Alimcan İbrahimov'un Eserlerinde Tatar, Başkurt, ve Kazak Türklerinin Kültürel Değerleri. Çulpan Zaripova Çetin

(Bir Araya Gelip Eğlenmeler).

      Cıyın geleneği, Tatar Türklerinde yaz mevsiminde uygulanan geleneklerin arasında ayrıca dikkati çekmektedir. Eskiden Tatarlarda yazın -haziran ve temmuz aylarında- gençler, toplu olarak ormana kuzukulağı, çilek ve şifalı bitkiler toplamaya giderlerdi. Cıyın’a hazırlık dört-beş gün öncesinden başlar ve köyün en usta aşçıları yağ, ekmek, yumurta gibi yiyecekleri önceden hazırlayıp çayırda kazan asılacak yeri belirlerdi. Cıyın günü köyün kızları ve gençleri, koşularına ziller takılı süslü at arabalarına biner ve yolda durarak oyunlar oynar, türküler söyler ve böylece eğlenceli bir şekilde gidecekleri yere varırlardı. Cıyınlarda, iş sırasında mutlaka oyunlar da oynanırdı. Kızlar ve erkekler birbirlerinin karşısına sıralara dizilerek, genelde karşılıklı oyunlar oynardı. İşte bu iş böyle eğlenceli geçtiği için kızlar oraya gitmek için can atardı. Bir sırada erkeklerin, öbür sırada da kızların bulunması, araştırmacıların fikrine göre egzogamiye (bir kabile erkeğinin evlenmek için ikinci bir kabileden kız almasına) işaret ederdi. Cıyın geleneği, Başkurdistan topraklarında yaşayan Tatar Türklerine de özgü idi.374

      Sabantuy (Çift Sürme Bayramı).

      Tatar Türkleri, Sabantuy (“saban” – saban, “tuy” – düğün) bayramını, kar yerden kalkıp bahar ekini ekilene kadar süre içerisinde kutlar. Bu bayramın ilk özelliği, onu kutlamak için takvime bağlı özel bir günün olmamasıdır. Bayram yapılacak gün, yılın nasıl geldiğine, karların erime ve toprağın ekin işlerine hazır olma durumuna bağlı olarak seçilir. Eskiden Sabantuy bayramı yapılacak günü, köyün ihtiyarları belirler ve genelde pazar gününe denk gelmesine özen gösterirlerdi. Günümüzde de her köy, bu bayramı komşu köyün bayramına da katılabilme amaçlı farklı günde yapmak ister. Çünkü Sabantuy bayramı, her köye özel bir bayram sayılır.

      Sabantuy bayramı, Tatar Türkleri için büyük bir bayramdır. Bu bayrama hazırlık, bayramın çok öncesinde başlar. Ağaç tomruklarından yapılan evler, Sabantuy bayramı öncesi her bahar iç taraftan sıcak, sabunlu su ile silinip temizlenir. Erkekler, avlu ile ahırın temizliğini yapar. Eskiden Sabantuy bayramına, Tatar Türkçesinde sıra adıyla anılan biraya benzer özel bir içki yapılırdı. Yemekler bu güne özel ayrıca bol hazırlanır.375 Bu bayrama yiyecek ve içeceklerin sıra dışı bol hazırlanması, hasatların bol, iyi olması dileği olarak kabul edilebilir. Sabantuy bayramının hazırlığı, kutlamalarda düzenlenecek yarışmalarda kazananlara hediyeler toplamakla başlar. Hediyeler toplandığı gün, atları da yarışa hazırlamaya başlarlar.

      Çoğu köylerde bayram için meydan olarak, o sene boş kalan, dinlenmeye bırakılan arazi seçilir. Aynı zamanda her yörede Sabantuy