chalib ko‘rsam maylimi?
– Mayli.
Amaki bilan Omonboy mana shunga o‘xshash ba’zi bir muhim narsalar haqida o‘zaro bitimga kelishib, bog‘ etagidagi kattakon hovuzdan chelakni to‘ldirib suv olib chiqqunlaricha, hamma narsaga birinchi bo‘lib ulguradigan, oyog‘i chaqqon Davronboy allaqachon mashinaning oldiga yetib borgan edi. Bunday qarasa, mashina haddan tashqari katta, orqasida pritsepi ham bor, ustiga katta odamlarning ham qulochi yetmaydigan quvurdan ikkitasini yuklab qo‘yishgan ekan. Pritsepdagi ballonning dami chiqib ketib, ulkan quvurlar bir tomonga sal og‘ib, hatto yiqilay-yiqilay deb turgan ekan. Davronboy ko‘p mashinalarning ustiga chiqqan. Bir xillarining signallarini ham chalib ko‘rgan edi-yu, lekin bunaqangi bahaybat mashinaga hech chiqmagan edi. Bir chiqib maza qilmoqchi bo‘luvdi, hech ilojini topolmadi. Shuning uchun ham mashinaning atrofida gir aylanib yuraverdi. Bu orada Omonboy bilan novcha amaki kelib qolishdi. Novcha amaki dami chiqib ketgan ballonga qarab uzoq tikilib qoldi, bosh chayqadi, keyin chelakdagi suvni bo‘yi barobar ko‘tarib yana simirib icha boshladi.
– Amaki, bu quvurlarni qayoqqa olib boryapsiz? – deb so‘radi Davronboy.
– Juda uzoqqa, – o‘yga tolib dedi novcha amaki.
– Ko‘prikning ustiga qo‘yasizlarmi?
Mana shu savoldan keyin bir tomonda Davronboy bilan Omonboy, bir tomonda uh tortib ketma-ket sigaret tutatayotgan novcha amaki o‘rtalarida ajoyib bir suhbat boshlanib ketdi… Ma’lum bo‘lishicha, bu bahaybat quvurlarni ko‘prikning tagiga yotqizish uchun emas, balki bir-biriga ulab yer ostiga ko‘mib, gaz olib kelish uchun ishlatishar ekan. Gaz degan narsa bamisoli lampa moyiga o‘xshab lovillab yonar ekan. Uning olovi shunaqangi o‘tkir bo‘lar ekanki, ko‘z ochib yumguncha qozondagi sho‘rvani biqirlatib qaynatib yuborar ekan, pechkalarni ham, tandirlarni ham qizdirib yuboraverar ekan.
Shundan keyin do‘stona va samimiy suhbat davomida yana shu narsa ham ma’lum bo‘ldiki, bu qishloqning bolalari o‘taketgan sho‘x bolalar ekan. Ayniqsa, hu ro‘paradagi mo‘risidan buralib-buralib tutun chiqib turgan hovlida yashaydigan Mahmud olako‘z degan bola hammasidan ham qizig‘i ekan. O‘tgan yili Omonboy bilan Davronboylarning shaftolisini ayni pishganida bitta qo‘ymay tagiga to‘kib ketibdi, katakdagi tuxumlardan ham hech kimga bildirmay, tez-tez olib turarkan. Xullas, mana shu boladan juda ehtiyot bo‘lish kerak ekan…
IKKINCHI BOB
AKA-UKALARGA G‘OYAT MAS’ULIYATLI TOPSHIRIQ BERILGANLIGI HAQIDA
Bu bobning voqealari, ochig‘ini aytsam, mashinaning signalini chalishdan boshlanib ketdi. Omonboy sekin-sekin chalib, har chalganida signalning yoqimli ovozidan zavqlanib, maza qilganidan boshlarini silkitib kulayotgan edi, uning yonida o‘tirgan Davronboy to‘satdan shunaqangi qattiq chalib yubordiki, ma shinaning soyasida o‘tirib, ketma-ket sigareta chekib, o‘y surayotgan shofyor amaki ikki qo‘li bilan qulog‘ini berkitib:
– Hoy, bolakaylar, qulog‘imni teshib qo‘ydilaring-ku! – dedi.
– Ajab bo‘ldi! – dedi Omon akasiga tanbeh berib.
Davronboy ham ukasiga o‘xshab mashinaning kabinasida maza qilayotgandi: oyog‘ini likillatib o‘tirish, uzoq-uzoqlarga ko‘z tashlash, kattakon rulni u yoq-bu yoqqa burib ko‘rish, signal chalish – xullas, hammasi gashtli edi-da. Davronboy ana shulardan bir yo‘la mahrum bo‘lishdan qo‘rqib:
– Amaki, tuxum pishirib bersam yeysizmi? – deb so‘radi shosha-pisha.
Shofyor amaki kechadan buyon tuz totmagan, qorni haddan tashqari och edi:
– Tuxumni qayerdan topasizlar? – deb so‘radi.
