Tratado de derecho político según los principios y filosofía del derecho cristiano, Afridisio Aguado, Madrid 1899³, t. I, s. 219.
250
¿Qué es el Carlismo?, edición cuidada por Francisco Elías de Tejada y Spínola, Rafael Gambra Ciudad y Francisco Puy Muñoz, Escelicer, Madrid 1971, s. 91 [dalej cytowane jako QeC].
251
J. Donoso Cortés, Cerco de Zamora [1831], [w:] Idem, Obras completas, Ed. Católica, Madrid 1946, t. I, s. 78.
252
Luis Hernando de Larramendi pisze wręcz, że „tradycja jest mechanizmem postępu” – Idem, Cristiandad, Tradición, Realeza, Cálamo, Madrid 1952, s. 49.
254
J. Vázquez de Mella y Fanjul, Discurso en el Parque de la Salud de Barcelona, 17 de mayo de 1903, [w:] Idem, Obras completas, Junta del Homenaje a Mella, Madrid–Barcelona 1932, vol. XV, s. 161.
255
V. Pradera, El Estado Nuevo, prólogo de José María Pemán, semblanza por el Conde de Rodezno, Cultura Española, Madrid 1941³, s. 25. Można zauważyć, że definicje tradycji podawane przez Mellę i Praderę z pewnością zaakceptowaliby konserwatyści w krajach, w których nie występuje przeciwieństwo tradycjonalizmu i konserwatyzmu, a więc na przykład anglosascy, niemieccy czy polscy.
259
Pochodzący z Urugwaju „nadworny teolog i kapelan” JKW Sykstusa Henryka i dyrektor wykonawczy Human Life International.
260
I. Barreiro Carámbula, La Tradición como deber de vivirla y transmitirla, „Verbo” 2014, núms. 525–526, ss. 359–360.
261
Zob. Ibidem, ss. 360–362.
262
J.M. Codón Fernández, op. cit., s. 53.
263
Do wyjątków należy włoski filozof prawa i polityki, Danilo Castellano, który nazywa pracę Codona interesującą, ale zaznacza, że w niektórych kwestiach jest niejasna – zob. D. Castellano, Monarquía y legitimidad. Apuntes para una introducción a la cuestión, [w:] M. Ayuso (ed.), A los 175 años del Carlismo. Una revisión de la Tradición política hispánica. Actas del Congreso Internacional celebrado en Madrid los días 27 y 28 de septiembre de 2008, Itinerarios, Madrid 2011, s. 508.
264
J.M. Codón Fernández, op. cit., s. 22.
266
Codón powołuje się w tym miejscu na Giovanniego Papiniego.
267
J.M. Codón Fernández, op. cit., s. 56.
268
Cytat z Eugenia d’Orsa y Roviry – zob. przypis 204.
269
J.M. Codón Fernández, op. cit., ss. 27–28.
270
F.D. Wilhelmsen, Ideario, ideologia i katolicka filozofia polityczna, przeł. J. Bartyzel, „Pro Fide Rege et Lege” 2008, nr 1(60), ss. 155–156.
271
R. Gambra, Aspectos del pensamiento de Salvador Minguijón, [w:] „Revista Internacional de Sociología” (Madrid) 1959, núm. 67, s. 414.
272
Miguel Ayuso twierdzi, że jego myśl, dzięki swej głębi (hondura) jest prawdopodobnie wierzchołkiem (el cima) tradycjonalizmu hiszpańskiego w XX wieku – zob. Idem, Koinós. El pensamiento político de Rafael Gambra, Speiro, Madrid 1998, s. 66.
273
R. Gambra, Tradición o mimetismo. La encrucijada política del presente, IEP, Madrid 1976, s. 66.
274
Należy wyjaśnić tu jedną kwestię: ów sławny „tetralemat” posiada swoją fakultatywną oboczność w postaci „trylematu” DIOS – PATRIA – REY, bez fueros. Co więcej, w XIX wieku było to właściwie regułą (również w swoim hymnie Oriamendi z 1837 roku karliści śpiewają, iż walczą „za Boga, Ojczyznę i Króla”), dopiero w XX wieku przeważa druga formuła, zaś współcześnie karliści używają jej nawet w postaci rozwiniętej do DIOS – PATRIA – Fueros – REY LEGÍTIMO. Czy to oznacza, iżby w łonie karlizmu istniała rozbieżność w poglądach co do ważności owych fueros? Z pewnością u poszczególnych reprezentantów karlizmu można zaobserwować różny stopień akcentowania ich znaczenia, niemniej pogląd o występowaniu jakiejś zasadniczej rozbieżności byłby mylny. Po prostu tam, gdzie występuje formuła trójelementowa, fueros zawierają się domyślnie w obszarze Ojczyzny, która jest jednocześnie „jedna” – w jedności wiary i monarchy – oraz „złożona” z wielu regionów i prowincji, z których każde posiadają swoje odrębne zwyczaje, prawa i wolności. Tak to przedstawia się na przykład w karlistowskim „brewiarzu” (Ideario Wspólnoty Tradycjonalistycznej) autorstwa Jaime’a del Burgo, którego przekład zamieszczamy na końcu tej książki.
278
Tak Rzymianie, przez analogię do swojej własnej devotio (rytuału samoofiary złożonej Manom przez konsula Decjusza przed bitwą z Samnitami, opisanej przez Liwiusza) i za Diodorem Sycylijskim (zob. tegoż: De Hispania Antiqua, wybór i przekład H. Gesztoft, WUW, Warszawa 1990) nazwali celtycki rytuał religijno–militarny ofiarnej, samobójczej śmierci wodza, a w ślad za nim pozostałych wojowników.
279
Z Hiszpanii pochodzili między innymi: cesarze Trajan i Hadrian, kordowański ród Seneków na czele z Seneką Młodszym, zwanym Filozofem, retor Kwintylian, poeta epicki Lukan, geograf Pomponiusz Mela, epigramatyk Marcjalis i pierwszy wybitny poeta chrześcijański Prudencjusz.
280
M. de Unamuno, Del sentimiento trágico de la vida en los hombres y en los pueblos [1913], Espasa–Calpe, Madrid 1967, s. 230.
281
M. Ayuso, Que es el Carlismo. Una introducción al tradicionalismo hispánico, Ed. de la Academia, Buenos Aires 2005, s. 17.
282
M. García Morente, Idea de la Hispanidad [1938], Espasa–Calpe, Madrid 1961, s. 48.
283
F.D. Wilhelmsen, Hispanidad, „Anales de la Fundación Francisco Elías de Tejada”, año IV/1998, s. 70.
285
J. Vallet de Goytisolo, Estados de naciones, nación de Estados, nación de naciones, „Verbo” 1992, núms. 305–306, ss. 589–617.
286
Karol Habsburg, który w chwili odziedziczenia tronu hiszpańskiego
