топшириб олгандан кейин… а, лаббай?
Ноилож “хўп”дедим.ХайрлашибкетаётганимдаДавлат бобо мени тўхтатди.Дўпписига райҳон қистирган чолга имо қилиб аста:
– Бу Мамарозиқ. Шуни ёзинг, хўпми. Мамарозиқ–миравоййигит,– деди.
САДАҚА– РАДДИ БАЛО
Бир қария. Қўлларида ҳасса. Ҳасса эса уни мен томонга олиб келмоқда. Чол ўткинчи кишига қўлини чўзган ҳолда алланима деди.У яна бир ўткинчини тўхтатди. Балки танишдир…
Мен етиб бордим. Нуроний чол менга юзланди. Кўзларида бетасалло қайғунинг тирик суврати.
– Ўғлим…
– Ассалому алайкум,– дедим ва узатилган қўлларини ўз қўлларимга олдим. “Қаерда кўрган эканман…ким экан бу бобо?”
– Ваалейкум.
У қўлларини тез тортиб олди. Қўллари қорайиб,бужмайган.
– Хайр, майли…йўлингдан қолма, ўғлим…
Ҳайрон бўлдим. У менга нимадир айтмоқчи эди-ку, нега айтмади, кўнглини нега тўкмади?
– Отахон,сиз менга бир нарса демоқчи эдингиз…
– Садақақилинг, ўғлим… Садақа–радди бало…
Калавланиб қолдим. Мен бу гапни тушунмадим, чунки менинг фикрим мазкур хаёлдан жуда йироқда, жуда йироқда эди.
Автобус учун майдалатган тангаларимни очиқ кафтига ташладим.
Кайфият бузилди. Қулоқларимда ҳайқирган оҳанг…
Оёқларим остида япроқлар шитирлайди. Тўкилган япроқлар йўлларимни тўсаётгандек. Умрини тугатаётгандек. Тўкилган япроқлар кўнглимни писанд этмас, гўё менинг ҳаётимни қайтадан яшаб бераётгандек…
Садақа сўраган чолни ўйлайман. Ким у? Нега ахир? Тирикчилик учунми? Ишонмайман. Балки ғўрлигимдан, ҳаётни яхши билмаганимдан– ишонмайман. Кейин ўша чолни эски масжид ёнида учратдим. У ҳеч кимни тўхтатмади, ҳеч кимдан садақа сўрамади.
Ҳар кун кўрдим. Қўлларида ҳасса, шошиб бормоқда. Асабий ғудранади. Балки умрининг охиригача масжидга қатнар. Балки ибодатдан кўнгли қайтгандир, шунинг учун асабийғудранар. Балки мушкули оғирдир. Ночордир. Балки одамларнинг ҳамёнини, юрагини шарт юлиб олиш–масжидда саждақилиш каби осондир.
Масжид сари судралиб кетаётган ўша қарияга етиб олдим.
– Ота…
Чол тўхтади. Мен томонга қайрилиб қарамади.
– Ўғлим… Абдулмажид!
– Йўқ, менинг исмим Абдулмажид эмас… Сизга атаганим бор эди.
Чол менга юзланди. Қаттиқ тикилди.
– Керакмас… йўлингдан қолма… Абдулмажид!
Қуёш чарчаган теримчи қизнинг юзлари сингарисўлғин.
Димоғимда тупроқ иси. Оёқларим остида умрини тугатган япроқларнинг ҳасратли шивирлашлари.
Назаримда, ёмғир ёғади. Осмон булут.
ЭНГ ЯНГИ ТОНГ
Аҳмад ака мендан уч ёш катта бўлса ҳам уни “Аҳмад”дейман. Аҳмад– рассом.
– Аҳмад, бунингга қандай от қўйдинг?
– “Қотил ака ва ошиқ”. Ўтмишдан.
– Расмда бундай маъно кўрмаяпман-ку! Бир киши осмонга қараяпти. Биттаси, ҳув, чойдиш ушлаб турибди. Чой қўяди, шекиллик…
– Ҳали тугатганим йўқ. Ўрнингни тузат, юзингни юв.
– Аҳмад, шошма, манави ўтган йил