– Omborxonada ikki chelak tuxum bor, – akasining o‘rniga javob qaytardi Omonboy.
Shofyor amaki, qani ketdik bo‘lmasa, degan edi, aka-ukalar mana hozir, mana hozir, deyishib, mashinaning signalini ustma-ust bosishaverdi. Oxiri shofyor amakining toqati toq bo‘lib ketdi.
– Qo‘yinglar-e, meni aldagan ekansizlar-u!
– Hecham-da, – shoshilib dedi Davronboy, – tuxum achib yotibdi… Oyim kecha dadamga: «Shu zormandalarni tezroq bir yoqli qilmasangiz, ariqqa ag‘darib tashlayman», – degan, bildingizmi!.. Faqat bizda gugurt yo‘q, oyim berkitib ketgan. Omonboy bir marta og‘ilxonaga o‘t qo‘yib yuborgandi. O‘shandan keyin har kuni berkitib ketadi.
Shofyor amakida gugurt bor ekan.
Uchovlari uyga qarab yugurishdi. Shofyor amaki, hali aytganimizdek, haddan tashqari och edi. Tuxumlarni tezroq pishirib, tezroq yeb olish uchun shoshayotgandi. Aka-ukalar bo‘lsa, shunaqangi ajoyib va g‘aroyib mashinaning shofyoriga xizmat qilish imkoniyati tug‘ilgani va undan ham muhimi – tuxum bor deb, yolg‘on gapirmayotganliklarini isbotlash uchun shoshishayotgan edi.
Ishning u yog‘i juda tez yurishib ketdi. Davronboy omborxonadan bir chelak tuxumni inqillab ko‘tarib chiqdi. Omonboy bir quchoq o‘tin olib keldi. Novcha amaki o‘t qalab, qozonga suv soldi, tuxum tashladi.
– Amaki sizning ham o‘g‘illaringiz bormi? – so‘rab qoldi Davronboy.
– Ikkita o‘g‘lim, uchta qizim bor, – sal-pal o‘yga tolib dedi novcha amaki. – Qizlarim katta bo‘p qolgan, o‘g‘illarim bo‘lsa sizlar tengi.
– Mashinaga mindirib, kataysa qildirsangiz bo‘lmaydimi?
– Bo‘ladi.
– Nega bo‘lmasa hozir mindirmadingiz?
– Ular juda olisda-da.
– Amaki, bizni o‘sha yoqlarga olib borib keling, jon amaki!
– Qayoqlarga deysan?
– O‘sha gaz bor joylarga-da.
– U yoqlarda nima qilasan?
– Gaz olib kelardik-da… Chelakni to‘ldirib olib kelardik.
– Gazni chelakka solib bo‘lmaydi-ku?
– O‘zingiz lampa moyiga o‘xshab suyuq bo‘ladi, dedingiz-ku.
– Suyuq bo‘ladi-yu, lekin baribir chelakka quyib bo‘lmaydi-da.
– Bo‘lmasa shishada olib kelamiz, xo‘pmi?
Omonboyning ham shu paytda juda-juda gaplashgisi kelib ketdi. Shuning uchun ham shosha-pisha qo‘li bilan akasining og‘zini berkitib:
– O‘sha yoqda bo‘rilar ham ko‘pmi? – deb so‘radi shofyor amakidan.
– Uchrab turadi, – o‘yga tolib dedi amaki.
– Siz qo‘rqmaysizmi?
– Qo‘rqmayman.
– Qorningiz ochib qolsa nima yeysiz?
– Ba’zan chidashga to‘g‘ri keladi.
– Suvsab qolsangiz-chi?
– Uniyam bir ilojini topamiz.
Shofyor amaki shu paytda qozon ostiga o‘t qalab, goh Davronboy bilan, goh Omonboy bilan qiziq-qiziq narsalar haqida gaplashib o‘tirgan bo‘lsa-da, xayoli boshqa yoqlarda edi. O‘g‘illarini, qizlarini juda-juda ham sog‘ingan edi u. Bunday xomcho‘t qilib ko‘rsa, ularni ko‘rmaganiga bir oycha bo‘lib qopti-ya! O‘g‘illari hozir qayerlarda yurishgan ekan. Yoki ko‘chaning boshiga chiqib, dadamiz kelib qolarmikan deb, yo‘l poylab o‘tirishganmikan… Bu yoqda bo‘lsa ballon yorilib, ishning pachavasi chiqib o‘tiribdi…
Omonboyning nazarida shofyor amaki ertaklardagi pahlavonlardek ko‘rina boshladi. Bu bo‘rilardan qo‘rqmaydigan, suvsizligu ochlikka chidab ketaveradigan amaki chindan ham ertaklardagi qahramonlarning o‘zginasi edi. Omonboyning bu amakiga yaxshilik qilgisi, nima bilandir xursand qilib, barakalla o‘g‘lim, degan ovozini eshitgisi kelib qoldi. Amakining orqasidan asta-sekin kelib, yelkasi osha qo‘llarini ko‘ksiga tashlab, qulog‘iga:
– Og‘ilxonada