Оскуолаҕа аргыстаһан сылдьарбыт, уруокпутун бииргэ ааҕарбыт, оҕо буолан мэниктээн да ыларбыт. Ол быыһыгар мөккүһүү, тыл-тылга киирсибэккэ кыыһырсыы да ханна барыай. Олорор ыалбыт элбэх оҕолоохторо, ону таһынан өссө дьукаахтаахтара. Солдатовтар оҕолорун көрсөрбүт, дьиэ ис-тас үлэтигэр тэбис-тэҥҥэ сылдьарбыт. Хаһаайыммытын кытта эргэ баарсаны көтүрэн, маһын кумах биэрэги дабайан ыраах баҕайы сиргэ санныбытынан таспыппытын өйдүүбүн. Ол маһынан кэлин дьиэ туттубута.
Интэринээттэн, таска олорорбут быһыытынан, иккиэн сухой паек ылар этибит. Завхозпут арыыбытын ыйыырыгар куруук балыйа сатыыра. Арыыны ыйааһыҥҥа үөһэттэн быраҕара, ыйааһын стрелката киилэтин көрдөрүөн иннинэ хаба тардан ылара уонна: «Чэ оҕолорбор арыый элбэх да буоллун, мэ, ылыҥ», – диирэ. Биһиги бэйэ-бэйэбитигэр имнэнсэн баран: «Ээ, Афанасий Николаевич, балыыҥкалаа-ма, тоҕо үөһэттэн быраҕаҕыный? Өссө эбиитин ыйааһыныҥ тохтуу илигинэ хаба тардан ыллыҥ дии. Үчүгэйдик ыйаа», – диэн, олох аахсан баран тэйэрбит. Иккистээн ыйаатаҕына, ол арыыбыт аҥаарыттан аҥаара эрэ буолара. Аспытын салааскаҕа тиэйэн эбэтэр суумкаҕа уктан олорор ыалбытыгар илдьэн чөкөччү туттаран кэбиһэрбит. Ыалбыт биһигиттэн кэлтэгэй кэппиэйкэни да көрдөөбөттөрө, кинилэртэн биирдэ даҕаны мөҕүллүбэтэхпит. Билигин санаатахха, адьас туора көрбөккө, оҕолорун кытта тэҥҥэ туппуттар эбит. Ол иһин кинилэри олус истиҥник саныыбыт.
– Оччотооҕу саха ыала барахсаттар бары даҕаны сиэр-майгы өттүнэн мааны дьон буоллахтара.
– Ээ, кэмэ оннук эбитэ дуу, дьон-сэргэ бэйэ-бэйэлэригэр сыһыаннара наһаа үчүгэй, иллээх баҕайы буолар этилэр.
– Оттон сэрии кэннинээҕи өй-санаа чөл, инникигэ эрэл, итэҕэл күүстээх кэмэ буоллаҕа дии, – дьахталлар Ньукулай кэпсээнин быһа түспүттэрин сөбүлээбэтэхтии, Дьөгүөр быһаччы түмүк оҥордо. – Чэ, Николай Петрович кэпсээнин ситэри истиэҕиҥ, ол кэнниттэн санаабытын атастаһыахпыт.
– Кырдьык, мэһэйдээбэккэ бастаан истиэҕиҥ, ол кэнниттэн кэпсэтиэхпит буоллаҕа дии, – Евдокия Ивановна, дьүөгэлэрин буойардыы, саҥарда.
Ньукулай куолутунан көхсүн этитэн, сөбүлэһэрдии кэҕис гынаат, салгыы кэпсээбитинэн барда:
– Оскуола комсомолун комитетыгар иккиэн чилиэнинэн сылдьарбыт. Мин 8-с кылааска учком секретарынан, интэринээт сэбиэтин председателинэн үлэлээбитим. Михаил, оскуола чулуу спортсмена буоларын быһыытынан, учкомҥа, интэринээккэ спортивнай секторынан талыллан үлэлээбитэ, оскуолаҕа учууталлар актыыбынай көмөлөһөөччүлэрэ этэ. Кинитэ суох биир да спортивнай күрэхтэһии, уус-уран самодеятельность, поход тэриллибэтэ.
Миша бастыҥ табаарыс этэ. Тоҕо диэтэххэ, кини хаһан баҕарар киһититтэн көрбөккө, барыбытыгар биир тэҥник сыһыаннаһара. Кыһалҕалаах түгэҥҥэ үтүө сүбэһит, үөрүүнү тэҥҥэ үллэстэр амарах доҕор буолара. Хаһан даҕаны күүһүнэн өттөйбөтө, киһиргээбэтэ, кимиэхэ да үчүгэй буола сатаабата, кыамматтары куруук аһынар аакка сылдьара. Мааны таҥаһы таҥнарын отой сөбүлээбэтэ, оҕоттон ураты буола сатаабат этэ.
Биһиги