Хәсән Туфан

Каеннар сары иде


Скачать книгу

үлемемдә шуны, йә теремдә

      Искә ал идең:

      Һәр эшне мин

      Башкардым тик бары

      Синең өчен кирәккә күрә.

      Кирәк төштә утка-суга кердем

      Бата-чума һәм яна-көя.

      Йөрәгемне, илем,

      Кул кылмаган

      Саф рәхмәтең синең иркәли.

      Дулкынланып шулай, канатланып

      Үтеп барам гомер үтәли.

      Һәлакәтләр юлда очрый калса,

      Кирәк булса корбан булуым,

      Дөнья сиңа әйтә алыр, илем:

      – Үзең кебек иде бу улың!

      Сиңа, илем, антым бу минем.

      Мин тик шуны әйтмәкче идем.

1956

      «Иске көнгә, нәләт төшкерегә…»

      Иске көнгә, нәләт төшкерегә,

      Ни дисәң дә аңа аз сыман:

      Мин каралып беттем ул тормышта

      Сусыз җирдә үскән каз сыман.

      Карт-корылар әйтә торган иде:

      «Кырыктан соң акыл утыра…»

      Акыл микән? Кырык аръягында –

      Анда картлык көтеп утыра.

      Мин «калошка утырмыйча гына»

      Утырмакчы идем акылга,

      Эшнең алай барып чыкмаслыгын

      Аңлаттылар миңа – факырга…

1937

      «Алтын куллы халык булсаң да, син…»

      Алтын куллы халык булсаң да, син

      Бәхет йөзе күрә алмадың.

      Эткә ыргытылган сөяк кебек,

      Аяк асларында аунадың.

      Кеше булып туган булсаң да, син

      Кеше төсле яши алмадың.

      Тирмәләрдә, мәчет идәнендә,

      Баяр җирләрендә аунадың.

      Парахудта – багаж арасында,

      Тимер юлда – сәке астында,

      Төрмәсендә бары түр башында

      Урын бирде сиңа бу дөнья.

      …Сан ягыннан байтак булсак та, без

      Сансыз халык идек Рәсәйдә.

1937

      НИ КӨТӘ СИНЕ ЯКЫНДА?

      Бу төштә яңа кеше син,

      Сизенми әле башың,

      (Чәчләре генә әлегә

      Кырылган бары аның).

      Сизенми әле синең баш

      Ни көтә алда тагы.

      Мондагы сагыш!.. Туганкай,

      Үлчәрлек димсең аны?!

      Бу сәер хәлләр, янәсе,

      Вакытлы язмыш кына.

      «Зэк» дип аталуы да

      Очраклы ялгыш кына,

      Бер иптәш синең «эш»еңне

      Тикшерә җайлап кына,

      Бәланең әле баласын –

      Иң вагын сайлап кына…

      Сизенми әле синең баш:

      Ни көтә алда аны.

      Тик чәче генә фәкыйрьнең

      Кыркылган әле бары…

      «…Җитәкләп» китерделәр дә…»

      …«Җитәкләп» китерделәр дә

      «Сөйләшеп» утырдылар:

      «Исәнлек-саулык» сорашып,

      Анкета тутырдылар.

      Ул «Идел-Урал» турында

      Нәрсәдер сөйли, сорый.

      Ә минем күңел еракта,

      Иректә очып йөри.

      «Ничек, – дим, – якын танышлар

      Булмасын болар минем?

      Идел ул – туган җирем ич!

      Ә Урал – торган җирем!

      Кем дә кем, әйтик, әгәр дә

      Бөтенләй