Powstań i zabij pierwszy. Ronen Bergman

246

Rozmowa z Hararim, 23 marca 2014.

247

Rozmowy z Hararim, 23 marca 2014, i Aaronem Kleinem, 6 października 2014.

248

Rozmowa z Hararim, 10 marca 2014. Podczas jednego z naszych spotkań Harari pokazał mi dokumenty założycielskie Kejsarii, które wręczył szefostwu Mossadu i podpisał swoim kryptonimem Szwat (nazwa jednego z miesięcy w kalendarzu hebrajskim).

249

Rozmowa z „Ethanem”, maj 2015.

250

Rozmowa z Kfirem, 9 czerwca 2011.

251

Rozmowa z Hararim, 12 lutego 2014.

252

Rozmowa z Kfirem, 9 czerwca 2011.

253

Rozmowy z Hararim (11 kwietnia 2014) i Aaronem Kleinem (6 października 2014).

254

Vered Ramon Rivlin, There Is Nothing to Stop a Woman from Becoming the Director of the Mossad, „Lady Globes”, 12 września 2012.

255

Rozmowa z „Ethanem”, styczeń 2015.

256

Nieufność będąca cechą charakterystyczną Izraelczyków sprawia, że ich kraj wydaje się im niemal idealną bazą szkoleniową i aż do końca szkolenia nikt nie chce posyłać kadetów Mossadu za granicę. Długie lata palestyńskiego terroryzmu sprawiły, że Izraelczycy są aż do przesady ostrożni. Podczas szkoleń często korzysta się z usług byłych pracowników Mossadu, którzy godzą się na obserwację, włamania lub próby nawiązania z nimi kontaktu przez osoby o fałszywych tożsamościach.

257

Rozmowa ze „Szmaragdem”, czerwiec 2015.

258

Rozmowa z „Kurcem”, październik 2005.

259

Rozmowa z „Ethanem”, maj 2015.

260

Misje te były częściami operacji „Sos” (Rotew po hebrajsku) i „Jeżozwierz” (Dorban). Izrael, we współpracy z brytyjskim MI6 i wywiadem Arabii Saudyjskiej zapewniał wojskową pomoc zwolennikom Jemenu Północnego w walce z rewolucjonistami, którzy otrzymywali wsparcie od Egiptu. Alfer, Peryferia, s. 67–69; Rozmowy z: Hararim (23 marca 2014), Kleinem (28 maja 2014), Alferem (18 maja 2015) i „Saulem” (lipiec 2011).

261

Rozmowa z Hararim, 23 marca 2014.

262

W przededniu wojny Strefa Gazy liczyła nieco ponad siedemdziesiąt tysięcy mieszkańców, a według spisu ludności z 1967 roku – trzysta pięćdziesiąt tysięcy. Kabha, The Palestinian People: Seeking Sovereignty and State, s. 157–158; CIA World FactBook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gz.html.

263

Zelkowic, Fatah. Islam, narodowość i polityka walki zbrojnej, s. 25–26 (publikacja w języku hebrajskim).

264

Słowo „mudżahedin” po arabsku znaczy dosłownie „święty wojownik”. Określa się nim partyzantów lub – w Izraelu i świecie zachodnim – terrorystów. Sayigh, Armed Struggle and the Search for State, s. 81.

265

Cobban, The Palestinian Liberation Organization: People, Power and Politics, s. 6–7; Jaari, Fatah, s. 9–17 (publikacja w języku hebrajskim); Zelkowic, Fatah, s. 25–26.

266

Sayigh, Armed Struggle, s. 84, 85n.

267

Tamże, s. 85.

268

Wczesne dokumenty założycielskie Fatahu można znaleźć w: Sayigh, Armed Struggle, s. 88–89.

