қилма, ичиш ва чакишдан узоқ бўл, кўп узоқ яшайсан. Ҳар йили бағрингни даволатиб тургин. Асабни жиловла. Мен сенга дори сув бераман, фақат овқатдан кейин бир пиёла ичгин», деб кўздан кечиришни тугатди.
Навбат Муродилла Саидовга келди. «Дунган» табиб: «Сиз форсийлармисиз?» деганди Саидов: «Бизлар араб миллатига мансубмиз», деди.
«Дунган» табибнинг чеҳраси ёришди.
Муродилла Саидовнинг қўл томирини озгина ушлаб турди, кўзларига қаради, панжалари билан сочларини кўрди, икки елкасига қўли билан босим ўтказди: «Қисқаси, ўт пуфагингизда қурт бор. Ҳазм тизимингизда яралар бор. Асабни чарчатгансиз. Ўзингизни пичоққа берманг. Ҳар йили икки марта гиёҳлардан даво олинг», – деб кўрикни тугатди.
Муродилла Саидов билан табиб араб тилида гаплаша бошлади, бизлар табиб ҳузурида кўп туриб қолдик. Ўз бисотидаги инсонни ҳамма дардларидан фориғ қиладиган 200 грамм иккита қоғозга ўралган қотирилган гиёҳ берди, фақат ётишдан олдин истеъмол қилишимизни тавсия қилди.
Мен дадил табибдан сўрадим. «Сизни нега «Дунган» табиб деб аташади деганимда, бир зум ўйга толиб: «Бўтам, – деб гап бошлади, – менинг бобом Сўғди Арабистоний Қашқардаги Ғулжа шаҳрига келган. Шу жойда дунган миллатига мансуб аёлга уйланиб, яккаю ягона отам дунёга келган. Мени онам ҳам дунган бўлган. Мен Қозоқ ва Қирғиз чегарасидаги Урумчи деган шу жойда чўпон бўлиб кўп йиллар ишладим. Табиблик бобомдан ўтган, отам ҳам табиб бўлган. Ўт-ўлан, гиёҳларни яхши фарқлайман. Кўп юртлардан дардманд беморлар келади, Оллоҳим иродаси билан мен уларни гиёҳлар билан даволайман. Мен белгилаган тадбирни бузмаса, Оллоҳим уларнинг кунини калта қилмаган бўлса, албатта, тузалиб кетади. 85 ёшга кирдим, 5 марта уйландим, Худо менга фарзанд насиб қилмаган экан. Урумчидаги ота-онасиз қолган кўп инсонларни фарзандликка олиб тарбияладим, сизларни олиб келган раҳбар ҳам менга тутинган ўғил бўлади. То кўзим очиқ экан, эл-халққа, касал беморларга ақлим етганча ёрдам бериб даволайман. Менинг даволарим ҳаммаси бепул, фақат гиёҳлар учун беморлар пул ташлаб кетади. Мен уларни гиёҳ терадиган ишчиларга бераман», деб сўзини якунлади. «Энди меҳмондорчиликка келинглар, Қаршида Хонобод деган жой бор, унда осмонга учадиган самолёт ҳайдовчилари қишда киядиган яхши тикилган «чопон» бор. Шундан бир дона олиб келинглар, ақчасини бериб юбораман», деди, бизлар кулишдик. «Уни «бушлат» дейди, чолвори ҳам, пинжаги ҳам иссиқ тутади», деб тушунтирдик. «Шунинг учун ҳам мен сизлардан илтимос қилдим. Чўпонлик давримда оёқ панжаларимни совуқ олган. Қариганимда ўз кучини кўрсатаяпти», деб бир лаҳза жим қолди.
«Дунган» табиб дардининг оғирлигини яхши билганга ўхшайди.
Биз иккита идишда гиёҳ сувини олиб изимизга қайтдик.
Йулда ҳар қадамда қишлоқ аҳолиси идишларга солинган «Дунган» табиб гиёҳи деб табибга етиб боролмаган беморларга сотар экан, Муродилла Саидов кулиб: «Исрамбой, бозор чаққон-ку, беморлар алданиб қолмайдими?» – деди.
Исрам, «меҳмон», деб мурожат қилиб: «Бу яқин атрофдаги одамларнинг шу иш тирикчилиги,