee nie en …” Noodgedwonge kom sy op vir asem.
“Kalmeer, jy gaan niks van die aard doen nie. Dis ’n verskriklike besluit wat hy moet neem.”
Kan sy nie maar teruggaan woonstel toe, in die bed klim, en die kombers oor haar kop trek nie? Hoekom is alles ineens so gekompliseerd? ’n Nuwe hart sal vir haar tyd koop, ja, maar teen watter prys? Gaan elke klop haar nie herinner aan ’n krulkop met ’n hout-eend en ’n man met geboë skouers nie?
2
Dertien maande later
“Hoor my lied, ek het ’n nare voorgevoel hieroor.”
“Ag, Talitha.” Mienke klem die stuurwiel stywer vas en wens dit was haar vriendin se nek. “Jy’t nou al drie keer vandag gebel, nè?”
“Vergewe my dat ek omgee. Hierdie malligheid van jou gee my grys hare.”
“Ek móét gaan, oukei? Vir afsluiting.”
“Gaan kry afsluiting by ’n ondersteuningsgroep of ’n shrink. Hel, skryf vir Greeff ’n naamlose dankie-sê-brief, die oorplantingskliniek sal dit mos by hom besorg.”
“Ek wil graag iets vir haar mense doen.”
“Soos hulle rowe afkrap? Jy’t self gesê jy wens jy’t nooit uitgevind wie sy was nie.”
“Ek’s nie onnosel nie, ek sal hulle mos nooit vertel nie.” Nie eens Ma-hulle weet hoekom sy ewe skielik juis by Knysna wou kom werk nie. Hulle dink sy wil haar vlerke sprei, is seker heimlik verlig dat hulle oplaas met geruste harte kan rondrits. Hulle is tot Desember in Delft, het huise geruil met ’n Nederlandse paartjie.
“En as Greeff uitvind? Ek wil nie spoke opjaag nie, maar sê nou jy word siek?”
Ja, sê nou haar immuunstelsel verwerp die hart? Dit kan enige tyd gebeur, ondanks die dosyn pille wat sy smôrens drink.
Hokaai, dink positief: Die jaarherdenking het gekom en gegaan, die grootste risiko is verby.
“Ek’s nie van plan om siek te word nie,” sê sy, vir haarself, vir Tallie. “Ek was verlede Vrydag vir ’n biopsie, my lyf is tevrede met die hart.”
Die