269

Mossad, Departament historii, Ladijjah. Mista’arwim i wojownik, 1989, s. 42 (archiwum autora, dokument otrzymany od „Lindta”); Szin Bet, Sprawa mista’arwimów, dokument niedatowany (archiwum autora, dokument otrzymany od „Bliźniaków”); Rozmowy z: Harelem (6 kwietnia 2001), Samim Moriahem (12 sierpnia 2013), Szaj Izraelem (13 października 2016) i Hadarem (1 września 2013); Ronen Bergman, Podwójna tożsamość, „Jediot Achronot”, 30 sierpnia 2013.

270

Mossad, Departament historii, Ladijjah. Mista’arwim i wojownik, 1989, s. 54.

271

Jaari, Fatah, s. 40–41.

272

Rozmowa z Salahem ad-Dinem al-Bitarem, 11 września 1963, cyt. Za: Segew, Sam w Damaszku, s. 223.

273

Cobban, Palestinian Liberation Organization, s. 33.

274

Jaari, Fatah, s. 40–41.

275

Tamże, s. 9. Cobban, Palestinian Liberation Organization, s. 33; Sayigh, Armed Struggle, s. 107–108.

276

Mossad, Departament historii, Uri Israel („Ladijjah”) – wyjątkowa postać służb specjalnych, 1995 (archiwum autora, dokument otrzymany od „Lindta”).

277

Rozmowa z Eitanem, 24 stycznia 2013.

278

Pedahzur, The Israeli Secret Services and the Struggle Against Terrorism, s. 30.

279

Rozmowa z Eitanem, 24 stycznia 2013.

280

Cobban, Palestinian Liberation Organization, s. 33.

281

Zapis spotkania Eszkola i Amita, 8 października 1965, s. 5.

282

Segew, Sam w Damaszku, s. 29.

283

Rozmowa ze Szlomem Gazitem, 12 września 2016.

284

Operation Tophet, „Maarakhot”, kwiecień 1984, s. 18–32; Sayigh, Armed Struggle, s. 211–212.

285

Za pogorszenie stosunków Izraela z krajami arabskimi w dużej mierze odpowiadał radziecki wywiad. Ronen Bergman, How the KGB Started the War That Changed the Middle East, „New York Times”, 7 czerwca 2017; Rozmowy z: Szimonem Szamirem, Michaelem Orenem i Amim Gluską (wszystkie odbyły się 6 kwietnia 2017).

286

Eszkol wahał się, czy zaangażować się w konflikt zbrojny bez aprobaty Stanów Zjednoczonych, a jego niezdecydowanie tylko się pogłębiło, kiedy na spotkaniu szefa Mossadu Amita i szefa placówki CIA w Izraelu Johna Haddena ten drugi zaczął straszyć: „Jeśli zaatakujecie, Stany Zjednoczone wyślą siły lądowe do Egiptu, żeby go bronić”. Amit odparł: „Nie wierzę [w to, co słyszę]”. Mossad, Raport ze spotkaniem z Johnem Haddenem, 25 maja 1967 (archiwum autora, dokument otrzymany od Amita); Rozmowy z: Johnem Haddenem (czerwiec 2006), Nawotem (6 kwietnia 2017) i Jeszajahu Gawiszem (6 kwietnia 2017).

287

Szef Mossadu Amit do premiera Eszkola, Raport z wizyty w Stanach Zjednoczonych 31 maja – 2 czerwca 1967, 4 czerwca 1966 (archiwum autora, dokument otrzymany od Amita).

288

Rozmowa z Amitem, kwiecień 2006. Centralna Agencja Wywiadowcza, Notatka dyrektora Centrali Wywiadu Richarda Helmsa do prezydenta z załącznikiem zatytułowanym Poglądy generała Meira Amita, dyrektora izraelskiego Instytutu do spraw Wywiadu i Zadań Specjalnych, na temat kryzysu na Bliskim Wschodzie, 2 czerwca 1967 (archiwum autora, dokument otrzymany od Amita).

289

Wydział