göre sosyolojinin temel amacı evrensel kanunları keşfetmektir. Bu kanunlar keşfedildiğinde toplumsal işleyişe ilişkin kapsamlı bilgi edinilebilecek, gelecekte yaşanacaklara ilişkin öngörüler spekülatif olmaktan çıkıp bilimsel hükümlere dönüşebilecekti. (ç.n.)
2
Herbert Spencer, The Study of Sociology. (y.n.)
3
L’Éducation de la bourgeoisie, 3. basım, Léopold Cerf; 1888. (y.n.)
4
Nicolle, Du danger des entretiens, L. (y.n.)
5
La Fontaine’in Maymun ile Kedi isimli masalıdır. Masalda anlatılmak istenen şey insanların, başkası aracılığıyla halledebilecekleri konular için kendi güçlerini harcamadıklarıdır. Her zaman mevcut iş için, masaldaki gibi“bir kedi” bulurlar. (ç.n.)
6
Önsel (a priori) bilgi, hiçbir deneye dayanmadan ve yalnızca akıl yoluyla üretilen bilgidir. (ç.n.)
7
Determinizme göre her şey belirlenmiştir ve değişmesi mümkün değildir. Özgür irade sadece bir yanılsamadır. Bize özgü sandığımız hareketlerimiz sadece bilimsel yasaların işleyişidir. (ç.n.)
8
“Eylem varlığı izler” anlamına gelen Latince bir deyiştir. (ç.n.)
9
Fransa-Prusya Savaşı. (ç.n.)
10
Kalvinizm’e göre insanların özgür iradesi yoktur. Bu sebeple cennet veya cehenneme gideceği doğduğu andan itibaren bellidir.
11
Bir sözcüğün hatırası oldukça karmaşıktır ve dört ögeden oluşur. Bunlar; 1. Kabiliyet görüntüsü (telaffuz edilen sözcük), 2. Görsel görüntü (basılı sözcük veya el yazması), 3. Duyulan görüntü (duyulan sözcük), 4. Grafik görüntü (yazılı sözcük). Düşünce, dil yetisi olmadan mümkün olmadığı için her düşünce zincirinde yukarıda bahsettiğimiz görüntülerden biri veya birkaçından oluşan başka zincirler gelişir. Yazı yazdığımızda bu dört görüntü zinciri düşünceyi desteklemeye yarayabilir.
12
Molière’in, İnsandan Kaçan isimli oyunu.
13
Nicole, De la connaissance de soi, I, VI. (y.n.)
14
Fenelon, Kızların Eğitimi, IV. Bölüm (y.n.)
15
Michelet, Fransız Devrimi’nde Kadınlar, 1854, s. 321. (y.n.)
16
Spencer, Pourquoi je me sépare d’Aug. Comte. (y.n.)
17
Aug. Comte et le Positivisme, 100 sqq. Fr. Çev. Clémenceau. Alcan. (y.n.)
18
Balzac’ın eserlerine verilen isimdir. (ç.n.)
19
“İşini severek yapanlar için çalışmak zevke dönüşür.” anlamında kullanılan Latince bir deyiştir. (ç.n.)
20
Revue philosophique, Mayıs 1890. Sensation, plaisir et douleur.
21
16. yüzyılda yaşamış İspanyol asıllı din adamıdır. Cizvit tarikatının temelini atmıştır. (ç.n.)