завқланиб кетарди. Бу гал илгаригидек муносабат сезмадим.
– Кошкийди ажал бирортамиздан рухсат сўраса… афсуски, сўрамайди.
Қарасам, ҳақиқатан ҳам жиддий оляпти…– Дада, қаерингиз оғрияпти ўзи? – деб сўрадим.
Дадам чап кўксига кафтини қўйди:
– Манави жой…
Мен бирдан ожиз ва нотавонлигимни ҳис қилиб, дадажонимнинг ажал панжасида жўжадек типирчилаётган жонини, дарахт шохида зўрға илашиб турган олмадек ғанимат юрагини кўргандек бўлиб, ўксиб кетдим.
– Ҳали ўлмасимдан йиғлаяпсан-ку, мен сени кучли қизсан деб ўйлаб юрибман, – деди у жилмайишга уриниб.
– Чидолмайман, дада, ундай қилманг, илтимос, – дедим изиллаб.
– Бир келганнинг бир кетари бўлади, ҳаммани бошида бор бу кўргилик. Мендан кейин онангни, опаларингни сенга ишондим, – деди. – Акангни ажратиб қўйманглар, узоқлашиб кетманглар бир-бировларингиздан, мен тинч ётишим учун ҳаммасидан хабардор бўлиб тур, – деди…
Сув сўради, косада сув келтириб, тутдим. Кейин бироз дам олишини айтиб, менга рухсат берди.
Кечга қадар аза кайфиятида юрдим. Уйимизни дадамсиз тасаввур қилиб даҳшатга тушиб кетдим…
Оқшом амаким келиб, қишлоқдагилар Наврўзга тайёргарлик бошлаб юборишганини айтганди, дадам:
– Мен ҳам бораман, насиб бўлса, – деди.
Юрагим сал ёришгандай бўлди…
29 сентябрь
Туғилган кунимни ҳам юрак ҳовучлаб ўтказдим…
1 октябрь
Ҳар йил Наврўзда дадам бош бўлар, бу байрам одамларни бирлаштиради, меҳр-оқибатни тиклайди, болаларни тарбиялайди, деб ҳаммамизга уқтирарди. Яна айтардики, Наврўз фақат сумалак ва кўксомсаю емак-ичмакдан иборат эмас, санъат ва шеърият орқали мияга ҳам озуқа бериши шарт!
Кўргани келган ҳамкасб ўқитувчиларга қайта-қайта вазифа тайинларкан, мени кўрсатиб:
– Мана, Бону ҳам ўқишидан рухсат олиб келди, сизларга кўмакчи, – деди.
Қадрдон мактабимга кириб, юқори синфлар орасидан уқувли ўқувчиларни йиғдим. Ақлим ва билимим етганча байрам дастури тузиб, уларга шеър, қўшиқ ўргатдим. Баъзи ўқитувчиларим менинг аралашувимни малол олса-да, бир-бирларига кинояли қарашларини сезиб турсам-да, азбаройи дадамга бўлган меҳрим туфайли тишимни тишимга қўйиб ишладим.
Кўнглим алағда, хаёлим дадамда, ҳар икки соатда зув бориб хабар олиб келаман.
Кечқурун дадамнинг гапхалтаси очилиб, опаларим ва акам туғилган пайтларни эслаб ҳангома қилиб ўтирди. Мирхонд акам дунёга келганда жонимнинг вориси туғилди деб шукронасига халққа ош тортганини эслади.
– Боладан зериккан пайтингиз олтинчи бўлиб туғилган гўдак сизни унчалик хурсанд қилмагандир? – эркаланиб ўсмоқчиладим.
– Йўқ, мен сени ҳаммадан кўпроқ яхши кўраман, – деди қошларини кўтариб. – Бирорта боламнинг ортидан гап эшитган эмасдим. Сен туфайли отамдан шатта еганман. Эсингдами? – деди кулимсираб, – Шундаям, энг узоқ куттирган фарзанддан кўнгил совирмиди!
Эсимда, бундай воқеани унутиб бўлармиди!
Мактабда