Zordun Sabir

Anayurt - I


Скачать книгу

Fuguan39 ın oğluyum, babamla görüşeceğim!”

      “Musa!” dedi bekçi bir pencereyi çekip. Musa adındaki otuz yaşlarındaki, kılıç kuşanmış adam Nuri’yi görünce:

      “He şair!” dedi. Bir toplantıda Nuri şiir okuduğunda Fuguan onu övmüştü.

      “Size söyleyeceğim önemli şey var!”

      “Yürü!” dedi ve bekçiye bakıp “Ziciren”40diye ekledi.

      Hocam yoktu. Onun gözde eşi Epriz Ayım durumdan haberdar oldu ve Dokuztara ilçesinin hâkimine telefon edip Nuri’nin kardeşlerini Çığlık Mezar’daki Hocam’ın evinde saklamayı emanet etti. Nuri’yi ise Musa’nın himayesine bıraktı. Hocam geç geldi, eşinden olup biteni dinleyince:

      “İyi yapmışsınız ama hiç ses çıkarmayın. Yarın o çocuğu Nusret Bayların evine taşıyalım.” dedi.

      Hocam, Çığlık Mezar’da Tunganlara karşı ordu kurduğunda Ziyavdun önemli katkılar sağlamıştı. Muhtar Bay Tunganların çilesini çok çekmişti. Hocam onlara sahip çıkmalıydı. Zamanı geldiğinde Sovyet Konsolosluğu ve Yao Si-ling ile konuşup bu işi iyi halledebilirdi.

      Nuri sığınak bulup, dostu Rahimcan’la görüştü. Ama şimdi onun okulu ne olacaktı? Peki ya istikbali?

* * *

      İli valiliğinin başkan yardımcısı, vali Nazarhan Hoca öğle namazını kıldıktan sonra faytonda oturup Gökköprü’den geçti ve eski hâkimiyet merkezi olan, demir ve tahtadan yapılmış evleri çevreleyen güzel bahçenin kapısına geldi. Burası valilik savunma genel merkezi ve toprak işlemesi yönetim merkeziydi. Hocam, üzerine ceket ve pantolon, işlenmiş kürk, başına samur kürkünden yapılan şapka giymiş, gömleğine kravat takmıştı. İri burun, kara bıyık, ak yüzlü adam, hüzünlü ve düşünceli bir şekilde faytondan indi. Kara bıyıklı sekreteri ona yardım etmek isteyince, nazikçe reddetti ve demir çatılı binanın merdiveninden çevik adımlarıyla çıkıp yazıhanesine doğru yürüdü.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Şeng Duben—Şeng Şisey, Dönemin Şincan’daki Çinli yöneticisidir. Duben—Çince kelimedir, askeri ve idari yönetici demektir.

      2

      Ho— Yüz ölçüsü birimidir. Bir ho altı buçuk ara denk gelir. Ayrıca ağırlık birimi olarak da kullanılır. Bir ho 64 kg’a denk gelir.

      3

      Tarancı—çiftçi, özellikle Kuzey Şincan bölgesindeki çiftçiler.

      4

      Çince kelime, bölüm başkanı

      5

      Ziyavdun’un halk dilinde söylenişi

      6

      Dutar—iki telli bir çalgı aleti

      7

      Burada Nuri “Garip Sanem” destanından alıntı alarak espri yapmıştır.

      8

      Şanyo—Çince kelime, geçmiş dönemdeki muhtar.

      9

      Lenin demek istiyor.

      10

      Aksu, Kuça, Hoten’den gelenlere de buranın Tarancıları Kaşgarlı diyordu.

      11

      Kang—Çince kelime, ocak ateşiyle ısıtılan, genellikle kerpiçten yapılan taraça.

      12

      Resililer—Rusyalılar, Rusların neslinden olanlar veya Orta Asya’dan gelenler

      13

      Tungan—Çinli Müslümanlar, genellikle Çin dilinde konuşuyor, gelenek bakımından Çinlilere daha yakın.

      14

      Döngmahalle—tepe mahalle, Karadöng—kara tepe demektir.

      15

      Kısmak—pişirilmiş çorba, pilav, süt gibi yemeklerin kazandibinde kalan, kuru ve katı kırıntısı.

      16

      Lozung—Çince kelime, vergi alan bey, yönetici bey, patron

      17

      Dangzı—Çince kelime, dosya, vergi arşivi

      18

      Buğday biçtiği gün buğday tarlasında çalışanlara yemek veren tarla sahibi.

      19

      Kırık nezir—vefat eden kişi için 40 gün sonra yapılacak yas tutma işi, birçok insan katılır, yemek yer, rahmetli için dua, niyazda bulunur.

      20

      Şa sı ni—Çince kelime, seni öldüreceğim anlamı verir.

      21

      Jini şenren—Çince kelime, bana kıydı, canımdan ediyor anlamı verir.

      22

      Cangcung—Çin’in yerli askeri yöneticisi

      23

      Dotey—Çince kelime, dönemin yerli valisi

      24

      Han—1755-yıldan itibaren Uygur bölgesini yöneten Çing sülalesi hanı, hanlık İli bölgesinde askeri hükümet kurup tüm Uygurları yönetmişti. Burada 1860-yıllarda İli ilinde patlak veren çiftçiler isyanı kastedilmekte

      25

      Sadır— Sadır Pehlivan, dönemin kahramanı, ayaklanan çiftçilerin önderi, geniz sesiyle konuşan özelliğinden dolayı öyle lakap takılmıştır.

      26

      Geycang—Çince kelime, mahalle yöneticisi.

      27

      Şanyoluk—muhtarlık,