такрор сўради Адҳам. – Яширишнинг нима кераги бор? Келдим, деб айтинг, ҳеч ким сизни айблаётгани йўқ-ку.
Карим миқ этмай бошини эгди, қўлларини кийиштирди.
– Шуни ростдан ҳам яхши кўрасизми? –деб яна уни найзага илди Адҳам.
Карим рад қилгиси келди-ю, лекин бунга керакли гап тополмаганидан, ноилож бош ирғаб, Адҳамнинг гапини тасдиқлади.
– Ҳа, яхши, – деди Адҳам бир оз ўйланиб тургач. – Яхши кўрасиз. Яхши кўрсангиз, нега шуни ўзига айтмайсиз? Уч йилдан бери нима қилиб юрибсиз? Е Мабийининг ўзи келиб, «Каримбой, мен сизни севаман», деб айтишини кутяпсизми?
Каримнинг кўнглида умид йилтиллади.
– Нима қилай бўлмаса?
Адҳамнинг жаҳли чиққандек бўлди:
– Гаплашинг! Бу юришдан иш чиқадими? Нима қилай эмиш. Бирон йўлини топиб айтинг-да!
Карим ҳозир Адҳамнинг узоқ гапиришини, ўз тажрибаларини сўзлашини ва охирида Моҳбибининг кўнглини олиш йўлларини бирма-бир кўрсатиб беришини хоҳлар эди. Адҳамнинг жаҳл аралаш гапираётгани ҳам унга ўтиришди, кўнглида нимадир юмшади; бирдан енгил тортиб, отасидан танбеҳ эшитаётган боладек, йиғлагиси келди.
– Нима, Мабийингиз осмондаги ойми? Ҳаммага ўхшаган бир қиз-да. Сизнинг ҳам камчилик жойингиз, йўқ. Э, уч йилдан бери оғзингизга талқон солиб юрибсиз-а, тавба! Бориб, «Мабийи, сизда икки оғиз гапим бор эди», деб гаплашиб олиш шунча қийинми? Ҳарҳолда, уч йил қийналиб юришдан кўра осонроқдир.
Каримнинг кўнглида нотайин, умидсиз оғриқ яна турди.
– Мабийига ўзим айтайми? –деди Адҳам.
Карим чўчиб кетди.
– Йўғ-э, нималар деяпсиз, – деди у шоша-пиша, худди Адҳам ҳозир Мабийининг олдига борадигандек. – Нима деб ўйлайди, ахир!
– Бўлмаса, ўзингиз бориб айтинг-да.
– Хат ёзсаммикан? –деди у юрак ютиб.
Адҳам заҳарли илжайди – бир зумда Каримдан узоқ-узоқларга кетиб қолди.
– Хат?! ~азал ёзиб бера қолинг, «Ишқингда зор ўлдим, нетай», деб. У ҳам сизга «Кел, ғарибим, ўлдим мано», деб жавоб қайтаради.
«Мунча тили аччиқ бунинг!» – Каримнинг ғаши келди.
– Кулманг!
– Куладиган гапни айтяпсиз-да, – деди Адҳам сал юмшаб.
– Бўлмаса, нима қилай? – деди Адҳам эзилиб.
– Менга қаранг, – деди Адҳам. – Нима, тилингизга тирсак чиққанми? Боядан бери эшакнинг қулоғига танбур чертяпманми!
Карим ўзи кутмаган ҳолда зорланиб кетди:
– Қачон борсам хонасида одам бўлади. Ўзи ўтирган вақтида энди гапираман, десам, биров кириб қолади. Ўтириб-ўтириб қайтиб келавераман. Ўзи кўпҳам боравермайман-ку-я. Ҳайит ака кўп борар экан.
– Хўш? – деб ажабланди Адҳам. – Ҳайит борса нима бўпти?
Карим ўнғайсизланиб қолди.
– Билмасам, у ҳам Мабийига…
– Э, сизда калла борми ўзи? – деди Адҳам. – Елканинг устида нимани кўтариб юрибсиз? Ҳайит уни… Мабийи уни бошига урадими? Ҳайитнинг Гулнораси унга қариндош-ку, шуни ҳам билмайсизми?
Карим изза бўлди.
– Бурҳон… бугун шунақа деб…
Адҳам қўл силтади.
– Э, қўйсангиз-чи. Одам қуригандай, шу махсимчага ишонасизми?
Каримнинг