чиққач, кимдир кўргани келди, кимдир кулгани.
Айниқса, совчиси қайтган харидорларга худо бериб қолди.
Кейин икки оила ўртасида катта жанжал бошланди…
Акам, тоғамлар бориб Юсуфни шифохонага ётқизиб келишибди…
Унинг аймоқлари ўз навбатида ўч олиш учун акамнинг йўлини тўсишиб, тафсилотни эшитгач, қўл силтаб қайтишибди.
– Айб юз фоиз Юсуфда экан, чиқса ўзимиз яна бир бор таъзирини берамиз, – деб ният қилишибди амакилари, – тағинам қизга раҳмат, қаматишига ҳаққи бор эди…
Бироқ бу хулосалар лой чапланган номимни аввалгидай покиза ва бокира қила олмас, чунки гап урчиб бўлган, эл оғзига тутиладиган элакнинг тўри йўқ, мен асоссиз хўрликка чидашга, номард ҳаёт ҳузурида бош эгишга мажбур эдим…
18 сентябрь
Юсуф такрор совчи қўяверди…
Онам дарвозани очмади…
Акам ҳайдаб солди…
Дадам дарвозахонада туриб уларга:
– Қизим бир умр ўтда куйиб, номард эр билан яшагунча тоқ ўтгани афзал, – деб тақа-тақ жавоб қилди…
Олмосга уйдан қўнғироқ қилдим.
У менинг саломимни силтаб ташлаб, биринчи марта зарда қилиб, телефоним ўчиқлиги учун хавотир олганини, хатлар ёзганини, бугун ўқишимга бориб дараклаганини айтди.
Бўлган воқеани сўзлаб берганимдан кейин узоқ сукутга чўмди.
Мен қўрқув аралаш “Гапимга ишонмади, қинғир хаёлга борди, энди ташлаб кетади, балки, аллақачон ташлаб кетиб бўлди”, деб ўйладим.
Бизда фожианинг ўзидан кўра унинг гап-сўзи, миш-миши ёмонроқ эмасми, акажон?
Мени ҳаётда ушлаб турган ягона умид чироғим Олмос эди. Агар у ҳам мендан юз бурса, мен ҳаётдан юз ўгиришга тайёр эдим.
У менга ишонишини, яхши кўришини, келажагини мен билан боғлаб бўлганини, тез орада совчи юборишини айтди. Мен ҳайрат ва қувончдан эсимдан оғай дедим, ажаб, кутилмаган шодлик онгу шууримда қилич тиғидай серманиб, ёқимли оғриқ уйғотди, ҳамма кўргиликлар, туҳматлар, пасткашликлар… барча-барчасининг сариқ чақачалик аҳамияти қолмади.
Мен яна ўзимни аввалгидай инсон ҳис қила бошладим.
Назаримда, оппоқ кўйлагимда кўринган қора доғ ўрнимдан туришим билан чўлнинг ғижирқумидек тўкилдию оқ атиргулга айландим-қолдим.
Шунча кундан бери биринчи бор кўзгуга боқиб, қовоқлари шишган, ранги синиққан, аммо кўзлари қувончдан пориллаб турган чеҳрани кўрдим…
20 сентябрь
Энди ўқишга қайтмоқчи бўлиб турганимда дадамнинг соғлиғи ёмонлашиб, шифохонага тушиб қолди.
Дўхтирлар юрак хуружи дейишди…
Бу мен билан боғлиқ машмашанинг асорати эди…
Дадамни шифохонада ўзим олиб ётдим…
Кўргани келган қариндош борки, мени айбситар, очиқ айтмаса-да, “Ҳа, юрак масаласи нозик, буёғига эҳтиёт қиласан-да ўзинг”, қабилида писанда қилиб кетарди.
Дадам шифохонадан чиқдию, ичкиликка ружу қўйди. Энди оиламиз бошига бу ташвиш тушди. Ҳеч қачон ичмаган бообрў муаллим тўсатдан кўча-кўйда гандираклаб юрса…
Тўғри,